Plateau, Félix Auguste Joseph (1841-1911)
Dierkundige en fysioloog, geboren te Gent op 16 juni 1841 en overleden in dezelfde stad op 4 maart 1911.
Biografie
Felix Plateau werd geboren te Gent op 16 juni 1841 als zoon van de bekende natuurkundige Joseph-Antoine-Ferdinand Plateau.[1] Hij werd op 18 april 1865 doctor in de natuurwetenschappen.[2] In 1868 promoveerde hij aan Universiteit van Gent tot doctor in de dierkunde met Etude sur la parthénogenèse.[3] Hij doceerde van 1868 tot 1870 scheikunde en natuurkunde aan het Koninklijk Atheneum van Brugge en aan de Normaalschool in dezelfde stad. Toen hij in 1870 belast werd met de cursus vergelijkende anatomie en dierkunde aan de Universiteit van Gent slaagde hij erin een kleine ruimte te verwerven voor zijn persoonlijk experimenteel onderzoek op het gebied van de vergelijkende dierenfysiologie. Hij moet dus beschouwd worden als de eerste directeur van het Zoölogisch laboratorium, zijn werkzaamheden als de kiem van het vergelijkend dierenfysiologisch onderzoek dat hier op de dag van vandaag nog voortgezet wordt. Het Cabinet de Zoologie en het Cabinet d’Anatomie comparée komen dus voor het eerst in de geschiedenis van de universiteit samen onder 1 directeur. Zo wordt Plateau de eerste directeur van het museum zoals wij het nu kennen : één grote collectie bestaande uit twee deelcollecties, enerzijds de ‘afdeling’ Dierkunde en anderzijds de ‘afdeling’ Vergelijkende Anatomie.[4]
Hij beschikte dus over een groot aantal specimen die hij ook gebruikte tijdens zijn lessen en die hij al had geanalyseerd. Daarnaast restaureerde en ordende hij de oude specimen afkomstig uit het Cabinet d'histoire naturelle aan de Universiteit van Gent. Dit alles resulteerde in een groot didactisch museum met meer dan 28.000 stuks.[5]
Hij werd aan de Universiteit van Gent benoemd tot buitengewoon hoogleraar op 29 september 1871 en op 5 oktober 1875 werd hij gewoon hoogleraar.[6]
Hij bracht ook studiebezoeken aan buitenlandse laboratoria zoals in 1882 het maritieme labo van Roscoff.[7]
Hij werd op 9 november 1909 toegelaten tot het emeritaat.
Hij werd op 15 december 1871 corresponderend lid van de Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique en effectief lid op 15 december 1874. Hij werd in 1891 directeur van de Klasse Wetenschappen.
Hij werd op 24 maart 1881 Ridder in de Leopoldsorde, Officier op 12 november 1892 en Commandeur in dezelfde Orde op 14 februari 1910. Hij ontving ook het Burgerkruis op 20 december 1903.
Hij overleed in zijn geboortestad op 4 maart 1911.[8]
Werken
Hij schreef 121 publicaties, de meeste hiervan verschenen in de Bulletins en de Mémoires van de Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique.[9]
Het wetenschappelijk oeuvre van Plateau was voornamelijk gewijd aan de fysiologie van de geleedpotigen. Zo deed hij aanvankelijk onderzoek naar de spieren van de insecten. Ook de opbouw van de duikerklokspin werd door hem geanalyseerd in Ses observations sur l'Argyronète aquatique (1867).[10]
Nadien bestudeerde hij de vertering bij insecten, duizendpotigen en spinnen. Hij beschreef hun anatomie en hun morfologie.[11]
Hij beschreef de centrale bloeddoorstroming bij tienpotigen.
In 1882 startte hij met de publicaties over de ademhaling bij insecten, die hij had geobserveerd.[12]
Hij onderzocht bij de geleedpotigen ook hun zicht.[13]
Cursussen
Voor zijn studenten publiceerde hij Zoologie élémentaire, de publicatie werd uitgegeven in 1880 en in 1884. Het was een praktische handleiding, waarbij de belangrijkste groepen werden geïllustreerd via minutieuze dissecties. In de cursus gaf hij ook een overzicht van de evolutietheorie, waarbij hij een voorstander was van deze theorie.[14]
Publicaties
- Lijst met publicaties in Willem, Victor, "Felix Plateau", in: Liber Memorialis, jaargang 1913, p. 227-232.
- Lijst met publicaties in Willem, Victor "Felix Plateau", in: Annuaire ARB, jaargang 1941, p. 71-82.
Bibliografie
- Willem, Victor, "Felix Plateau", in: Liber Memorialis, jaargang 1913, p. 221-227.
- Poll, Max, "Felix Plateau", in: Biographie Nationale, vol. 39, kol. 719-725.
- Willem, Victor "Felix Plateau", in: Annuaire ARB, jaargang 1941, p. 21-70.
Nota’s
- ↑ Poll, Max, "Felix Plateau", in: Biographie Nationale, vol. 39, kol. 719.
- ↑ Willem, Victor, "Felix Plateau", in: Liber Memorialis, jaargang 1913, p. 221.
- ↑ Poll, Max, "Felix Plateau", in: Biographie Nationale, vol. 39, kol. 719.
- ↑ Zoölogisch Laboratorium geconsulteerd op 24/06/2010 om 11u.30.
- ↑ Poll, Max, "Felix Plateau", in: Biographie Nationale, vol. 39, kol. 720.
- ↑ Willem, Victor, "Felix Plateau", in: Liber Memorialis, jaargang 1913, p. 221.
- ↑ Willem, Victor "Felix Plateau", in: Annuaire ARB, jaargang 1941, p. 31.
- ↑ Willem, Victor, "Felix Plateau", in: Liber Memorialis, jaargang 1913, p. 221.
- ↑ Poll, Max, "Felix Plateau", in: Biographie Nationale, vol. 39, kol. 725.
- ↑ Poll, Max, "Felix Plateau", in: Biographie Nationale, vol. 39, kol. 721.
- ↑ Poll, Max, "Felix Plateau", in: Biographie Nationale, vol. 39, kol. 721.
- ↑ Poll, Max, "Felix Plateau", in: Biographie Nationale, vol. 39, kol. 722.
- ↑ Poll, Max, "Felix Plateau", in: Biographie Nationale, vol. 39, kol. 723.
- ↑ Poll, Max, "Felix Plateau", in: Biographie Nationale, vol. 39, kol. 720.