Difference between revisions of "Bockstaele, Paul Petrus (1920-2009)"

From Bestor
Jump to: navigation, search
(→‎Bibliografie)
m (→‎Publications)
 
(185 intermediate revisions by 3 users not shown)
Line 1: Line 1:
−
[[category:Wetenschappers]][[category:Geboorte 1901-1925]][[category:wiskundige]][[category:professor]][[category: professor aan de KUL]]
+
<div style="text-align:right;">[https://www.bestor.be/wiki_nl/index.php/Bockstaele,_Paul_P._(1920-2009) NL]</div>
−
 
+
Mathématicien né à Melle le 7 février 1920 et décédé à Oud-Heverlee le 3 août 2009.
−
Wiskundige geboren op 7 februari 1920 in Melle en overleed in Oud-Heverlee op 3 augustus 2009.
+
[[category:Scientifiques]][[category:Naissance 1901-1925]][[category:Mathématiciens]][[category: Professeurs KULeuven]][[category:Histoire des sciences]][[category:Historiens des sciences]] [[category: Membres KVAB]][[category: Professeurs KULeuven-UCLouvain]]
−
 
+
===Biographie===
−
===Biografie===
+
Paul Bockstaele est né le 7 février 1920 à Melle. En 1940, il obtient un baccalauréat en philosophie thomiste. En 1951, il est proclamé docteur en mathématiques. En 1944, il est ordonné prêtre à Gand. En 1967, il est nommé chanoine honoraire du chapitre de Saint Bavon dans le diocèse de Gand.<ref>[http://www.kerknet.be/bisdomgent/nieuws_detail.php?ID=376&nieuwsID=85746, Site web de Kerknet], consulté le 04/05/2010 à 14h30.</ref><br/>
−
Bockstaele Paul werd geboren op 7 februari 1920 in Melle. <ref>http://www.siwe.be/file/nieuwsbrief/nb_52_2009_9_10.pdf website siwe geconsulteerd op 04/05/2010 </ref> In 1940 behaalde hij zijn baccalaureaat in de thomistische wijsbegeerte.<ref>''Bockstaele Paul'', in: ''De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden”, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.22.</ref>
+
Entre 1947 et 1953, il est professeur au collège Saint-Vincent à Eeklo. De 1953 à 1962, il enseigne à l’école normale épiscopale à Saint-Nicolas.<ref>"Bockstaele Paul", in ''De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden'', Bruxelles : Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.22.</ref><br/>
−
In Gent werd hij in 1944 tot priester gewijd .<ref>http://www.siwe.be/file/nieuwsbrief/nb_52_2009_9_10.pdf website siwe geconsulteerd op 04/05/2010 </ref> Tussen 1947 en 1953 was hij leraar in het Sint-Vincentiuscollege in Eeklo.<ref> http://www.kerknet.be/bisdomgent/nieuws_detail.php?ID=376&nieuwsID=86964 website Kerknet geconsulteerd op 04/05/2010 om 13u23.</ref> Hij was vervolgens docent aan de Bisschoppelijke Normaalschool in Sint-Niklaas van 1953 tot 1962. <ref>''Bockstaele Paul'', in: ''De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden”, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.22.</ref>
+
En 1962, il devient lecteur et de 1963 à 1967, professeur à la faculté des sciences de la [[Université de Louvain|KULeuven]].
−
In 1951 promoveerde hij tot doctor in de wiskunde .<ref>''Bockstaele Paul'', in: ''De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden”, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.22.</ref> Van 1962-1963 was hij lector en van 1963 tot 1967 was hij docent aan de Faculteit Wetenschappen aan de Katholieke Universiteit Leuven. <ref>http://www.kerknet.be/bisdomgent/nieuws_detail.php?ID=376&nieuwsID=85746 Website Kerknet geconsulteerd op 04/05/2010 om 14u30.</ref> In 1967 werd hij bevorderd tot gewoon hoogleraar aan de Faculteit Wetenschappen. <ref>http://www.siwe.be/file/nieuwsbrief/nb_52_2009_9_10.pdf website siwe geconsulteerd op 04/05/2010 </ref> Hier doceerde hij ondermeer een basiscursus analyse getiteld differentiaal en integraal rekenen, daarnaast gaf hij ook twee cursussen geschiedenis van de wiskunde. Eén cursus behandelde de wiskunde startend met het oude verre oosten en ging tot de hedendaagse wiskunde, de tweede betrof Leuvens wiskundig werk.<ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Beirlant Jan website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref>  
+
En 1967, il est nommé professeur ordinaire à la faculté des sciences. Il y enseigne, entre autres, un cours de base en analyse intitulé: ''Differentiaal- en integraalrekenen'' (Calcul différentiel et intégral). Il est également chargé de deux cours d’histoire des sciences. Un cours qui concerne les traités de mathématiques de l'Extrême-Orient antique à la mathématique contemporaine et un second qui a trait aux travaux des mathématiciens de Louvain. <ref>BEIRLANT, Jan, [http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, "In memoriam"] consulté le 04/05/2010 à 15h30.</ref> Il est l’initiateur du département d’histoire et de fondements des mathématiques. Pendant la période de 1968 à 1971, il est professeur invité à l’[[Université Lovanium]] à Kinshasa.<br/>
−
In 1967 werd hij erekanunnik in het Sint Baafskapittel in het Bisdom Gent. <ref>http://www.kerknet.be/bisdomgent/nieuws_detail.php?ID=376&nieuwsID=85746
+
Il accède à l’éméritat le 1<sup>er</sup> août 1986.<br/>
