Difference between revisions of "Uytterhoeven, Jan-Baptist (1931-2004)"

Latest revision as of 15:38, 2 April 2021

Ingenieur en landbouwkundige, geboren te Sint-Katelijne-Waver op 31 mei 1931 en overleden in dezelfde gemeente op 6 juni 2004.

Biografie

Jan Uytterhoeven werd op 31 mei 1931 geboren te Sint-Katelijne-Waver. In 1955 studeerde hij af aan de Universiteit van Leuven als ingenieur scheikunde en landbouwindustriën. In 1961 promoveerde hij tot doctor in de landbouwwetenschappen.
Zijn doorbraak kwam er in 1964 met een postdoctoraal verblijf aan het Mellon Institute in Pittsburgh (USA) dankzij een reisbeurs van de NATO.^[1]
In 1965 stichtte hij aan de Universiteit van Leuven het laboratorium voor oppervlaktechemie, dit laboratorium werd later het huidige Centrum voor Oppervlaktechemie en katalyse.
Hij werd in 1967 benoemd als docent aan de Universiteit van Leuven, in 1969 tot hoogleraar en in 1971 tot gewoon hoogleraar. Hij doceerde fysische scheikunde en thermodynamica. Hij vervulde ook een aantal administratieve taken aan de Universiteit van Leuven. Van 1970 tot 1973 was hij academisch secretaris van de Faculteit Landbouwwetenschappen.^[2] In 1979 werd hij verkozen tot decaan van de Faculteit Landbouwwetenschappen. Tijdens zijn decanaat voerde hij een aantal veranderingen door. Deze veranderingen vielen in goede aarde bij de professoren en studenten. Hij werd dan ook vlot voor een tweede termijn verkozen.Tegelijkertijd woedde echter de discussie of het aangewezen was dat iemand het ambt van decaan langer dan twee termijnen uitoefende. Twee termijnen werd vastgelegd als maximum. Een herverkiezing in 1983 voor een derde termijn was dus statutair onmogelijk voor Jan Uytterhoeven. Enkele professoren van de afdeling Landelijke Gilden deden echter het voorstel dat Jan Uytterhoeven wel verkozen kon worden voor een derde termijn indien hij twee derde van de stemmen zou behalen. In de laatste en beslissende ronde werd hij uiteindelijk met net twee derde van de stemmen herverkozen. Hij werd zelfs herverkozen voor een 4de termijn.^[3]
Welke hervormingen voerde hij door ?
In 1982 werd het major-minorsysteem ingevoerd in de studieprogamma’s. Deze invoering beantwoordde aan de nood om binnen de opleiding een plaats te geven aan het steeds rijker wordende pallet van competentiedomeinen binnen de bio-ingenieurswetenschappen (toen nog landbouwkundige wetenschappen en vanaf 1993 zeer kenmerkend landbouwkundige en toegepaste biologische wetenschappen).^[4]
Hij bouwde aan de Faculteit Landbouwwetenschappen het domein van de genetica verder uit. De Faculteit telt nu twee leidinggevende laboratoria in dit gebied: het Centrum voor Microbiële en plantengenetica en het laboratorium voor Gentechnologie.
Het fruitteeltcentrum en het Zoötechnisch Instituut voor Huisdierkunde, die bij de splitsing van Universiteit van Leuven fel achter uit waren gegaan, werden door Jan Uytterhoeven opnieuw heropgestart en het hoofdgebouw werd vernieuwd.^[5]
Hij werd op 11 oktober 1978 corresponderend lid van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, werkend lid op 10 oktober 1984, bestuurder-voorzitter in 1989 en erelid in 1996.
Hij was lid van de Scientific Research Society of North America, van de American Chemical Society, van de Association pour l’Etude des argiles en van The Chemical Society.^[6]
Jan Uytterhoeven was een van de oprichter van de International Zeolite Association. Hij was in 1973 programmavoorzitter tijdens het derde Internationale Zeolite Conference in Zürich. Van 1973 tot 1977 was hij de eerste voorzitter van deze Associatie. In 1977 was hij lid van het organiserend comité van de vierde internationale zeolite conference in Chicago.^[7]
Aan het NFWO was hij lid en ondervoorzitter van de Commissie voor Toegepaste Scheikunde en Metallurgie. Hij was voorzitter van de Belgische Kleigroep. Hij was lid van de jury voor de uitreiking van de DSM-prijs voor Chemie en Technologie.
Hij heeft in 1988 een belangrijke rol gespeeld bij de oprichting van NATURA, 'Network of European Agricultural (Tropically and Subtropically Oriented) Universities and Scientific Complexes Related with Agricultural Development'. NATURA is een netwerk van Europese landbouwuniversiteiten en –faculteiten op het vlak van de tropische landbouw.^[8]
Hij heeft dan ook bijzondere aandacht besteed aan de ontwikkelinslanden en hun specifieke problematiek. Zo maakte hij op het einde van zijn carrière een reis naar Nigeria om twee Europese projecten te coördineren. Hij verbleef hier van 1994 tot 1996. Het werk van Jan Uytterhoeven wordt door de Faculteit en de VLIR verder gezet.^[9]
In de culturele wereld was hij lid van de Vriendenkring Vlaams-Brabant.
Hij ontving voor zijn onderzoek verschillende prijzen: in 1969 de Victor Van Straelen prijs, in 1974 de Frank Ciapetta Lectureship Award uitgereikt door de North American Catalysis Society) en de Müller Lectureship Award (Winsconsin) in 1981.
Hij overleed te Sint-Katelijne-Waver op 6 juni 2004.

