View source for Koninklijke Sterrenwacht van België-Observatoire royal de Belgique

<div style="text-align:right;">[http://www.bestor.be/wiki/index.php/Observatoire_royal_de_Belgique_%E2%80%93_Koninklijke_sterrenwacht_van_Belgi%C3%AB FR]</div>
Ga naar [[:Category:Koninklijke Sterrenwacht|lijst van personen betrokken bij de Koninklijke Sterrenwacht]]
<br/>Meer over het [[Gebouw van de voormalige sterrenwacht van Brussel]]
[[category: Astronomie]][[Category:Koninklijke Sterrenwacht]][[Category:Creatie 1801-1825]][[category: Wetenschappelijke instellingen]]
<br/>
{| align="center" class="wikitable" width="70%" border="1" cellpadding="20 
|+
|-
|align="center" width="15%"| '''1891-'''
| width="40%"| Koninklijke sterrenwacht van België - Observatoire royal de Belgique
|-
|align="center" width="15%"| '''1839-1891'''
| width="40%"| Koninklijke sterrenwacht van Brussel -  Observatoire royal de Bruxelles
|-
|align="center" width="15%"| '''1823-1839'''
| width="40%"| Sterrenwacht van Brussel - Observatoire de Bruxelles
|}<br/>

===Historiek===
[[File:observatoriumbrx.jpg|left|490px|thumb| Het Observatorium in Brussel. Bron: ''Le mouvement scientifique.'']]Vanaf 1823, tijdens het bewind van Willem I, dringt [[Quetelet, Lambert-Adolphe-Jacques (1796-1874)|Adolphe Quetelet]] bij de toenmalige minister van Openbaar Onderwijs [[Falck, Anton-Reinhard (1777-1843)|Anton-Reinhard Falck]] aan op [[Gebouw van de voormalige sterrenwacht van Brussel|de bouw van een observatorium in Brussel]]. Zijn voorstel valt in goede aarde bij de Nederlandse overheid. Een officieel fiat voor het project volgt met het koninklijk besluit van 8 juni 1826. Een half jaar later, begin 1827, gaan de werken aan een nieuw gebouw aan de Schaarbeekse poort, in Sint Joost-ten-Node, van start. Al tijdens de bouw wordt met de eerste meteorologische waarnemingen aangevangen. Het astronomisch onderzoek blijft achterop, bij gebrek aan apparatuur en meetinstrumenten.

<br/> Quetelet wordt op 9 januari 1828 tot directeur benoemd en treedt in functie op 1 april van datzelfde jaar. De bouwwerken lopen evenwel vertraging op, en tijdens de revolutionaire oproer van 1830 wordt het werk helemaal gestaakt. <ref>[http://www.astro.oma.be/NL/hotnews/index.php ''Website van de Koninklijke Sterrenwacht''], geconsulteerd op 16/02/2012 om 13u00.</ref> Op 8 december 1830 bevestigt het voorlopig bewind Quetelet in zijn functie van directeur. In 1832 worden de wetenschappelijke activiteiten hernomen. In 1833 kunnen ook de meteorologische waarnemingen worden hervat en in 1841 vangt het instituut met de studie van magnetisme aan. Het volgende jaar gaat het actinometrisch onderzoek van start. Quetelet begint eveneens met de uitbouw van een bibliotheek voor de instelling. Latere directeurs zullen allen bijdragen aan de uitbreiding van de collectie. De bibliotheek bevat momenteel meer dan 10.000 werken. Het jaar 1834 markeert het einde van de [[Gebouw van de voormalige sterrenwacht van Brussel|bouwwerken]] en de installatie van de benodigde waarnemingsapparatuur.<ref>[http://www.astro.oma.be/NL/hotnews/index.php ''Website van de Koninklijke Sterrenwacht''], geraadpleegd op 16/02/2012 om 13u00.</ref> In 1839 verleent Leopold I het instituut de titel van “Koninklijk Observatorium van Brussel”. Het eerste weerkundig bulletin wordt opgemaakt in 1876. Het is gebaseerd op de analyse van synoptische kaarten. De eerste Belgische astronomische expeditie wordt in 1882 door directeur [[Houzeau de Lehaie, Jean-Charles (1820-1888)|Jean-Charles Houzeau]] georganiseerd. De eerste sterrencatalogus, uitgegeven door het instituut, verschijnt in 1887. Het bevat 10.792 beschrijvingen van sterren, gebaseerd op waarnemingen tussen 1857 en 1878.