−
Website Kerknet geconsulteerd op 04/05/2010 om 14u30.</ref>
+
En 1973, il est élu membre du [[Comité National de Logique, Histoire et Philosophie des Sciences]]. Il y reste presque 20 ans comme vice-président.<ref>ROEGIERS, Jan, [http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, "In memoriam"], consulté le 04/05/2010 à 15h30.</ref>
−
Hij was ook tussen 1968 en 1971 gasthoogleraar aan de universiteit Lovanium in Kinshasa. <ref>''Bockstaele Paul'', in: ''De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden”, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.22.</ref><br/>
+
Le 9 novembre 1983, il est élu membre correspondant à la [[Académie royale des sciences des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique - Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten|Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten (KVAB)]]. Il en devient membre effectif le 8 mars 1989 et membre honoraire en 1995.  
−
Hij was de bezieler van de Afdeling Geschiedenis en grondslagen van de wiskunde en <ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Beirlant Jan website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref> was lid van de werkgroep universiteitsgeschiedenis aan de KUL. <ref>http://www.kuleuven.be/archief/studgen/nbr/1999_1/ledenlijst.htm website KUL geconsulteerd op 05/05/2010 om 13u.</ref>
+
En 1984, il devient membre de la [[Bestendige commissie voor de geschiedenis der wetenschappen|Bestendige commissie voor de geschiedenis van de wetenschappen]] de la KVAB, dont il est président en 1985 et ce pendant 15 ans.
−
Hij was in 1959 stichtend lid en tussen 1988 en 1992 voorzitter van het Zuidnederlands Genootschap voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Wiskunde, Natuurwetenschappen en Techniek.<ref> http://www.gewina.nl/genootschap_2/ website GEWINA geconsulteerd op 04/05/2010 om 13u40.</ref>
+
Au sein de l’Académie, il est également membre de la commission du [[Jan Gillisprijs]] (Prix Jan Gillis), de la [[Commissie van het nationaal biografisch woordenboek]] et de la commission du Centre pour la culture européenne (Commissie Centrum voor Europese Cultuur).<br/>
 +
En 1971, Paul Bockstaele est nommé membre correspondant et en 1988 membre effectif de l’Académie internationale d’Histoire des Sciences.<ref>[http://www.aihs-iahs.org/fr/membres?page=1, "Site web de l’Académie internationale d’Histoire des Sciences"], consulté le 07/05/2010 à 12h.</ref>. Il est membre correspondant de la Deutsche Gesellschaft für Geschichte der Medizin, Naturwissenschaft und Technik.  
 +
En 1959, il est membre fondateur et ensuite président entre 1988 et 1992, de la [[Zuidnederlands Genootschap voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Wiskunde, Natuurwetenschappen en Techniek]]<ref>[http://www.dwc.knaw.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=147%3Ageschiedenis&catid=59%3Agewinaaa&Itemid=147&lang=en, Site web de GEWINA], consulté le 10/05/2010 à 14h30.</ref>. Il est également membre du comité de rédaction de ''[[Scientiarum Historia]]'', le périodique publié par la société.<ref>VANPAEMEL, Geert, [http://www.dwc.huygensinstituut.nl/archive/images/PDF/scientiarium/Scientiarium%20Historia,%20Jaargang%2031%20%282005%29,%20nummer%201,%20Contents.pdf "Scientiarum Historia 1959-2004"], in ''Scientiarum Historia'', t. 31, 2005, p. 5-10.</ref> Pendant plusieurs années, il représente la Belgique à l’International Commission for the History of Mathematics. <br/>
 +
Paul Bockstaele est un grand collectionneur de publications anciennes. Il s’attache à augmenter le nombre d’ouvrages des collections d’histoire des sciences à la KULeuven.<ref>[http://wet.kuleuven.be/nieuwsbrief/science-leuven21.pdf "Wetenschappen in breedbeeld"], consulté le 05/05/2010 à 14h30.</ref> En 1969, il représente la faculté des sciences au conseil des bibliothèques dont il est président en 1974. Lors de l’année académique 1976-1977, il est président du conseil des bibliothèques réformé et est également président du conseil des bibliothèques du Campus des sciences. En 1980, il devient bibliothécaire en chef par interim. En 1981, il démissionne de ses fonctions de président et de membre du Conseil des bibliothèques. Il lègue son immense et précieuse bibliothèque à la KULeuven.<br/>  
 +
De 1992 à 2005, Paul Bockstaele participe à des fouilles archéologiques, dirigées par l'archéologue Marc Waelken, dans l'ancienne ville romaine de Sagalassos en Turquie moderne. Paul Bockstaele fournit des images filmées des excavations. <ref>[http://www.sagalassos.be/en/node/1240 ''Site web de opgravingen sagalassos''], consulté le 10/05/2010 à 9h.</ref><br/>
 +
Sur une proposition de l'Académie, Paul Bockstaele reçoit en 1996 la haute distinction de Grand Officier de l'Ordre de Léopold.<ref>ROEGIERS, Jan, [http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, "In memoriam"], consulté le 04/05/2010 à 15h30.</ref><br/>
 +
Il décède à Oud-Heverlee le 3 août 2009.<br/>
 
