|
|
| (110 intermediate revisions by the same user not shown) |
| Line 1: |
Line 1: |
| − | {|style="width:75%;" align="center"
| |
| − | |
| |
| − | <div style="color:#696969; font-family:arial;word-spacing: 7px;line-height: 140%;font-size:16px;text-align:justify;text-spacing: 0px">In augustus 1914 trekt de hemel boven België dicht. Met de Duitse schending van de Belgische neutraliteit begint een vier jaar durende bezetting. Hoe vergaat het wetenschappers tijdens deze lange oorlogsjaren? De bezetter heeft het bijzonder gemunt op geleerden en hun instellingen. Het ontmantelen van het wetenschapsapparaat staat hoog op de strategische agenda. Dat de bezetter wetenschap zo belangrijk vindt, is niet onlogisch: aan de zijde van de Centralen klinkt het dat men de oorlog zal winnen dankzij de Duitse onderzoekslaboratoria.</div>
| |
| | | | |
| − | <br/>
| |
| − | <div class="mw-collapsible mw-collapsed">
| |
| − | <div style="color:white; background-color:#DC143C;font-family:arial;font-style: normal; font-size:220%;font-weight: normal;text-align:center;letter-spacing: 3px">
| |
| − | <br/>protesteren<br/><br/>
| |
| − | </div>
| |
| − | <div class="mw-collapsible-content">In 1915 sluiten hoogleraren de deuren van hun universiteiten. Dat is een vorm van verzet, tegen de Duitse bemoeienissen in het onderwijs. Elders protesteren geleerden tegen de plundering of brandschatting van laboratoria, bibliotheken en kabinetten. Dat komt hen soms duur te staan. Anderen ontlopen deportatie door hun protest ondergronds te voeren. Zij geven clandestien les buiten de universiteit of schrijven pamfletten. En dan zijn er nog die wetenschappers die hun petje naar de wind zetten. Wanneer in 1916 de Von Bissinguniversiteit opent, kan die rekenen op 43 hoogleraren waaronder ook heel wat Belgische wetenschapsproffen.
| |
| − |
| |
| − | <br/>
| |
| − | <div style="width:50%;display:block;float:left;align:left;">
| |
| − | {|style="width:100%;text-align:left;background:transparent;"
| |
| − | |- valign="top"
| |
| − | |[[file:Frederic_Swarts.gif|120px|border|link=Enkele bronnen en werken over de geschiedenis van de wetenschappen]]||[[Swarts, Frédéric Jean Edmond (1866-1940)|Fredericq Swarts]] is een van de inititatiefnemers van de sluiting van de Gentse universiteit, samen met Henri Pirenne en Paul Fredericq. Omdat ze weigerden de universiteit te heropenen, worden Pirenne en Fredericq naar Duitsland gedeporteerd. Collega-wetenschappers in binnen- en buitenland reageren ontzet. In een brief aan generaal von Bissing veroordelen ze de daad.
| |
| − | |- valign="top"
| |
| − | |[[file: Sarton Georgeshomepage.gif|120px|border|link=Geschiedenis van de wetenschappen in België]]||De Leuvense hoogleraren krijgen het hard te verduren onder de bezetter. De brandschatting van hun wetenschappelijke infrastructuur, waaronder de universiteitsbibliotheek, wekt wereldwijde verontwaardiging. Maar ook andere wetenschapsinstellingen, zoals de [[Rijksontledingslaboratoria]] bevinden zich in het vizier van de bezetter. In [[Antwerpen]] plunderen Duitse troepen de collecties. Het [[Leuvense Rijksontledingslaboratorium]] wordt volledig in de as gelegd, en [[directeur Jean Graftiau]] na vruchteloos verzet gevangen genomen
| |
| − | |- valign="top"
| |
| − | |[[file:quetelet2.jpg|120px|border|link=Category:Wetenschapshistorici]]||In Gent woedt de confrontatie tussen geleerden en bezetter het felst. Wanneer in oktober 1916 generaal Von Bissing samen met activistische flaminganten de [[Vlaamsche Hoogeschool]] opent, komen wetenschappers ook tegenover elkáár te staan. Slechts enkele hoogleraren van de oude garde wagen de overstap naar de nieuwe Hoogeschool. De andere docenten dient Von Bissing elders te zoeken. Het nieuwe professorenkorps van de wetenschapsfaculteit is dan ook een bont allegaartje, met wel meer dan één vreemde eend.
