Dekeyser, Willy Clement (1910-1993)

EnglishNederlandsfrançais

Natuurkundige en kristallograaf, geboren te Oostende op 16 februari 1910 en overleden te Gent op 24 februari 1993.

Biografie

Willy Dekeyser werd geboren in Oostende op 16 februari 1910 als zoon van Georges en Eugenie Vandeputte. Hij volgde lager onderwijs aan de stadsschool Albert in Oostende en middelbaar onderwijs aan het Koninklijk Atheneum in dezelfde stad. Hij studeerde verder aan de Rijksuniversiteit van Gent, waar hij op 20-jarige leeftijd promoveerde tot doctor in de wis- en natuurkunde. Na zijn legerdienst werkte hij een 7-tal jaar als leraar wiskunde aan het Koninklijk Atheneum te Gent.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde hij een actieve rol in het verzet als lid van de weerstandsgroeperingen Onafhankelijkheidsfront en Dienst Socrates. Hij ontving hiervoor het Oorlogskruis 1940-1945 met palm.
Zijn academische carrière startte in 1938 wanneer hij benoemd werd tot assistent aan de Faculteit Wetenschappen. In 1937 en 1939 ondernam hij twee studiereizen naar het Natuurkundig Laboratorium van de Landbouwschool in Wageningen. Op 1 november 1944 werd hij aan de RUG benoemd tot docent en op 1 november 1948 tot gewoon hoogleraar. Hij doceerde de cursus Kristallografie, later werd hij eveneens belast met de cursussen Inwendige bouw van de stof en Röntgenanalyse voor ingenieurstudenten.
In 1950 richtte hij het Laboratorium voor Kristalkunde op, dat later werd omgedoopt tot het Laboratorium voor Kristallografie en Studie van de Vaste Stof. Sévérin Amelinckx was één van zijn medewerkers. Als directeur-diensthoofd bouwde Dekeyser dit laboratorium uit tot een volwaardig onderzoekscentrum. Bovendien slaagde hij erin zijn laboratorium een internationale uitstraling te geven door onder meer zijn medewerkers naar buitenlandse onderzoekscentra te sturen en door het inrichten van talrijke NATO Advanced Study Institutes.
Naast doceren en onderzoek in zijn laboratorium, vervulde hij ook een aantal bestuursfuncties aan de RUG. Van 1964 tot 1966 was hij decaan van de Faculteit Wetenschappen, van 1967 tot 1973 vertegenwoordiger in de Raad van Beheer en van 1971 tot 1973 lid van het Vast Bureau. Hij was tevens lid en daarna voorzitter van de Bouwcommissie, lid van de beheerscommissie van het Patrimonium van de RUG en lid van de directieraad van het Universitair ziekenhuis.
Hij werd op 9 oktober 1954 benoemd tot corresponderend lid van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, werkend lid op 9 juni 1956, bestuurder in 1964 en erelid in 1989. Binnen deze instelling was hij voorzitter van het Nationaal Comité voor kristallografie en van het Nationaal Comité voor Natuurkunde. Daarnaast was hij lid van de Beheerraad van het IWONL, lid van de technische en wetenschappelijke raad van Euratom, voorzitter van de afdeling Kristal voor de realisatie van het Paleis der Wetenschappen tijdens Expo ’58, redactielid van het tijdschrift Physica Status Solidi, lid van de beheerraad van OIP, voorzitter van de Belgische Natuurkundige Vereniging, voorzitter van de Solid State Commission van de International Union of Pure and Applied Physics, ondervoorzitter van dezelfde vereniging, lid van het Raadgevend Comité voor het verstrekken van onderzoekstoelagen van de NATO, lid en ondervoorzitter van de 3de commissie van het NFWO, lid van de publicatiecommissie van de Universitaire Stichting, lid van de Raad van Beheer van deze stichting, lid van het Raadgevend College en daarna voorzitter van de Wetenschappelijke Raad van het Instituut voor Ruimteaëronomie, lid van het Raadgevend College van het Meteorologisch Instituut en lid van de Algemene Raad van de Dienst voor Nijverheidsbevordering. Hij werd eveneens verkozen tot lid van de New York Academy of Sciences en van de Physical Society London.
Hij overleed na een slepende ziekte op 24 februari 1993 in het Universitair Ziekenhuis te Gent.

Werken

Zijn onderzoek was aanvankelijk louter kristallografisch gericht, maar via de studie van kristalgroeimechanismen en van etsprocessen aan kristaloppervlakken, richtte hij zijn aandacht op kristaldefecten zoals schroefdislocaties en vandaar op lijn- en puntdefecten in kristallijne stoffen. Hij legde hier de basis voor de moderne vaste-stofwetenschap.
Het door hem geleide onderzoek in zijn laboratorium heeft geresulteerd in belangrijke resultaten op het gebied van dislocaties in kristallen en tot het verwerven van inzicht in de rol van deze defecten bij de kristalgroei. Ook lag hij aan de basis van intensief onderzoek op het gebied van de elektrische, magnetische en optische eigenschappen van puntdefecten. Daarnaast startte hij als één van de eerste in België met het fundamenteel onderzoek op halfgeleiders. Hij introduceerde in zijn laboratorium een reeks essentiële technieken voor oppervlakonderzoek en gaf de impuls voor diverse studies betreffende processen aan gasgrenzen tussen kristallijne vaste stoffen enerzijds en gassen of vloeistoffen anderzijds. Hij was titularis van de binnenlandse Francqui-leerstoel aan de Faculteit Toegepaste Wetenschappen van de KUL tijdens het academiejaar 1961-1962 en aan de Faculteit Wetenschappen van dezelfde universiteit in 1962-1963.

Publicaties

• Lijst met publicaties, Universiteitsbibliotheek Gent, geconsulteerd op 13/07/2010 om 9u.44.
• SOMA. Documenten Willy Dekeyser met betrekking tot het verzet: escape en sluikpers : corr., dipl., form., tracts, 1930-1976 (Overwegend 1944-1950). - 1 doos : ms, dact., impr., ron.
  

Bibliografie

• "Dekeyser, Willy", In: De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p. 55.
• Gomes, W., "Dekeyser Willy Clement", In: Nationaal Biografisch Woordenboek, vol. 19, Brussel: Paleis der Academiën, 2009, kol. 319-324.
• Gomes, W., "In Memoriam Willy Dekeyser", In: Jaarboek 1993-1996, Brussel: KVAB, p.109-111.