Breckpot, Raymond (1902-1983)

EnglishNederlandsfrançais

Scheikundige, geboren te Kemzeke op 23 juni 1902 en overleden te Leuven op 13 november 1983.

Biografie

Raymond Breckpot werd in Kemzeke geboren op 23 juni 1902. Hij promoveerde in 1923 aan de Universiteit van Leuven onder leiding van Pierre Bruylants tot doctor in de wetenschappen met een verhandeling over de synthese van enkele nieuwe b-aminozuren, -esters en –alcoholen. In 1924 behaalde hij het diploma van doctor in de zuivere en de toegepaste scheikunde. Daarna verbleef hij één jaar als C.R.B-fellow aan de Universiteit van Chicago in het laboratorium van Professor Steglitz.
In 1925 werd hij belast met een leeropdracht aan het Landbouwinstituut. De bevorderingen tot docent en gewoon hoogleraar volgden respectievelijk in 1926 en 1928. Hij doceerde Minerale en Analytische Scheikunde. In 1935 werd hij directeur van het laboratorium van Analytische chemie aan de Faculteit Wetenschappen in opvolging van wijlen professor Louis Michiels. In 1944 werd hij titularis van de leergang anorganische chemie voor de licenties scheikunde en directeur van het overeenstemmend onderzoekslaboratorium.
Aan de Universiteit van Leuven was hij voorzitter van het Landbouwinstituut, voorzitter van de Speciale Scholen voor burgerlijke ingenieurs en decaan van de Faculteit Wetenschappen.
Hij was een overtuigd voorstander van de samenwerking tussen universiteiten en industrie. Hij vond in de industrie, meer specifiek deze van de non-ferrometalen, een uitzonderlijk werkgebied. In 1946 werd hij aangesteld als directeur navorsingen door de Metallurgie-Hoboken. In hetzelfde jaar nam hij deel aan een Belgische missie naar de Verenigde Staten.
In 1939 was Raymond Breckpot mede-stichter van de Koninklijke Vlaamse Chemische Vereniging, was ondervoorzitter van 1939 tot 1943 en voorzitter van 1945 tot 1949.
Raymond Breckpot werd op 13 oktober 1945 corresponderend lid aan de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, werkend lid op 11 september 1983 en bestuurder in 1955. Door gezondheidsproblemen was het voor hem de laatste jaren van zijn leven niet meer mogelijk om de vergaderingen aan de KVAB bij te wonen. Ook de hulde voor zijn tachtigste verjaardag kon hij hierdoor niet bijwonen, maar hij ontving wel de gouden penning.
Raymond Breckpot was lid van de American Chemical Society en Institute of Metals (Londen) en corresponderend lid van de Real Academia de Ciencas (Madrid).
Hij overleed op 13 november 1983 in Leuven.

Werken

Het wetenschappelijk onderzoek van Raymond Breckpot kan worden opgedeeld in vier grote hoofdstukken:
1. studie van de elektrische, magnetische en optische eigenschappen van zuivere en samengestelde half-geleiders en thermo-elementen
2. structuurchemie, structuuromzettingen van sulfiden en arseniden, stabiliteitsgebieden van specifieke elektrokristallisatievormen
3. chemische metallurgie zoals nieuwe scheidingsprocédés van nickel / kobalt, niobium / tantalium, vloeistof / vloeistof en vloeistof / vaste-faseverdeling ...
4. elektrochemie, de elektrolytische bereiding van ultra-zuiver kobalt, koper met nieuwe kristallografische structuur.

Aanvankelijk was zijn onderzoek gericht op de organische chemie en synthese. Baanbrekend was zijn werk over de b-lactamen. Zijn werk werd veelvuldig geciteerd, toen het belang van deze verbindingen duidelijk werd in het kader van de synthese van penicillines en andere antibiotica.
Vanaf 1930 hield hij zich bezig met de bepaling van spoorelementen in natuurlijke producten en metalen. Raymond Breckpot besefte de grote mogelijkheden van de opkomende spectraalanalytische methodes. Aan de Universiteit van Leuven was hij in 1934 de oprichter en directeur van het laboratorium voor spectraalanalyse en spectrochemie. Hij slaagde erin de techniek van de spectrochemische analyse merkelijk te verbeteren en een nieuwe methode uit te werken voor de analyse van metalen.
In 1939 was hij medestichter en tot 1949 redacteur van het tijdschrift Spectrochimica Acta.
In de jaren '30 en '40 was het centraal thema van zijn onderzoekswerk het analytisch bepalen van zeer kleine hoeveelheden metalen in grondstoffen, hetzij spectografisch, hetzij polarografisch. Heel wat Belgische en buitenlandse bedrijven pasten de door Raymond Breckpot op punt gestelde methodes toe in hun productie-eenheden.
Vanaf 1944 ging zijn aandacht uit naar de vervaardiging van zeer zuivere metalen en de studie van hun fysische en chemische eigenschappen. Instrumentale analyse-problemen ruimden dan ook de plaats voor chemisch-metallurgische problemen.
Voor zijn navoringswerk werd hij bekroond met de Jan Stasprijs (1923) en de Louis Melsensprijs (1934).

Publicaties

• "L'aérolithe du Hainaut ; étude spectrographique", In: Mémoires du Musée royal d'histoire naturelle de Belgique ; 69, 1935, 31 p.
• "Détermination spectrographique de certains éléments mineurs dans la betterave sucrière", In: Publications de l'Institut belge pour l'amélioration de la betterave ; IV, 5, 1936, p. 216-226.
• (met Karel De Clippeleir) "De Interactie tussen centimetergolven en halfgeleiders silicium en germanium", In: Mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor wetenschappen, letteren en schone kunsten van België. Klasse der wetenschappen; Jaarg. XXX, nr 4, 1968, 41 p.
• (met Karel De Clippeleir) "Intrinsic germanium", In: Mededelingen van de Koninklijke Academie voor wetenschappen, letteren en schone kunsten van België. Klasse der wetenschappen; jaarg. 35, nr. 7, 1973, 49 p.
• Lijst met publicaties catalogus KBR geconsulteerd op 17/05/2010 om 16u.

Bibliografie

• "Breckpot Raymond", In: De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.26.
• Jaarboek 1983, Brussel: KVAB, p. 175
• Georges SMETS, "In Memoriam Raymond Breckpot" , In : Jaarboek van de KAWLSK, 45, 1983, p. 225-226.