Gevaert, Lieven - Monument in Mortsel
[[File:|350px|right|Bron: Wikimedia Commons]]
Monument ter ere van Lieven Gevaert (1868-1935), ingehuldigd in 1941 in Mortsel, van de hand van beeldhouwers Jan De Cuyper en Ernest Wijnants en architect Jozef Lernout.
Contents
[hide]Voorstelling
Het monument is opgebouwd uit twee delen die op een trapezoïdaal verhoogd grondplan staan. Drie hoge driehoekige natuurstenen pylonen vormen het voorplan. Uit elk van de drie pilaren maken zich figuren los. De middenste, wat dieper gelegen pilaar vormt de achtergrond voor de meer dan levensgrote figuur van Lieven Gevaert. Zijn pilaar draagt op de achterzijde het woord 'Grootheid'. Aan Gevaerts voeten bevinden zich links een tandwiel en een rondkolf, elementen die verwijzen naar zijn (chemisch) onderzoek en zijn bedrijf - research and development. Rechts bevindt zich een kleine figuur die geld toegestopt krijgt. Dit kan, aldus Kathleen Anthierens op Standbeelden.be, verwijzen naar de bescherming van het Vlaams onderwijs door Gevaert (als de figuur een kind voorstelt) of naar Gevaerts steun aan het Vlaamse cultuurleven.[1] Vóór de andere twee pilaren bevinden zich gestileerde, allegorische vrouwenfiguren. De ene, met opschrift 'Volk', en een leeuw en adelaar als attribuut, verbeeldt het Vlaamse volk. De andere allegorische figuur draagt als attributen een wapenschild met kruis en een miniweergave van de Usines Gevaert. Haar opschrift, 'Cultuur', doet vermoeden dat we hier in de richting van de religieuze en economische identiteit van de figuur van Gevaert en misschien bij uitbreiding van Vlaanderen moeten denken.
De pilaren zijn omgeven door een lage gekromde stenen muur op het achterplan, die het monument intimiteit verleent. Het opschrift op de muur luidt: 'Lieven Gevaert 1868-1935'.
Het opschrift op de rechtste pilaar luidt: "Aan Lieven Gevaert ter herinnering aan het 60-jarig bestaan van de N.V. Gevaert-Photo-Producten namens het personeel en de gepensionneerden [sic]"
Historiek
al snel na de dood van Gevaert in 1935 ontstonden plannen om een huldeteken voor de overleden stichter van de Belgische fotografische industrie op te richten. Initiatiefnemer was het Vlaams Economisch Verbond. In 1938 werd een wedstrijd uitgeschreven om een monument te ontwerpen. Het bestuur van het door Gevaert opgerichte Vlaams Economisch Verbond
stortte een som van 20.000 frank. Aan de VEV-leden werd een gulle bijdrage gevraagd.
Het beeld was begin 1940 nagenoeg klaar, toen de oorlog tijdelijk alle activiteit onderbrak. Op 3 mei van het daaropvolgende jaar volgde de inhuldiging.
Locatie
Het beeld bevindt zich in de Guido Gezellelaan in Mortsel.
bibliografie
- "Lieven Gevaertmonument" op: Standbeelden.be, geraadpleegd op 5/09/2017.
- Luyckx, Theo, Bijdrage tot de geschiedenis van de economische bewustwording in Vlaanderen: Veertig jaar Vlaams Economisch Verbond. 1926-1966, 1967.
- Meyvis, Ludo, Markt en macht: het VEV van 1926 tot heden,
- LEONARD E., Nieuwe gedenkteekenbouw. De Wedstrijd voor het Lieven Gevaert-gedenkteeken te Mortsel, Antwerpen, Koninklijke Maatschappij der Bouwmeesters van Antwerpen, 1938, IX, P. 29-36.
- LEONARD E., Nieuwe gedenkteekenbouw. De 2e wedstrijd voor het Lieven Gevaert-gedenkteeken te Mortsel, in Bouwkunst en wederopbouw, j. I. nr. 2 februari 1941, p. 5-8.
- Plomteux G., Steyaert R. & Wylleman L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10N2 (Ho-Ra), Brussel - Gent.
- "Gevaert (Liévin)", in: Biographie nationale, 33, 363-364.
