Mendeljev, Polina (1888-1958)
Bacterioloog en kankeronderzoeker. Geboren op 25 december 1888 in Kazan (Rusland) en gestorven op 19 mei 1958. Genaturaliseerde Belg. Dochter van de Russische scheikundige Dimitri Mendeljev
Biografie
Mendeljev groeide op in het Russische Kazan aan de oevers van de Wolga. Ze was de jongste van de vijf kinderen van de chemicus en hoogleraar Dimitri Mendeljev met zijn tweede vrouw, de kunstschilder Anna Ivanovna Popova. Vader Mendeljev hield er progressieve ideeën op na en steunde de studentenrevoltes die sinds het einde van de negentiende eeuw zijn universiteit in de ban hielden. Dochter Mendeljev startte haar hogere studies aan de Guery Universiteit in Moskou. In 1906 nam ze er deel aan een revolte van intellectuelen tegen het tsaristisch regime. Als gevolg daarvan werd ze gedwongen te vluchten (1907). Haar vader, stierf rond hetzelfde moment. Of haar beslissing tot vluchten iets met dit overlijden te maken heeft, is niet duidelijk. De jonge Russische vestigde zich in Duitsland, waar ze aan de Universiteit van Freibourg haar studies afmaakte. Ze behaalde haar doctorstitel in de dierkunde in 1913.
Tijden het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog bevond Mendeljev zich in Parijs. Ze bood er haar diensten aan aan de Service de Santé van het Franse leger. De jonge zoöloog werkte hierna ook een tijdlang aan het Saint-Quentinhospitaal als diensthoofd van het bacteriologisch laboratorium. Na de wapenstilstand verhuisde ze opnieuw, dit keer naar België. Daar werd ze door Maurice Philippson als medewerker in zijn nieuw laboratorium aan het Institut de Physiologie van de Universiteit van Brussel aangeworven. Haar positie als 'assistant hors cadre' was niet erg benijdenswaardig. Niet alleen bood de post geen werkzekerheid, ze werd door de universiteit bovendien niet verloond. Philippson, die naast wetenschapper ook een geslaagd zakenman was, betaalde haar salaris uit eigen zak. Hij zou dit blijven doen, ook nadat hij in 1924 de universiteit verliet.
Vanaf 1926 richtte Mendeljev haar aandacht in toenemende mate op kankeronderzoek. Haar promotie tot werkleider aan de geneeskundefaculteit volgde in 1932, kort na haar naturalisatie tot Belg. Haar positie, die 'à titre personnel' bleef, werd in 1935 geïntegreerd in de staf van de dienst voor anatomopathologie van Albert Dustin. Bij het overlijden van Philippson in 1938 nam de universiteit haar salarisuitbetaling over. In 1945 werd Mendeljevs positie in de wetenschappelijke staf van de universiteit opgenomen. Maar ondanks de vele publicaties die ze binnen de instelling uitgaf, bleef ze tot aan haar dood "hors cadre".
Bibliografie
- Gubin, Eliane, Jacques, Catherine e.a., Dictionnaire des femmes belges : XIXe et XXe siècles, Brussel, 2006, 399.
- Gubin, Eliane en Piette, Valérie, Emma, Louise, Marie… L’Université Libre de Bruxelles et l’émancipation des femmes (1834-2000), Brussel, 2004, 194-197.