<br/>
 
<br/>
−
In 1973 werd hij verkozen tot lid van het [[Nationaal Comité voor Logica, geschiedenis en filosofie der wetenschappen]], deze werd gepatroneerd door de [[Académie royale des sciences des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique - Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten|Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten]]. Hiervan was hij bijna 20 jaar ondervoorzitter. <ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Roegiers J. website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref>
 
−
Op 9 november 1983 werd hij verkozen tot corresponderend lid van de [[Académie royale des sciences des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique - Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten|Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten]], werkend lid 8 maart 1989 en erelid in 1995. <ref>''Bockstaele Paul'', in: ''De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden”, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.22.</ref>
 
−
In 1984 werd hij lid van de Bestendige commissie voor geschiedenis der wetenschappen van de [[Académie royale des sciences des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique - Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten|Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten]], waarvan hij in 1985 voorzitter werd, wat hij vijftien jaar lang zou blijven. <ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Roegiers J. website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref>  Binnen de [[Académie royale des sciences des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique - Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten|Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten]] was hij ook lid van de Bestendige Commissie van het J. Gillisfonds, de Commissie Biografisch Woordenboek en van de Commissie Centrum voor Europese Cultuur.<ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Roegiers J. website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref>
 
−
Hij was niet alleen lid van de [[Académie royale des sciences des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique - Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten|Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten]], maar ook van andere wetenschappelijke genootschappen: de Académie internationale d’Histoire des Sciences en corresponderend lid van de Deutsche Gesellschaft für Geschichte der Medizin, Naturwissenschaft und Technik. <ref>''Bockstaele Paul'', in: ''De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden”, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.22.</ref>
 
−
Jarenlang vertegenwoordigde hij België in de International Commission for the History of Mathematics. <ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Beirlant Jan website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref><br/>
 
−
Een groot deel van de huidige collectie van de Campusbibliotheek Arenberg CBA werd opgebouwd door prof. em. Paul Bockstaele en bevond zich in de vroegere deelbibliotheek Wiskunde – Sterrenkunde – Computerwetenschappen in Heverlee. <ref>http://wet.kuleuven.be/nieuwsbrief/science-leuven21.pdf website KUL faculteit wetenschappen, wetenschappen in breedbeeld, geconsulteerd op 05/05/2010 om 14u.30</ref>
 
−
 
−
Hij werd toegelaten tot het emeritaat op 1 augustus 1986. <ref>http://www.siwe.be/file/nieuwsbrief/nb_52_2009_9_10.pdf website siwe geconsulteerd op 04/05/2010 </ref>  Op voorstel van de Academie werd Bockstaele in 1996 de hoge onderscheiding van grootofficier in de Leopoldsorde toegekend.<ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Roegiers J. website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref>
 
−
Hij overleed in Oud-Heverlee op 3 augustus 2009. <ref>''Bockstaele Paul'', in: ''De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden”, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.22.</ref>
 
  
−
===Werken===
+
===Travaux===
 +
Paul Bockstaele est un érudit autorisé en histoire des mathématiques. Cet intérêt a pour origine ses études au séminaire, à l’occasion des quelles il prend connaissance des travaux du jésuite [[Bosmans, Henri (1852-1928)|Henri Bosmans]].
 +
A partir des années 1950, il se consacre à l’étude des mathématiques à la Renaissance dans les provinces des Pays-Bas.
 +
Paul Bockstaele publie des ouvrages, entre autres, sur Simon Stevin et sur le mathématicien louvaniste Adriaan van Roomen. Il considère ce dernier comme le fondateur de la ''mathesis universalis'' et comme le précurseur de Descartes. Il publie également sur le débat de fonds des intuitionnistes français, sur l’introduction du calcul infinitésimal en Belgique, sur les anciens livres de comptes aux Pays-Bas et sur l’astrologie à l’[[Université de Louvain]].
 +
Son mémoire sur ''Het intuïtionisme bij de Franse wiskundigen'', grâce auquel il obtient le grade de licencié, est publié par l’Académie en 1949. <br/>
 +
Il écrit également plusieurs ouvrages scolaires pour le secondaire sur la géométrie spatiale et plane, dans lesquels il consigne des notes historiques.<ref>[http://opteron1.kbr.be/cgi-bin/opac.cgi?P0=NKBR&P1=1_JAN&P9=&P5=20&P4=&P2=3&P3=R_TI&P6=BOCKSTAELE_PAUL, Aperçu des livres d'école écrits par Bockstaele] dans le catalogue de la Bibliothèque royale.</ref><br/>
 
