Société royale des sciences médicales et naturelles de Bruxelles

EnglishNederlandsfrançais

FR

Historiek

1819-1830

De Société des sciences médicales et naturelles de Bruxelles werd opgericht in 1819 en wettelijk erkend op 13 juli 1822. De stichtende leden van de nieuwe vereniging waren Bauwens, Froidmont, Laisné, Seutin en Kickx. Hun doel was de medische en natuurwetenschappen te verspreiden en hun verdere ontwikkeling te bevorderen (artikel 1) . Aanvankelijk was het ledenaantal beperkt tot vijftien. Deze leden hadden de plicht om elk jaar een proefschrift of verhandeling in te dienen over een wetenschappelijk onderwerp dat te maken had met de domeinen die het genootschap behandelde. De andere soorten leden (geassocieerde en corresponderende leden) waren niet beperkt in aantal. De activiteiten van de vereniging lagen in lijn met het eigen wetenschappelijk kennisgebied van de leden. Gedurende de periode 1819-1830 startte de Société meerdere tijdschriften en een jaarboek op (zie Publicaties hieronder) en bevorderde het wetenschappelijk onderzoek door de publicatie van verhandelingen en door het uitreiken van medailles hiervoor.

1831- 1842

Na de Belgische revolutie kon de subsidie die daarvoor reeds was toegekend, behouden blijven (koninklijk besluit van 21 juni 1832), en konden de activiteiten worden verdergezet. Het genootschap ging door met het toekennen van medailles voor het schrijven van verhandelingen en artikels, bijvoorbeeld over cholera (bekroonde verhandeling van P.-J. Van Esschen, 1832) of syphilis (bekroonde verhandeling door F.-S. Ratier, 1834), teneinde de wetenschappelijke activiteit van medische instanties te bevorderen en innovatieve ideeën te stimuleren. Het genootschap ging ook verder met de publicatie van zijn jaarboek dat vooral artikels over klinische observaties, maar ook natuurwetenschappelijke verhandelingen (over bijvoorbeeld fysica en mineralogie) bevatte. Omdat de werkzaamheden van de vereniging zich bleven uitbreiden en de wetenschappelijke discipline zich ook steeds verder ontwikkelde, werd tijdens de vergadering van 17 april 1841 beslist het aantal volwaardige leden te verdubbelen.

1842-1892

De oprichting van de Académie royale de Médicine in 1841, die als een directe concurrent en rivaal werd ervaren, lokte een crisis binnen het genootschap uit. Als reactie hierop werd een aantal veranderingen doorgevoerd. Zo werd een nieuw reglement bestaande uit achtenveertig artikelen ontwikkeld, werden nieuwe leden aangetrokken (waarvan een deel al door de nieuwe Académie royale de Médecine was aangeworven) en de raad van bestuur werd hervormd. In 1843 hernam de vereniging de uitgave van haar tijdschrift “Journal de Médicine”. Dit bevatte, aldus het tijdschrift zelf, voornamelijk verhandelingen en beschouwingen, een analytische beoordeling van tijdschriften over geneeskunde, chirurgie, medische chemie en farmacologie, zowel van binnen- als buitenland, een kort bibliografisch bulletin en een samenvatting van de vergaderingen van de Académie de Médecine, van de Société des Sciences en andere wetenschappelijke verenigingen. . In 1844 werd het tijdschrift omgedoopt tot Journal de Médecine, chirurgie et pharmacologie en er werd een redactiecomité opgericht. In 1879 verhuisden de zetel en de bibliotheek van de vereniging naar een onderkomen aan de Universiteit van Brussel. Ook de vergaderingen werden voortaan daar gehouden. In 1888 werd beslist het aantal volwaardige leden te verhogen naar vijfendertig. In 1892 volgde een nieuwe verhoging naar veertig. Tussen 1843 en 1898 richtte de vereniging zich vooral op de uitgave van haar tijdschrift (nog steeds met de publicatie van onder meer verhandelingen, beschouwingen etc. Er verschenen 97 volumes.

