Minckelers, Jan Pieter - Standbeeld in Heverlee
Standbeeld van Jan Pieter Minckelers (1748-1824) en de hertog van Arenberg Louis Engelbert, opgericht in 1948 in Heverlee (Leuven), van de hand van kunstenaar Harry Elström en de architect C. Pepermans.
Contents
Voorstelling
Het beeldhouwwerk bestaat uit twee bronzen figuren, afgebeeld ten voeten uit en geplaatst op een stenen sokkel. De linkerfiguur van de beeldengroep stelt de ‘Nederlandse’ natuurkundige, scheikundige, meteoroloog en apotheker Jan Pieter Minckelers voor. Minckelers werd geboren in 1748 in Maastricht in de toenmalige Oostenrijkse Nederlanden. Hij overleed er op 3 juli 1824. Minckelers studeerde aan de Universiteit van Leuven en was er een tijdlang hoogleraar. Leuven was ook de plaats waar Minckelers zijn belangrijkste ontdekking, deze van het steenkolengas, deed. Dit gas was niet alleen brandbaar, maar ook vier keer lichter dan lucht. Minckelers voerde, in opdracht van de hertog van Arenberg Louis Engelbert, als eerste een aantal spectaculaire experimenten uit met luchtballonnen gevuld met het koolgas. Zijn uitvinding legde de wetenschappelijke fundamenten van het zeppelintijdperk honderd jaar later.
Het beeldhouwwerk verwijst naar Minckelers eerste ballonexperiment op 21 november 1783. Het beeld toont Minckelers in gesprek met zijn mecenas, de hertog van Arenberg. De twee figuren kijken, vanop hun sokkel op het Kantineplein, uit over het gazon van het Arenbergkasteel, waar op die najaarsdag in 1783 de onbemande ballon opsteeg. Het onbemande luchttuig zou met een recordafstand van 25 kilometer landen in Zichem.
Het opschrift van het standbeeld luidt:
- Jan Pieter Minckelers
- 1748-1824
- Professor aan de universiteit te Leuven
- uitvinder van het steenkolengas
- en aan de hertog
- Louis Engelbert d'Arenberg
- bijgenaamd de blinde hertog, zijn mecenas
- 1750-1820
- Dit standbeeld werd opgericht in 1948 ter gelegenheid van de 75e verjaring van de stichting der unie der ingenieurs uit de speciale scholen van de katholieke universiteit te Leuven.
- Ce monument a été érigé en 1948 à l'occasion du 75e anniversaire de la fondation de l'union des ingénieurs sortis des écoles spéciales de l'université catholique de Louvain.
Minckelers werd ook in Maastricht met een standbeeld geëerd.
Historiek
Dit standbeeld werd ingehuldigd naar aanleiding van de tweehonderdste verjaardag van Minckelers geboorte. Het was de Unie der Ingenieurs uit de Speciale Scholen van de Universiteit van Leuven die de opdracht voor het standbeeld had gegeven. De opdracht voor de vervaardiging ging naar Harry Elström. De Leuvense hoogleraar en ingenieur-architect Emile Goethals maakte deel uit van het artistiek comité dat de voorontwerpen keurde.
Verschillende prominenten namen op de plechtigheid het woord. Onder hen bevond zich de voorzitter van de Unie Pierre De Smet, de Prins van Arenberg, de rector van de universiteit en de burgemeester van Heverlee, die onder meer de kosten voor de heraanleg van het plein voor rekening van zijn gemeentebestuur had genomen. Ook een schepen van de stad Maastricht nam het woord. De inhuldiging werd voorafgegaan door een misviering en werd beëindigd met een diner op het Arenbergkasteel.
De onthulling van het beeld maakte deel uit van een bijzonder uitgebreid feestprogramma, ter gelegenheid van het vijfenzeventigjarig bestaan van de Unie der Ingenieurs uit de Speciale Scholen van de Universiteit van Leuven in 1847. Er werd tijdens deze feestelijkheden ook hulde gebracht aan André Dumont en zijn standbeeld.
Locatie
Het beeld staat op het Kantineplein in Heverlee (Leuven), nabij het Arenbergkasteel.
Bibliografie
- Rems, M., "De Leuvense standbeelden", in: Arca Lovaniensis, jaarboek, (1981), 52.
- Van de Velde, Albert, "Jan Pieter Minckelers en het steenkoolgas. Bij de twee-eeuws verjaring van Minckelers geboorte", in: Mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België. Klasse der Wetenschappen, 10 (1948), nr. 6.
- "Minckelers en Arenberg", op Standbeelden.be, geraadpleegd op 8-10-2015.