<br/>
 
<br/>
−
Bockstaele stelde zich de vraag hoe ideeën en bewijsvoeringen zich ontwikkelen en ontstaan. Hij was dus geïnteresseerd in de geschiedenis van de wiskunde, deze interesse stamde uit zijn studiejaren aan het seminarie waar hij in contact kwam met het werk van de jezuiet Henri Bosmans. <ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Beirlant Jan website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref>
+
===Publications===
−
Vanaf de jaren ’50 legde hij zich steeds meer toe op de studie van de wiskunde in de Renaissance, in het bijzonder met betrekking tot de Nederlanden. <ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Beirlant Jan website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref> Hij was dan ook een gezaghebbend kenner van de geschiedenis der wetenschappen en die van de wiskunde in het bijzonder. <ref>http://www.siwe.be/file/nieuwsbrief/nb_52_2009_9_10.pdf website siwe geconsulteerd op 04/05/2010 </ref> 
+
*''Het intuïtionisme bij de Franse wiskundigen'', in "Verhandelingen, Letteren en Schoone Kunsten van België Vlaamsche Academie voor Wetenschappen Klasse der Wetenschappen", Bruxelles, 1949, 123 p.
−
Bockstaele publiceerde over heel wat onderwerpen onder meer over Simon Stevin <ref>http://www.siwe.be/file/nieuwsbrief/nb_52_2009_9_10.pdf website siwe geconsulteerd op 04/05/2010 </ref> en de Leuvense wiskundige Adriaan van Roomen, deze beschouwde hij als de grondlegger van de mathesis universalis. <ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Beirlant Jan website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref> Daarnaast publiceerde hij ook over het grondslagendebat bij de Franse intuïtionisten, de introductie van de infinitesimaalrekening in België, oude rekenboekjes in de Nederlanden, ... <ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Beirlant Jan website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref>
+
*"Bibliografie van de geschiedenis der wetenschappen", in ''Scientiarum Historia'' , t. 1-15, 1959-1973.
−
De verhandeling over ‘’Het intuïtionisme bij de Franse wiskundigen’’, waarmee hij licentiaat was geworden, werd door de Academie bekroond en werd in 1949 in haar verhandelingenreeks gepubliceerd. <ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Roegiers J. website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref><br/>
+
*[http://www.dwc.huygensinstituut.nl/archive/images/PDF/scientiarium/Scientiarium%20Historia,%20Jaargang%201%20%281959%29,%20het%20oudste%20gedrukte%20nederlandse%20rekenboekje.pdf "Het oudste gedrukte Nederlandse rekenboekje"], in ''Scientiarum Historia'', t. 1, 1959, p. 53-71.  
−
Hij schreef ook een aantal schoolboeken. <ref>website van de KBR, catalogus, overzicht schoolboeken geschreven door Bockstaele http://opteron1.kbr.be/cgi-bin/opac.cgi?P0=NKBR&P1=1_JAN&P9=&P5=20&P4=&P2=3&P3=R_TI&P6=BOCKSTAELE_PAUL</ref>
+
*[http://www.dwc.huygensinstituut.nl/archive/images/PDF/scientiarium/Scientiarium%20Historia,%20Jaargang%201%20(1959),%20Het%20oudste%20gedrukte%20Nederlandse%20Rekenboekje%20en%20zijn%20vertalingen.pdf "Het oudste gedrukte Nederlandse rekenboekje en zijn vertalingen"], in ''Scientiarum Historia'', t. 1, 1959, p. 117-127.  
−
Zo schreef hij leerboeken over vlakken en ruimtelijke meetkunde voor de middelbare school, waarin talrijke historische nota's waren opgenomen.<ref>http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Beirlant Jan website van de KUL geconsulteerd op 04/05/2010 om 15u30.</ref>
+
*[http://www.dwc.huygensinstituut.nl/archive/images/PDF/scientiarium/Scientiarium%20Historia,%20Jaargang%203%20(1961)%20Nummer%204,%20ADRIAAN%20VAN%20ROOMEN%20%C2%AB%20MEDICUS%20ET%20MATHEMATICUS%20%C2%BB.pdf "Adriaan van Roomen. 'Medicus et Mathematicus' "], in ''Scientiarum Historia, t. 3, 1961, p. 169-178.
−
 
