Lepersonne, Jacques Lambert Désiré (1909-1997)

EnglishNederlandsfrançais

FR

Stratigraaf, geoloog en mineraloog, geboren te Mulhouse (Frankrijk) op 26 oktober 1909 en overleden te Etterbeek op 10 augustus 1997.

Biografie

Jacques Lepersonne volgde Grieks-Latijn aan het Atheneum van Luik. In 1932 promoveerde hij aan de Universiteit van Luik tot burgerlijk mijningenieur en in 1934 tot ingenieur-geoloog. Tegelijkertijd was hij van 1932 tot 1933 assistent aan de Universiteit van Luik. In 1935 trad hij in dienst van het Koninklijk Museum van Belgisch-Congo (huidige naam is AfricaMuseum). In 1938 vertrok Jacques Lepersonne voor de afdeling Geologie van het museum op zending naar Congo. Van 1940 tot 1945 was hij er in Leopoldstad werkzaam als hoofd van de plaatselijke geologische dienst. Tegelijkertijd was hij in 1942 en 1943 verbonden aan de Direction de la Production minière de Guerre (DPMG), die opgericht was om de productie van minerale grondstoffen tijdens de Tweede Wereldoorlog op te drijven.

In 1946 was Lepersonne opnieuw in België actief als conservator van het Koninklijk Museum van Belgisch-Congo. Hij combineerde deze functie met die van hoofdverantwoordelijke voor de geologische expedities voor het Syndicat de Recherche minières du Bas- et du Moyen-Congo (BAMOCO). Hij was ook verantwoordelijk voor de expedities in de streek van Kasaï en van Kwango. In deze periode legde hij de grondslagen voor het departement geologie aan het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika. Dit zou uitgroeien tot een belangrijk Belgisch geologisch onderzoekscentrum voor Midden-Afrika.
Het departement werd verdeeld in 4 secties, gewijd aan verschillende disciplines binnen de geologie.

In de periode tussen 1950 en 1961 speelden Lucien Cahen en Lepersonne als wetenschappelijke raadgevers een bepalende rol in de industriële strategie van ten minste twee van de belangrijkste mijnbouworganisaties in Belgisch-Congo. Als eerste was er het Syndicat pour l’étude de la Cuvette centrale, dat bestond uit een consortium van oliemaatschappijen die het potentieel aan koolwaterstoffen wilden onderzoeken in het centrale gebied van de kolonie. Daarnaast was er het syndicaat BAMOCO dat samengesteld was uit mijnbouwmaatschappijen die zich interesseerden voor het potentieel aan basismetalen (koper, lood, zink, enz.) in de streek van Beneden-Congo. In 1974 beëindigde hij zijn carrière aan het Koninklijk Museum van Belgisch-Congo met de titel van ere-departementschef van het departement geologie en mineralogie.

Lepersonne werd op 3 juli 1971 corresponderend lid van de Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique , effectief lid op 5 januari 1980 en voorzitter van de Klasse Wetenschappen in 1982. Daarnaast was hij van 1959 tot 1960 voorzitter van Société géologique de Belgique, van 1962 tot 1963 voorzitter van de Société belge de Géologie, van 1963 tot 1964 voorzitter van de Universitas Belgique, in 1966 directeur van de Koninklijke Academie voor Overzeese Wetenschappen en vice-voorzitter van de Geologische Commissie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (1959-1962).

Werken

Via terreinwerk ter plaatse, uitgevoerd sinds 1938 en tijdens de hele oorlog door Lucien Cahen, André Jamotte, Jacques Lepersonne en Georges Mortelmans, werd vanaf 1945 de definitieve basis gelegd van een stratigrafische schaal die het geheel van de formaties van Congo omvatte.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog leidde de werkzaamheden van Jacques Lepersonne (toen conservator aan het Museum van Belgisch-Congo te Tervuren) bij de Service géologique du Congo belge in Leopoldstad en bij de Direction pour la Production minière de Guerre (DPMG) tot het systematisch inzamelen van representatieve stalen over het hele grondgebied; samen vormden ze gedocumenteerde referentiecollecties die nuttig waren voor latere studies, zowel in België (Koninklijk Museum voor Midden-Afrika) als in Afrika. Hij breidde de verzameling geologische monsters en documenten verder uit dankzij zijn contacten met de mijnmaatschappijen en zijn bevoorrechte relaties met belangrijke personen in de mijnindustrie. Lepersonne overtuigde eveneens Lucien Cahen, op dat moment actief binnen het Comité spécial du Katanga (CSK) om zich bij het Museum te vervoegen (in 1957 werd hij er trouwens directeur van).

De eerste westerse studies over schiervlakten en rivierterrassen zijn van de hand van Lucien Cahen en Lepersonne. In 1949 en in 1951 publiceerden Cahen en Lepersonne een geologische kaart van Belgisch-Congo. Lepersonne deed voornamelijk aan foto-interpretatie, waarbij hij via stereoscopie luchtfoto's analyseerde. Hij gebruikte deze methode voor het opstellen van zijn geologische kaarten.

In 1974 publiceerde Lepersonne een kaart van Congo op een schaal van 1/2.000.000ste.

Er werd ook een mineraal naar hem genoemd namelijk Lepersonnite.

Publicaties

• Lijst met publicaties in: Delhal, Jacques & Delmer, André, "Jacques Lepersonne", In: Annuaire ARB, jaargang 1999, p. 70-79.
  

Bibliografie

• Delhal, Jacques & Delmer, André, "Jacques Lepersonne", In: Annuaire ARB, jaargang 1999, p. 65-70.