| |
| − | |- valign="top"
| |
| − | |}
| |
| − | </div>
| |
| − | <div style="width:50%;display:block;float:right;align:left;">
| |
| − | {|style="width:100%;text-align:left;background:transparent;"
| |
| − | |[[file: Isisvoorblad2.png|120px|border|link=Category:Wetenschapsgeschiedenis]]||[Theophile De Donder]] geeft clandestien les.
| |
| − | |- valign="top"
| |
| − | |[[file: Isisvoorblad2.png|120px|border|link=Category:Wetenschapsgeschiedenis]]||[[Jean Massart]] werkt mee aan de clandestiene pers. Hij schrijft verschillende pamfletten waaronder Comment les Belges résistent à la domination allemande en Le chiffon de papier. Begin juli 1915 komt hij in moeilijkheden met de Duitse bezetter. Hij vlucht maar blijft schrijven.
| |
| − | |- valign="top"
| |
| − | |[[file: Isisvoorblad2.png|120px|border|link=Category:Wetenschapsgeschiedenis]]||[[Joseph Bidez ]] richt de clandestiene organisatie l’Action Patriotique op. Het doel van deze clandestiene organisatie was om de activisten maatschappelijk te isoleren, via een spervuur aan pamfletten.
| |
| − | |- valign="top"
| |
| − | |}
| |
| − | </div>
| |
| − | </div>
| |
| − | </div>
| |
| − | <br clear="all">
| |
| − | <div class="mw-collapsible mw-collapsed">
| |
| − | <div style="color:white; background-color:#DC143C;font-family:arial;font-style: normal; font-size:220%;font-weight: normal;text-align:center;letter-spacing: 3px">
| |
| − | <br/>vluchten<br/><br/>
| |
| − | </div>
| |
| − | <div class="mw-collapsible-content">Sommige geleerden en intellectuelen, voor wie de grond te heet onder de voeten wordt, vluchten naar vrijere oorden. Velen hebben eerder in hun carrière gereisd en kunnen bij buitenlandse collegae terecht. Anderen zijn nog kind wanneer ze met hun ouders op de vlucht slaan. Velen emigreren niet, maar verschansen zich studiekamers en huislaboratoria, vanwaar ze hun onderzoek zo goed als mogelijk verderzetten.
| |
| − | <gallery heights="100px" perrow="3" align=left style= "text-align:left;">
| |
| − | Image:vluchtelingen.jpg|[[prent]]
| |
| − |
| |
| − | </gallery>
| |
| − | </div>
| |
| − | </div>
| |
| − | <br clear="all">
| |
| − | <div class="mw-collapsible mw-collapsed">
| |
| − | <div style="color:white; background-color:#DC143C;font-family:arial;font-style: normal; font-size:220%;font-weight: normal;text-align:center;letter-spacing: 3px">
| |
| − | <br/>strijden<br/><br/>
| |
| − | </div>
| |
| − | <div class="mw-collapsible-content">Een groot aantal wetenschappers gaat onder de wapens. Vaak breken ze hiervoor een ontluikende carrière af. Anderen zamelen geld in, zetten zich in bij het ruimen van puin of bij de ravitaillering. Nog anderen vechten terug… met wetenschap.
| |
| − | <gallery heights="100px" perrow="3" align=left style= "text-align:left;">
| |
| − | Image:vluchtelingen.jpg|[[prent]]
| |
| − |
| |
| − | </gallery>
| |
| − | </div>
| |
| − | </div>
| |
| − |
| |
| − | |}
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <br/>
| |
| − |
| |
| − | test3<div class="toccolours mw-collapsible" style="width:60em;">
| |
| − | De wetenschappers van de ilometers prikkeldraad zijn Europa's laatste soelaas om de vluchtelingencrisis te stuiten. Ook de toon van het politieke debat raakt prikkelbaar. ‘Vluchtelingen kosten handenvol geld’, zo klinkt het ook in eigen land. Nochtans biedt de Belgische geschiedenis heel wat voorbeelden van vluchtelingen die hun gastland net verrijkten. Met wetenschap bijvoorbeeld. En het gold ook omgekeerd. Belgische geleerden op de vlucht konden zeker zijn van een gastvrije ontvangst in veiliger gebied. Zij kregen er ruime mogelijkheden om hun onderzoek verder te zetten. Voor een gastland dat zo slim was om het potentieel van uitgeweken wetenschappers te benutten, was het een verrijkende er.
| |
| − | </div>
| |
| − |
| |
| − | <gallery heights="100px" perrow="3" align=left style= "text-align:left;">
| |
| − | Image:vluchtelingen.jpg|[[prent]]
| |
| − |
| |
| − | </gallery>
| |