+
*''Adriaan van Roomen en Polen. Zijn onderwijs te Zamość en zijn invloed op Jan Broźek'', 1963, 44 p.
−
===Publicaties===
+
*[http://www.dwc.huygensinstituut.nl/archive/images/PDF/scientiarium/Scientiarium%20Historia,%20Jaargang%207%20(1965),%20NEGENTIENDE-EEUWSE%20DISCUSSIES%20IN%20BELGIE%20OVER%20DE%20FUNDERING%20VAN%20DE%20ANALYSE.pdf "Negentiende eeuwse discussies in België over de fundering van de analyse"], in ''Scientiarum Historia, t. 7, 1965, p. 185-201.
 +
*"Adriaan van Roomen,", in ''Nationaal biografisch woordenboek'', Bruxelles, 1966, col. 751-765.
 +
*"Ignatius de Jonghe et sa ''Geometrica inquisitio in parabolas numero et specie infinitas'',", in ''Janus'', t. 54, 1967, p. 228-235.
 +
*"Pierre de la Ramée, Jan Brozek, Adriaan van Roomen, and Giovanni Camillo Gloriosi on isoperimetrical figures," in ''XIVth International Congress of the History of Science, volume Proceedings no 2: Plenary Lectures; Antiquity, Middle Ages and Renaissance; Mathematics; Physics and Astronomy; Chemistry, Tokyo and Kyoto, Japan'', Science Council of Japan, 1974
 +
*"Een Leuvens mathematisch pamflet uit 1638," in ''Liber americorum professor emeritus Dr. H. Florin'', Leuven, 1975, p. 45-61.
 +
*"The correspondence of Adriaan van Roomen,", in ''Lias'', t. 3, 1976, pp. 85-129; 250-299.
 +
*"Mathematics in the Netherlands from 1750 to 1830,", in ''Janus'', t. 65, 1978, p. 67-95.
 +
*[http://www.dwc.huygensinstituut.nl/archive/images/PDF/gewina/2e%20jaargang%202-1979/Gewina,%20Jaargang%202%20(1979)%20Nummer%202,%20EEN%20ONBEKENDE%20ARITHMETICA%20VAN%20ANTHONI%20SMYTERS.pdf "Een onbekende arithmetica van Anthoni Smyters"], in ''Tijdschrift voor de Geschiedenis der Geneeskunde,Natuurwetenschappen, Wiskunde en Techniek'', t. 2, 1979, p. 45-51.
 +
*"Die waerachtige const der Geometrien 1513. Het oudst gedrukte Nederlandse meetkundeboek", in: ''Liber amicorum Gaspard Bosteels -Vrienden van het KA Berchem'', 1979, 29–42.
 +
*"Adrianus Romanus and Giovanni Camillo Glorioso on isoperimetric figures," in: DAUBEN, Joseph W. (ed.), ''Mathematical perspectives. Essays on Mathematics and Its Historical Development'', New York-London, 1981, p. 1-11.
 +
*"Het oudst bekende, gedrukte Nederlandse meetkundeboek: Die waerachtige const der geometrieen (1513),", in ''Tijdschrift voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Natuurwetenschappen en Techniek'', t. 7, 1984, p. 79-92.
 +
*"Gielis van den Hoecke en zijn Sonderlinghe boeck in dye edel conste arithmetica", in ''Academiae Analecta. Mededelingen van de Koninklijke Academie voor wetenschappen, letteren en schone kunsten van België. Klasse der wetenschappen'', t. 47, 1985, p. 3-29.
 +
*"La théorie des tangentes aux courbes algébriques dans l'oeuvre de René-François de Sluse," in ''Bulletin de la Société Royale des Sciences de Liège'', t. 55, 1986, p. 135-144.
 +
*"Astrologie te Leuven in de zeventiende eeuw", in ''De zeventiende eeuw", 1989, p. 172- 181.
 +
*"Adrianus Romanus and the trigonometric tables of Georg Joachim Rheticus", in Demidov, S.S. ''et al.'' (eds), ''Amphora: Festschrift for Hans Wussing on the occasion of his 65th birthday'', Bâle- Boston- Berlin, 1992, p. 55-66.
 +
*"A challenge to the mathematicians of the University of Leuven as a New Year's gift for 1639", in FOLKERTS, M. & HOGENDIJK, J.P. (eds.) ''Vestigia Mathematica'', Amsterdam-Atlanta, 1993, p. 15-27.
 +
*"Les mathématiques", in HALLEUX, Robert, OPSOMER, Carmélia en VANDERMISSEN, Jan (éd.), in ''Histoire des sciences en Belgique de l’Antiquité à 1815'', Bruxelles: Gemeentekrediet/Dexia, 1998, p. 113-144. ([http://www.dbnl.org/tekst/hall014gesc01_01/hall014gesc01_01_0012.php disponible en néérlandais en ligne])
 +
*"Meester Thomas Montis en de zondvloed voorspeld voor het jaar 1524," in HANSELAER, J., COPPENS, C., DESCHAMPS, J., HERMANS, Jos., STORM VAN LEEUWEN, J. (eds.), ''E Codicibus Impressisque. Opstellen over het boek in de Lage Landen voor Elly Cockx-Indestege'' (Miscellanea Neerlandica 18-20) 3 vol., Leuven, 2004, vol. 2, p. 3-18.
 +
*"The mathematical and the exact sciences," in, RUEGG, Walter (ed.), ''A History of the University in Europe, Vol. III: Universities In the Nineteenth and Early Twentieth Centuries''. New York: Cambridge University Press, 2004. p. 493-518.
 +
*[http://dx.doi.org/10.1007/s00407-009-0043-4 "Between Viète and Descartes: Adriaan van Roomen and the Mathesis Universalis,"], in ''Archive for History of Exact Sciences'', t. 63, 2009, p. 433-470.<br/>
 
<br/>
 
<br/>
−
* Bockstaele, Paul. ''The mathematical and the exact sciences''. A History of the University in Europe, Vol. III: Universities In the Nineteenth and Early Twentieth Centuries. Ed. Walter Rüegg. New York: Cambridge University Press, 2004. 493-518.
+
'''Ouvrages scolaires''' <br/>
−
* Bockstaele Paul. ''Het oudste gedrukte Nederlandse rekenboekje'', In: Scientiarum Historia 1 (1959), pp. 53-71, 117-127.
+
*''Meetkunde van de ruimte voor het middelbaar en normaal onderwijs'', Antwerpen: Standaard, 1971.<br/>
−
* Bockstaele Paul. ''Gielis van den Hoecke en zijn Sonderlinghe boeck in dye edel conste arithmetica''. Academiae Analecta 47 (1985), 1, pp. 3-29.
 
