Wuyts, Henri François Hubert (1872-1966)

EnglishNederlandsfrançais

Organisch scheikundige, geboren te Brussel op 29 maart 1872 en overleden in dezelfde stad op 24 januari 1966.

Biografie

Henri Wuyts werd geboren te Brussel op 29 maart 1872. Hij schreef zich op 16-jarige leeftijd in voor de eerste kandidatuur in de farmacie. In 1891 ging hij naar de Ecole de Pharmacie en promoveerde in 1894 tot apotheker. Vanaf 1892 studeerde hij tegelijkertijd chemie en in 1895 promoveerde hij tot doctor in de scheikunde. Aan de ULB was hij verbonden als attaché aan het laboratorium voor algemene chemie. In 1899 werd hij werkleider aan dit laboratorium. De academische loopbaan van Henri Wuyts begon in 1906 met een opdracht als hoogleraar organische chemie aan de Faculteit Wetenschappen aan de ULB. Hij onderwees vanaf 1907 ook de farmaceutische chemie aan de Faculteit Geneeskunde.
In 1911 behaalde hij een speciaal doctoraat en volgde een specialisatiejaar aan de Universiteit van Bonn. Hij was aan de ULB van 1912 tot 1914 secretaris van de Faculteit Wetenschappen en tien jaar later werd hij decaan van deze Faculteit.
Hij was nauw betrokken bij de verhuis van de Universiteit naar Solbosch.
In 1944, op het einde van de bezetting en drie jaar na de sluiting, zat de universiteit zonder hoogleraar organische chemie. De ULB richtte zich tot Henri Wuyts, toen reeds 72 jaar oud, om de taak op zich te nemen. Hij aanvaardde de opdracht en bleef lesgeven tot zijn opvolger Richard Henri Martin in februari 1947 in functie trad. Zijn collega's boden hem in 1962 het erevoorzitterschap aan van het Colloqium voor zwavelchemie dat was georganiseerd door de Société chimique de Belgique.
Hij werd op 15 december 1939 verkozen tot corresponderend lid van de Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique en effectief lid op 15 december 1944. Tot enkele maanden voor zijn dood bleef hij aan de Academie meewerken aan de zittingen van de Klasse van de Wetenschappen.
Hij overleed te Brussel op 24 januari 1966.

Werken

In 1927 redigeerde hij samen met andere professoren van Belgische universiteiten een Note sur l'action du Comité national de Chimie dans la question de la collaboration de la Science et de l'Industrie; dat document zou belangrijk worden na de beroemde redevoering van Koning Albert I op 1 oktober 1927 te Seraing, die de aanzet gaf tot de stichting van het NFWO. Uiteraard was hij vanaf de oprichting lid van de derde wetenschappelijke commissie van het NFWO.
De chemie van de organische zwavelverbindingen vormde de kern van zijn werk. Hij bestudeerde de vorming en de eigenschappen van de carbodithiozuren die veel reactiever zijn dan hun zuurstofhoudende analogen. Deze verbindingen leveren gemakkelijk aldehyden die via andere weg moeilijk verkrijgbaar zijn, en geven snel toegang tot corresponderende nitrillen onder invloed van hydroxylamine. Hij ontdekte tevens dat de hydraziden, verkregen vanuit dithiozuren gemakkelijk reageren met de aldehyden en profiteerde ervan om een elegante en snelle methode op punt te zetten om de aldosen te karakteriseren: deze suikers geven glucothiazolines die, in tegenstelling tot andere derivaten van koolhydraten, goed kristalliseren en bovendien een groot draaivermogen hebben. Op deze manier effende hij het pad voor onverwachte ontwikkelingen; het betreft het gebruik van para-tolueensulfonzuur als dehydrateringsmiddel van de alcoholen. Hij zette zijn werk voort met de bereiding van ethers, ketalen, acetalen, esters door een beroep te doen op deze katalysator die veel handiger in gebruik is dan zwavelzuur. Vandaag gebruiken nog steeds honderden organici para-tolueensulfonzuur.
Op 76-jarige leeftijd werd hem nog gevraagd twee hoofdstukken te schrijven voor het prestigieuze Traité de Chimie organique de V. Grignard.
Hij schreef 150 artikelen in een hele reeks van wetenschappelijke tijdschriften onder andere in de Bulletin des Sociétés chimiques belges, het Bulletin de la Société chimique de France, de Comptes Rendus de l'Académie des Sciences de Paris, ......

Publicaties

• "Hydrazines aromatiques et acides carbodithioïques", In: Bulletin de la Société chimique de Belgique, vol. 42, 1933, 26 p.
  

Bibliografie

• Nasielski, Jacques, "Henry Wuyts", In: Nouvelle Biographie Nationale, vol. 6, 2001, p. 395-397.
• Nasielski, Jacques, "De organische scheikunde", In: Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia, 2001, vol. 2, p. 177-179.
  

Archieven:
- Archief van de Stad Brussel
- Archief van de ULB