Delvaux de Fenffe, Jean-Charles-Philippe-Joseph (1782-1863)

EnglishNederlandsfrançais

FR

Arts en scheikundige, geboren te Rochefort op 25 juli 1782 en overleden te Luik op 14 november 1863.

Biografie

Jean-Charles-Philippe-Joseph Delvaux de Fenffe groeide op in het gezin van Marie-Anne-Elisabeth Bellefroid en Théodore-Joseph Delvaux. Vader Delvaux, die arts was, had in 1784 uit handen van de prins van Gavere het kasteel en het landgoed van Fenffe ontvangen. Op achtjarige leeftijd werd Delvaux aan één van zijn ooms toevertrouwd, de lekenkannunik Jacques-Louis-Théodore Bellefroid, die hem basisonderwijs gaf. Hij ging vervolgens naar de Collegiale School van Saint-Lambert. In 1800 vertrok hij naar Parijs om er te studeren en in 1806 promoveerde hij er tot doctor in de medische wetenschappen. Hij keerde terug naar zijn thuisstreek en opende een huisartsenpraktijk in het kabinet van zijn vader. In 1809 trouwde hij met zijn nicht Clémence Bellefroid en vestigde zich in Luik.

Op 15 september 1810 werd Delvaux dankzij een decreet van de Grootmeester van de Université de France M. de Fontanes aangeduid als titularis van de leerstoel natuurkunde aan het lycée impérial de Liège. De Faculteit Wetenschappen aan de Academie van dezelfde stad werd het jaar daarop opgericht. Delvaux doceerde er natuurkunde en scheikunde. Op 28 mei 1812 werd hij officier in de Orde van de Academische Palmen van de Universiteit. Hij zetelde in de Academische Raad en werd eveneens gepromoveerd tot doctor in de wetenschappen, wat in deze periode zelden voorkwam. In 1814 bleef er door het politieke beleid in het onderwijs maar één instituut voor hoger onderwijs meer over, het Gymnasium. Delvaux bleef doceren, vooral aan de toekomstige artsen.

Bij de oprichting van de Rijksuniversiteit te Luik in 1817 benoemde het bestuur van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden hem tot hoogleraar aan de Faculteit Wetenschappen voor de leerstoel natuurkunde en de algemene chemie toegepast op de kunsten en de metallurgie. Delvaux was een van de weinige hoogleraren aan de faculteit die uit de nabije omstreken afkomstig was. Omdat de overheid de grootste moeite had om geschikte kandidaten in de eigen streek te vinden, deed ze veelal beroep op buitenlandse geleerden. In 1832 werd Delvaux verkozen tot rector van de rijksuniversiteit en hij bleef na de reorganisatie van het hoger onderwijs belast met de cursussen scheikunde en natuurkunde. Op 16 november 1837 werd hij toegelaten tot het emeritaat. Hij ontving het Ridderkruis in de Leopoldsorde.

Tijdens zijn emeritaat zette Delvaux zijn activiteiten in de industrie verder. Hij schonk ook zorg aan de armen. Vanaf 1824 maakte hij deel uit van de Medische Commissie.

Delvaux werd op 14 december 1841 benoemd tot lid van de Académie royale des Sciences et Belles-Lettres de Bruxelles. Hij werd eveneens lid van de Académie royale de médecine de Belgique. Hij was een van de stichtende leden van de Société des sciences naturelles de Liège en van de Société royale des Sciences de Liège. In 1853 brachten oud-leerlingen hulde aan Delvaux de Fenffe, door hem het portret Seize ans après la mise à la retraite te schenken.

In 1857 trok hij zich terug uit het openbare leven en woonde op zijn eigendom in Fenffe.

Werken

In 1833 werkte Delvaux mee aan de redactie van de Belgische farmacopee. Hij participeerde aan het wetenschappelijk onderzoek van Richard Courtois en werkte ook mee aan de publicaties van André Dumont over de geologische opbouw van de Provincie Luik. Daarnaast onderzocht hij samen met Toussaint-Dieudonné Sauveur het water van Spa.

Delvaux bepaalde de samenstelling van een mineraalsoort, waaraan Dumont de naam delvauxine gaf.

Bibliografie

• OPSOMER, Carmélia, "Delvaux ou Delvaux de Fenffe, Jean Charles", in Nouvelle Biographie Nationale, 11 (2012), 98-100.
• "Delvaux de Fenffe (Jean-Ch. Philippe-Joseph)", in: LE ROY, Alphonse, Liber memorialis, l’université de Liége depuis sa fondation, Liège: imprimerie de J.-G. Carmanne, 1869, kol. 161-164.
• FLORKIN, Marcel, "Notice sur Charles Delvaux de Fenffe, membre de l’Académie", in Annuaire de l’Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique, 1963, p. 3-20.
• HENNEAU, Marie-Elisabeth, "Jean-Charles Delvaux de Fenffe", in Website van de Universiteit van Luik, geconsulteerd op 13 januari 2011.