−
* Bockstaele Paul. ''Het oudst bekende, gedrukte Nederlandse meetkundeboek: Die waerachtige const der geometrieen (1513).'' In : Tijdschrift voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Natuurwetenschappen en Techniek 7 (1984), pp. 79-92.
 
−
* Bockstaele Paul. ''Het intuïtionisme bij de Franse wiskundigen''. In: Editie 32 van Verhandelingen, Letteren en Schoone Kunsten van België Vlaamsche Academie voor Wetenschappen Klasse der Wetenschappen (Brussels),  1949, 123 p.
 
−
* Bockstaele Paul, ''Adriann van Roomen en Polen. Zijn onderwijs te Zamość en zijn invloed op Jan Broźek'', 1963, 44 p.
 
−
* Bockstaele, Paul, ''Between Viète and Descartes: Adriaan van Roomen and the Mathesis Universalis''. Archive for History of Exact Sciences, 2009  http://dx.doi.org/10.1007/s00407-009-0043-4
 
−
* kort overzicht van zijn publicaties in de catalogus van de KBR http://opteron1.kbr.be/cgi-bin/opac.cgi?P0=NKBR&P1=1_JAN&P9=&P5=20&P4=&P2=3&P3=R_TI&P6=BOCKSTAELE_PAUL website KBR geconsulteerd op 05/05/2010 om 14u.30.
 
−
* overzicht schoolboeken geschreven door Bockstaele http://opteron1.kbr.be/cgi-bin/opac.cgi?P0=NKBR&P1=1_JAN&P9=&P5=20&P4=&P2=3&P3=R_TI&P6=BOCKSTAELE_PAUL website van de KBR, catalogus, website KBR geconsulteerd op 05/05/2010 om 14u.30.
 
−
 
 
−
===Bibliografie===
 
−
<br/>
 
−
*http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.html, in memoriam door Roegiers Jan.
 
−
*http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, in memoriam door Beirlant Jan
 
−
*http://nl.wikipedia.org/wiki/Paul_Bockstaele
 
−
*http://www.siwe.be/file/nieuwsbrief/nb_52_2009_9_10.pdf
 
−
*http://www.kerknet.be/bisdomgent/nieuws_detail.php?ID=376&nieuwsID=86964 website Kerknet
 
−
*''Bockstaele Paul'', in: ''De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden”, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.22.
 
−
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
−
===Nota’s===
+
===Bibliographie===
 +
*ROEGIERS, Jan, [http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, "In memoriam"] consulté le 04/05/2010 à 15h30.
 +
*BEIRLANT, Jan, [http://www.kuleuven.be/emeritiforum/update/INMEMORIAM/Paul%20Bockstaele.htmln, "In memoriam"] consulté le 04/05/2010 à 15h30.
 +
*[http://nl.wikipedia.org/wiki/Paul_Bockstaele Wikipedia: Paul Bockstaele]
 +
*[http://www.dwc.knaw.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=147%3Ageschiedenis&catid=59%3Agewinaaa&Itemid=147&lang=en Site web de GEWINA]
 +
*[http://www.kerknet.be/bisdomgent/nieuws_detail.php?ID=376&nieuwsID=86964 Site web de Kerknet]
 +
*[http://www.sagalassos.be/en/node/1240, Site web de opgravingen Sagalassos]
 +
*"Bockstaele Paul", in ''De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden'', Bruxelles: Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.22. <br/>
 
<br/>
 
<br/>
 +
===Notes===
 
<references/>
 
<references/>

Latest revision as of 08:34, 15 February 2017

Mathématicien né à Melle le 7 février 1920 et décédé à Oud-Heverlee le 3 août 2009.

