Timmermans, Jean Émile Charles (1882-1971)

EnglishNederlandsfrançais

Scheikundige en wetenschapshistoricus, geboren te Brussel op 8 januari 1882 en overleden te Etterbeek op 27 augustus 1971.

Biografie

Jean Émile Charles Timmermans werd geboren te Brussel op 8 januari 1882. In 1900 schreef hij zich aan de ULB in voor de eerste kandidatuur in de scheikunde. In 1902 werd hij kandidaat in de scheikunde. In 1905 werd hij doctor in de scheikunde. In 1906 werd hij benoemd tot assistent aan de ULB. Als assistent schreef hij de thesis:Recherches expérimentales sur les phénomènes de démixition des mélanges liquides. Dit onderwerp werd hem gesuggereerd door Léon Maurice Crismer en in 1911 kon hij hierdoor een speciaal doctoraat behalen. Hij verbleef van 1905 tot 1906 in Praag bij Rothmund. Daarnaast verbleef hij ook bij Young (Dublin, 1906-1908), Van der Waals (Amsterdam, 1908-1911) en Guye (Genève, 1912-1913).
In 1912 behaalde hij zijn aggregaat voor het hoger onderwijs. Hij werkte als scheikundige van 1914 tot 1918 aan de Sorbonne aan het laboratorium van het Belgische Leger. In 1920 werd hij docent aan de ULB. In 1921 werkte hij in Amsterdam nauw samen met Heike Kammerlingh-Onnes (1853-1926). Tijdens de jaarlijkse vergadering van de Union internationale de chimie pure et appliquée werd er beslist om een Bureau d’Etalons chimique op te richten. Timmermans startte al in 1914 met het verzamelen van pure organische vloeistoffen. In België werd er dan ook naar Timmermans gekeken om de beslissing van de Union internationale de chimie pure et appliquée uit te voeren. Het Bureau werd in 1923 ingericht in de nieuwe lokalen van Solbosch aan de ULB. Het kreeg de naam Bureau international des Etalons physico-chimiques en werd geleid door Jean Timmermans. In dit laboratorium deed hij het meeste van zijn onderzoek.
In 1923 werd hij benoemd tot gewoon hoogleraar aan de Faculteit Wetenschappen aan de ULB. Hij doceerde fysische chemie, geschiedenis van de scheikunde en scheikundige methodologie. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleef hij in Londen, waar hij van 1 januari 1941 tot 30 maart 1945 het hoofd was van de sectie Hoger Onderwijs aan het Belgische Ministerie van Onderwijs. Hij was eveneens stichtend lid van de Association interalliée des Professeurs et Maîtres de Conférence des Universités. Na de Tweede Wereldoorlog was hij voorzitter van de oprichtende vergadering van de Belgische sectie van de intergeallieerde instelling: Universitas Belgica.
In 1952 werd hij toegelaten tot het emeritaat.
Hij werd op 2 juni 1945 corresponderend lid van de Académie royale des Sciences et Belles-Lettres de Bruxelles, lid op 15 december 1945 en voorzitter van de Klasse Wetenschappen in 1955. Hij was eerst secretaris en later voorzitter van het Nationaal Comité voor Scheikunde.
In 1949 nam hij het voorzitterschap op zich van het Centre national belge de chimie physique moléculaire. Deze groepeerde en subsidieerde de meest relevante laboratoria aan de verschillende Belgische universiteiten. Deze taak werd in 1962 overgenomen door het FCFO. Hij was eerst algemeen voorzitter en dan erevoorzitter van de Société chimique de Belgique. Hij was erelid van de Royal Institution of Great Britain, van de Société suisse de chimie, van de Société chimique polonaise en van de Société de chimie industrielle de Paris. Hij was corresponderend lid van de Académie des Sciences de Paris. Hij vertegenwoordigde de Belgische wetenschappers tijdens verschillende internationale congressen.
Hij won de Gay-Lussac medaille van de Société chimique de Belgique en ontving een eredoctoraat van de Universiteit van Dijon.
Hij overleed te Etterbeek op 27 augustus 1971.

Werken

Zijn wetenschappelijke publicaties kunnen we opdelen in 3 luiken :

• de precieze definiëring van chemische stoffen en parallel hiermee het aanmaken van zeer zuivere stoffen
  
• de studie van de eigenschappen van geconcentreerde oplossingen
  
• het onderzoek naar de invloed van hoge druk op heterogene evenwichten
  

Wetenschapsgeschiedenis Hij schreef in 1947 het werk Histoire de la chimie, waarin een apart hoofdstuk werd voorzien voor de Belgische scheikunde. Hij was eveneens conservator van het Museum Jan Stas.

Publicaties

• Lijst met publicaties in: D’Or, Louis, 632.pdf "Timmermans, Jean Émile Charles", In: Annuaire ARB, jaargang 1982, p. 76-78.
  

Bibliografie

• D’Or, Louis, 632.pdf "Timmermans, Jean Émile Charles", In: Annuaire ARB, jaargang 1982, p. 63-75.
• Nasielski, Jacques [http://www2.academieroyale.be/academie/documents/FichierPDFNouvelleBiographieNational2108.pdf#page=345 "Timmermans, Jean Émile Charles", In:Nouvelle Biographie Nationale, vol. 6, 2001, p. 336-338.
• D’Or, Louis, "Jean Timmermans 1882-1971", In:Florilège des Sciences en Belgique, vol. 2, Brussel, 1980, ARB, p. 469-476.