Werken

Hij maakte studies op het gebied van de kleimineralen, de katalyse, de zeolieten en de moleculaire zeven.^[10]
De titel van zijn doctoraat was Contribution to the study of hydroxyl groups in silicates. Zijn promotor was José Fripiat, deze had aan Jan Uytterhoeven de mogelijkheden van oppervlaktechemie getoond.^[11]
Tijdens zijn verblijf in Pittsburgh schreef hij een belangrijk werk over zeolieten namelijk Studies of Hydrogen held by Solids. VIII. The Decationated Zelites.
Het werk behandelde zijn ontdekking van brughydroxyl van zure zeolieten. Deze materialen zijn vandaag nog steeds belangrijke katalysatoren in de petrochemische industrie. ^[12]

Publicaties

• Korte lijst met publicaties op CCB geconsulteerd op 16/08/2010 om 14u.
  

Bibliografie

• Jacobs, P.A. & Schoonheydt, R.A., "Jan Uytterhoeven", In: Jaarboek 2004, Brussel: KVAB, p.162-163.
• Schoonheydt, R.A.,"Afscheid van prof.emeritus Jan Uytterhoeven"
• TIJDSCHRIFT VAN DE FACULTEIT BIO-INGENIEURSWETENSCHAPPEN, 13de jaargang, nr. 4, juli 2010, "Editoriaal", p.1.
• Woestenborghs, Bert & Hermans, Roeland & Segers, Yves (eds.), In het spoor van Demeter: Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen K.U. Leuven 1878-2003, Leuven: Universitaire Pers Leuven, 2005, p. 139.
• "Jan Uytterhoeven", De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.259.
• "Internationale organisaties Landbouwfaculteit" geconsulteerd op 16/08/2010 om 14u.
  

Nota’s

1. ↑ Schoonheydt, R.A.,"Afscheid van prof.emeritus Jan Uytterhoeven"
2. ↑ Jacobs, P.A & Schoonheydt, R.A, "Jan Uytterhoeven", In: Jaarboek 2004, Brussel: KVAB, p.162.
3. ↑ Woestenborghs, Bert & Hermans, Roeland & Segers, Yves (eds),"In het spoor van Demeter: Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen K.U. Leuven 1878-2003". Leuven, Universitaire Pers Leuven, 2005, p. 139.
4. ↑ Tijdschrift van de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen, 13de jaargang, nr.4, juli 2010, "Editoriaal", p.1.
5. ↑ Jacobs, P.A & Schoonheydt, R.A, "Jan Uytterhoeven", In: Jaarboek 2004, Brussel: KVAB, p.162.
6. ↑ "Jan Uytterhoeven", De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.259.
7. ↑ Jacobs, P.A & Schoonheydt, R.A, "Jan Uytterhoeven", In: Jaarboek 2004, Brussel: KVAB, p.162.
8. ↑ "Internationale organisaties Landbouwfaculteit" geconsulteerd op 16/08/2010 om 14u.
9. ↑ Schoonheydt, R.A., "Afscheid van prof.emeritus Jan Uytterhoeven"
10. ↑ "Jan Uytterhoeven", De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.259.
11. ↑ Schoonheydt, R.A., "Afscheid van prof.emeritus Jan Uytterhoeven".
12. ↑ Jacobs, P.A. & Schoonheydt, R.A., "Jan Uytterhoeven", In: Jaarboek 2004, Brussel: KVAB, p.162.