Biographie

Paul Bockstaele est né le 7 février 1920 à Melle. En 1940, il obtient un baccalauréat en philosophie thomiste. En 1951, il est proclamé docteur en mathématiques. En 1944, il est ordonné prêtre à Gand. En 1967, il est nommé chanoine honoraire du chapitre de Saint Bavon dans le diocèse de Gand.[1]
Entre 1947 et 1953, il est professeur au collège Saint-Vincent à Eeklo. De 1953 à 1962, il enseigne à l’école normale épiscopale à Saint-Nicolas.[2]
En 1962, il devient lecteur et de 1963 à 1967, professeur à la faculté des sciences de la KULeuven. En 1967, il est nommé professeur ordinaire à la faculté des sciences. Il y enseigne, entre autres, un cours de base en analyse intitulé: Differentiaal- en integraalrekenen (Calcul différentiel et intégral). Il est également chargé de deux cours d’histoire des sciences. Un cours qui concerne les traités de mathématiques de l'Extrême-Orient antique à la mathématique contemporaine et un second qui a trait aux travaux des mathématiciens de Louvain. [3] Il est l’initiateur du département d’histoire et de fondements des mathématiques. Pendant la période de 1968 à 1971, il est professeur invité à l’Université Lovanium à Kinshasa.
Il accède à l’éméritat le 1er août 1986.
En 1973, il est élu membre du Comité National de Logique, Histoire et Philosophie des Sciences. Il y reste presque 20 ans comme vice-président.[4] Le 9 novembre 1983, il est élu membre correspondant à la Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten (KVAB). Il en devient membre effectif le 8 mars 1989 et membre honoraire en 1995. En 1984, il devient membre de la Bestendige commissie voor de geschiedenis van de wetenschappen de la KVAB, dont il est président en 1985 et ce pendant 15 ans. Au sein de l’Académie, il est également membre de la commission du Jan Gillisprijs (Prix Jan Gillis), de la Commissie van het nationaal biografisch woordenboek et de la commission du Centre pour la culture européenne (Commissie Centrum voor Europese Cultuur).
En 1971, Paul Bockstaele est nommé membre correspondant et en 1988 membre effectif de l’Académie internationale d’Histoire des Sciences.[5]. Il est membre correspondant de la Deutsche Gesellschaft für Geschichte der Medizin, Naturwissenschaft und Technik. En 1959, il est membre fondateur et ensuite président entre 1988 et 1992, de la Zuidnederlands Genootschap voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Wiskunde, Natuurwetenschappen en Techniek[6]. Il est également membre du comité de rédaction de Scientiarum Historia, le périodique publié par la société.[7] Pendant plusieurs années, il représente la Belgique à l’International Commission for the History of Mathematics.
Paul Bockstaele est un grand collectionneur de publications anciennes. Il s’attache à augmenter le nombre d’ouvrages des collections d’histoire des sciences à la KULeuven.[8] En 1969, il représente la faculté des sciences au conseil des bibliothèques dont il est président en 1974. Lors de l’année académique 1976-1977, il est président du conseil des bibliothèques réformé et est également président du conseil des bibliothèques du Campus des sciences. En 1980, il devient bibliothécaire en chef par interim. En 1981, il démissionne de ses fonctions de président et de membre du Conseil des bibliothèques. Il lègue son immense et précieuse bibliothèque à la KULeuven.
De 1992 à 2005, Paul Bockstaele participe à des fouilles archéologiques, dirigées par l'archéologue Marc Waelken, dans l'ancienne ville romaine de Sagalassos en Turquie moderne. Paul Bockstaele fournit des images filmées des excavations. [9]
Sur une proposition de l'Académie, Paul Bockstaele reçoit en 1996 la haute distinction de Grand Officier de l'Ordre de Léopold.[10]
Il décède à Oud-Heverlee le 3 août 2009.

Travaux

Paul Bockstaele est un érudit autorisé en histoire des mathématiques. Cet intérêt a pour origine ses études au séminaire, à l’occasion des quelles il prend connaissance des travaux du jésuite Henri Bosmans. A partir des années 1950, il se consacre à l’étude des mathématiques à la Renaissance dans les provinces des Pays-Bas. Paul Bockstaele publie des ouvrages, entre autres, sur Simon Stevin et sur le mathématicien louvaniste Adriaan van Roomen. Il considère ce dernier comme le fondateur de la mathesis universalis et comme le précurseur de Descartes. Il publie également sur le débat de fonds des intuitionnistes français, sur l’introduction du calcul infinitésimal en Belgique, sur les anciens livres de comptes aux Pays-Bas et sur l’astrologie à l’Université de Louvain. Son mémoire sur Het intuïtionisme bij de Franse wiskundigen, grâce auquel il obtient le grade de licencié, est publié par l’Académie en 1949.
Il écrit également plusieurs ouvrages scolaires pour le secondaire sur la géométrie spatiale et plane, dans lesquels il consigne des notes historiques.[11]