1892-1914

Naast haar tijdschrift startte de vereniging vanaf 1892 ook met de publicatie van een jaarboek, dat een forum bood voor studies vanuit laboratoria en universitaire ziekenhuizen . In 1895 werd bij gebrek aan financiële middelen en geconfronteerd met het groeiend aantal medische tijdschriften in België de uitgave van het tijdschrift stopgezet. De focus verschoof naar de uitgave van originele werken, zowel in de Annalen als in het maandelijks bulletin. Ook werken over plantkunde, zoölogie, biologie en fysiologie kregen steeds meer aandacht. Ten gevolge van nieuwe financiële moeilijkheden publiceerde de vereniging vanaf 1910 jaarlijks nog slechts één volume van de Annales et Bulletins de la Société royale de sciences médicales et naturelles, die de verhandelingen van wedstrijden bevatten. In 1914, bij het begin van de Eerste Wereldoorlog, staakten alle activiteiten en publicaties van de vereniging.

1919-1939

In 1919 hernam de vereniging haar activiteiten, met een eerste vergadering in februari van datzelfde jaar. Ze hernam eveneens de uitgave van de Annalen en ging daarmee door tot het begin van de Tweede Wereldoorlog.

1948-1967

Na de Tweede Wereldoorlog hernam de vereniging haar uitgaven tot in 1967, het jaar waarin ze definitief haar activiteiten stopzette.

De leden

Onder de eerste leden De actieve residerende leden die aanwezig waren bij de stichting van de vereniging in 1826 waren:

Erevoorzitter S. E. burggraaf Dubus de Gisignies
Permanente secretaris D.-M. Van Der Linden
Adjunct secretaris Tallois
Penningmeester Bauwens

Publicaties

• Tussen 1822 en 1827 liet de vereniging jaar artikels en verhandelingen verschijnen in La Bibliothèque médicale, nationale et étrangère.

Een overzicht van alle verhandelingen die door de genootschap werdengepubliceerd , verscheen in 1826.

• 1827 Annales de la Société des sciences médicales et naturelles de Bruxelles.

• 1827 en 1829: de mémoires van P.-A. Marcq en van Mr Anquetin .

• 1829 en 1830: Journal de Médecine, dat Bibliothèque Médicale, nationale et étrangère vervangt.

• 1834-1842: publicatie van negen cahiers van de Annales de la Société.

• 1843: Journal de Médecine

• 1843-1895: Journal de médecine, de chirurgie et de pharmacologie (97 volumes)

• 1892-1914: Annales et Bulletin de la Société royale des sciences médicales et naturelles de Bruxelles

• 1919-1939: Annales et Bulletin de la Société royale des sciences médicales et naturelles de Bruxelles

• 1948-1967 : Annales de la Société royale des sciences médicales et naturelles de Bruxelles (20 volumes)

Bibliografie

Annales de la Société de médecine d’Anvers, Antwerpen, 1841.

Bibliothèque médicale, nationale et étrangère, Brussel, 1824, vol. 1.

Bibliothèque médicale, nationale et étrangère, Brussel, 1825, vol. 2.

Bibliothèque médicale, nationale et étrangère, Bruxelles, 1826, vol. 3.

Bibliothèque médicale, nationale et étrangère, Bruxelles, 1827, vol 4.

BROECKX. C,Coup d’œil sur les institutions médicales belges, depuis les dernières années du dix-huitième siècle jusqu’à nos jours, Brussel, 1841.

Journal de Médecine, de chirurgie et de pharmacologie, Brussel, 1829, vol. 1.

MARCQ. LEON,Essai sur l’Histoire de la médecine belge contemporaine, Brussel, 1866.

Volume jubilaire publié à l’occasion du centenaire de la Société royale des sciences médicales et naturelles de Bruxelles, Brussel, 1922.