[[File:meridiaanzaalbrx.jpg|right|430px|thumb| De meridiaanzaal van het Brussels observatorium, rond of vóór 1905. Bron: ''Le mouvement scientifique.'']]
<br/>De jaren 1890-1891 markeren de verhuis van het Observatorium naar Ukkel, waar al in 1883 met de bouw van een gloednieuw instituut was begonnen. Bij die gelegenheid wordt het Koninklijk Observatorium van Brussel tot “Koninklijk Belgisch Observatorium” herdoopt. In 1897 vinden grote hervormingen plaats, met het oog op de scheiding van de dienst astronomie en de dienst meteorologie. Hoewel beide diensten binnen dezelfde instelling blijven, wordt meteorologie vanaf 1898 als onafhankelijke dienst bestuurd door [[Lancaster, Albert Benoît Marie (1849-1908)|Albert Lancaster]], terwijl de dienst astronomie zijn activiteiten onder leiding van [[Lecointe, Georges (1869-1929)|Georges Lecointe]] verderzet. <ref>KOECKELENBERGH, André, "l'Astronomie et le géophysique externe", in {{Halleux 1}} p. 145.</ref>In 1901 start de doorlopende registratie van seismologische trillingen van de Belgische bodem. In 1904 wordt onder Lecointe een dienst voor seismologie ingericht. Op 31 juli 1913 worden de twee diensten van het Observatorium definitief gesplitst als gevolg van de oprichting van een autonome instelling, het [[Koninklijk Meteorologisch Instituut-Institut royal météorologique de Belgique| Koninklijk Meteorologisch Instituut]]. [[Vincent, Jean Joseph (1851-1932)|Jean Vincent]] wordt de eerste directeur. [[Stroobant, Paul (1868-1936)|Paul Stroobant]] start ondertussen onder het dak van de Sterrenwacht een dienst voor astrofysica op. Op 25 november 1964 wordt de dienst aëronomie van het KMI eveneens een onafhankelijk instituut. Eerste directeur van dit [[Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie-Institut d'Aéronomie Spatiale de Belgique|Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie]] is [[Nicolet, Marcel (1912-1996)|Marcel Nicolet]]. Het koninklijk besluit van 21 april 1965 verdeelt de activiteiten van het Observatorium in vier departementen : positionele astronomie en geodynamica, astronomie en hemelse mechanica, astrofysica, radioastronomie et zonnefysica.

===Directeurs===
{| align="center" class="wikitable" width="70%" border="1" cellpadding="20 
|-
|align="center" width="15%"| '''1823-1874'''
| width="40%"|{{Quetelet}}
|-
|align="center" width="15%"| '''1876-1883'''
| width="40%"| [[Houzeau de Lehaie, Jean-Charles (1820-1888)|Jean-Charles Houzeau de Lehaie]]
|-
|align="center" width="15%"| '''1885-1897'''
| width="40%"|[[Folie, François-Jacques-Philippe (1833-1905)|François Folie]]
|-
|align="center" width="15%"| '''1900-1923'''
| width="40%"|[[Lecointe, Georges (1869-1929)|Georges Lecointe]]
|-
|align="center" width="15%"| '''1925-1936'''
| width="40%"|[[Stroobant, Paul Henri (1868-1936)|Paul Stroobant]]
|-
|align="center" width="15%"| '''1936-1947'''
| width="40%"|[[Delporte, Eugène Joseph (1882-1955)|Eugène Delporte]]
|-
|align="center" width="15%"| '''1947-1963'''
| width="40%"|[[Bourgeois, Paul Eugène Édouard (1898-1974)|Paul Bourgeois]]
|-
|align="center" width="15%"| '''1963-1983'''
| width="40%"|[[Velghe, Albert G. (1916-1986)|Albert Velghe]]
|-
|align="center" width="15%"| '''1981-1990'''
| width="40%"|[[Melchior, Paul Jacques Léon Camille baron (1925-2004)|Paul Melchior]]
|-
|align="center" width="15%"| '''1991-2002'''
| width="40%"|[[Pâquet, Paul|Paul Pâquet]]
|-
|align="center" width="15%"| '''2002-2005'''
| width="40%"|[[Verbeiren, Roland |Roland Verbeiren]]
|-
|align="center" width="15%"| '''huidig'''
| width="40%"|Ronald Van der Linden
|}
<br/>

===Publicaties===
*''Annuaire de l'Observatoire royal de Belgique''.
*''Annales de l'Observatoire royal de Bruxelles'' gevolgd door ''Annales de l'Observatoire royal de Belgique'' 
*Vanaf 1880: ''[[Ciel et terre]]'' dat in 1909 met ''Bulletin de la [[Société royale belge d'astronomie, de météorologie, et de physique du globe|Société belge d'astronomie, de météorologie, et de physique du globe]]'' samensmelt. <ref> KOECKELENBERGH, André, "l'Astronomie et le géophysique externe", in {{Halleux 1}} p. 145.</ref>

<br/>

===Bibliografie===
*DE ROY, Félix, [http://articles.adsabs.harvard.edu/full/1926GazA...13...29D "Le Centenaire de l'Observatoire royal de Belgique"], in ''Gazette Astronomique'', d. 13, 1926, p.29-32.
*KOECKELENBERGH, André, "l'Astronomie et le géophysique externe", in {{Halleux 1}} p. 145
*[http://articles.adsabs.harvard.edu/full/1935GazA...22...37 "Le Centaire de l'Observatoire royal de Belgique 1835-1935"], in ''Gazette Astronomique'', d. 13, 1935, p.37-48.
*[http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Observatoire_royal_de_Belgique&oldid=72447233 "Observatoire royal de Belgique."], in ''Wikipédia, l'encyclopédie libre'', consulté le 16/02/2012 à 13h10.
*[http://www.astro.oma.be/NL/hotnews/index.php ''Website van de Koninklijke Sterrenwacht''], geraadpleegd op 16/02/2012 om 13u00.
*''Le mouvement scientifique en Belgique 1830-1905'', volume 1, Luik, 1907.

<br/>

===Noten===
<references/>