Publications

  • Het intuïtionisme bij de Franse wiskundigen, in "Verhandelingen, Letteren en Schoone Kunsten van België Vlaamsche Academie voor Wetenschappen Klasse der Wetenschappen", Bruxelles, 1949, 123 p.
  • "Bibliografie van de geschiedenis der wetenschappen", in Scientiarum Historia , t. 1-15, 1959-1973.
  • "Het oudste gedrukte Nederlandse rekenboekje", in Scientiarum Historia, t. 1, 1959, p. 53-71.
  • "Het oudste gedrukte Nederlandse rekenboekje en zijn vertalingen", in Scientiarum Historia, t. 1, 1959, p. 117-127.
  • "Adriaan van Roomen. 'Medicus et Mathematicus' ", in Scientiarum Historia, t. 3, 1961, p. 169-178.
  • Adriaan van Roomen en Polen. Zijn onderwijs te Zamość en zijn invloed op Jan Broźek, 1963, 44 p.
  • "Negentiende eeuwse discussies in België over de fundering van de analyse", in Scientiarum Historia, t. 7, 1965, p. 185-201.
  • "Adriaan van Roomen,", in Nationaal biografisch woordenboek, Bruxelles, 1966, col. 751-765.
  • "Ignatius de Jonghe et sa Geometrica inquisitio in parabolas numero et specie infinitas,", in Janus, t. 54, 1967, p. 228-235.
  • "Pierre de la Ramée, Jan Brozek, Adriaan van Roomen, and Giovanni Camillo Gloriosi on isoperimetrical figures," in XIVth International Congress of the History of Science, volume Proceedings no 2: Plenary Lectures; Antiquity, Middle Ages and Renaissance; Mathematics; Physics and Astronomy; Chemistry, Tokyo and Kyoto, Japan, Science Council of Japan, 1974
  • "Een Leuvens mathematisch pamflet uit 1638," in Liber americorum professor emeritus Dr. H. Florin, Leuven, 1975, p. 45-61.
  • "The correspondence of Adriaan van Roomen,", in Lias, t. 3, 1976, pp. 85-129; 250-299.
  • "Mathematics in the Netherlands from 1750 to 1830,", in Janus, t. 65, 1978, p. 67-95.
  • "Een onbekende arithmetica van Anthoni Smyters", in Tijdschrift voor de Geschiedenis der Geneeskunde,Natuurwetenschappen, Wiskunde en Techniek, t. 2, 1979, p. 45-51.
  • "Die waerachtige const der Geometrien 1513. Het oudst gedrukte Nederlandse meetkundeboek", in: Liber amicorum Gaspard Bosteels -Vrienden van het KA Berchem, 1979, 29–42.
  • "Adrianus Romanus and Giovanni Camillo Glorioso on isoperimetric figures," in: DAUBEN, Joseph W. (ed.), Mathematical perspectives. Essays on Mathematics and Its Historical Development, New York-London, 1981, p. 1-11.
  • "Het oudst bekende, gedrukte Nederlandse meetkundeboek: Die waerachtige const der geometrieen (1513),", in Tijdschrift voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Natuurwetenschappen en Techniek, t. 7, 1984, p. 79-92.
  • "Gielis van den Hoecke en zijn Sonderlinghe boeck in dye edel conste arithmetica", in Academiae Analecta. Mededelingen van de Koninklijke Academie voor wetenschappen, letteren en schone kunsten van België. Klasse der wetenschappen, t. 47, 1985, p. 3-29.
  • "La théorie des tangentes aux courbes algébriques dans l'oeuvre de René-François de Sluse," in Bulletin de la Société Royale des Sciences de Liège, t. 55, 1986, p. 135-144.
  • "Astrologie te Leuven in de zeventiende eeuw", in De zeventiende eeuw", 1989, p. 172- 181.
  • "Adrianus Romanus and the trigonometric tables of Georg Joachim Rheticus", in Demidov, S.S. et al. (eds), Amphora: Festschrift for Hans Wussing on the occasion of his 65th birthday, Bâle- Boston- Berlin, 1992, p. 55-66.
  • "A challenge to the mathematicians of the University of Leuven as a New Year's gift for 1639", in FOLKERTS, M. & HOGENDIJK, J.P. (eds.) Vestigia Mathematica, Amsterdam-Atlanta, 1993, p. 15-27.
  • "Les mathématiques", in HALLEUX, Robert, OPSOMER, Carmélia en VANDERMISSEN, Jan (éd.), in Histoire des sciences en Belgique de l’Antiquité à 1815, Bruxelles: Gemeentekrediet/Dexia, 1998, p. 113-144. (disponible en néérlandais en ligne)
  • "Meester Thomas Montis en de zondvloed voorspeld voor het jaar 1524," in HANSELAER, J., COPPENS, C., DESCHAMPS, J., HERMANS, Jos., STORM VAN LEEUWEN, J. (eds.), E Codicibus Impressisque. Opstellen over het boek in de Lage Landen voor Elly Cockx-Indestege (Miscellanea Neerlandica 18-20) 3 vol., Leuven, 2004, vol. 2, p. 3-18.
  • "The mathematical and the exact sciences," in, RUEGG, Walter (ed.), A History of the University in Europe, Vol. III: Universities In the Nineteenth and Early Twentieth Centuries. New York: Cambridge University Press, 2004. p. 493-518.
  • "Between Viète and Descartes: Adriaan van Roomen and the Mathesis Universalis,", in Archive for History of Exact Sciences, t. 63, 2009, p. 433-470.


Ouvrages scolaires

  • Meetkunde van de ruimte voor het middelbaar en normaal onderwijs, Antwerpen: Standaard, 1971.


Bibliographie


Notes

  1. ↑ Site web de Kerknet, consulté le 04/05/2010 à 14h30.
  2. ↑ "Bockstaele Paul", in De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten en haar leden, Bruxelles : Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2010, p.22.
  3. ↑ BEIRLANT, Jan, "In memoriam" consulté le 04/05/2010 à 15h30.
  4. ↑ ROEGIERS, Jan, "In memoriam", consulté le 04/05/2010 à 15h30.
  5. ↑ "Site web de l’Académie internationale d’Histoire des Sciences", consulté le 07/05/2010 à 12h.
  6. ↑ Site web de GEWINA, consulté le 10/05/2010 à 14h30.
  7. ↑ VANPAEMEL, Geert, "Scientiarum Historia 1959-2004", in Scientiarum Historia, t. 31, 2005, p. 5-10.
  8. ↑ "Wetenschappen in breedbeeld", consulté le 05/05/2010 à 14h30.
  9. ↑ Site web de opgravingen sagalassos, consulté le 10/05/2010 à 9h.
  10. ↑ ROEGIERS, Jan, "In memoriam", consulté le 04/05/2010 à 15h30.
  11. ↑ Aperçu des livres d'école écrits par Bockstaele dans le catalogue de la Bibliothèque royale.
Retrieved from "http://bestor.be/wiki/index.php?title=Bockstaele,_Paul_Petrus_(1920-2009)&oldid=12661"