Selys Longchamps, Michel-Edmond baron de (1818-1900)

EnglishNederlandsfrançais

FR

Naturalist, entomoloog en voorzitter van de Senaat, geboren te Parijs op 25 mei 1818 en overleden te Luik op 11 december 1900.

Biografie

Michel-Edmond de Selys Longchamps was lid van een familie, gevestigd nabij Luik, maar oorspronkelijk afkomstig uit Maastricht. Zijn vader Michel-Laurent de Selys Longchamps nam in deze periode deel aan de politiek
Op 9 mei 1808 trouwde hij met Marie-Denise Gandolphe (1777-1857), de dochter van een diplomaat afkomstig uit Parijs. Michel-Edmond de Selys Lonchamp werd geboren in de Franse hoofdstad op 25 mei 1813. In 1820 werd hij gedoopt.
Hij bracht zijn kindertijd door in Parijs en tijdens zijn eerste verblijf op het domein van Longchamp, in 1816, ontmoette hij zijn vader. Hij profiteerde eveneens van de uitgestrektheid van het domein om vogels en libellen te observeren en meer in het algemeen alle soorten die er leefden. Vanaf 1823 startte hij met het opbouwen van zijn collectie: vogels, eieren van vlinders en anderen.
Vanaf 1825 kreeg hij thuis les van verschillende professoren.
De familie vestigde zich in 1827 definitief te Longchamps. De Selys Longchamps verzamelde meer planten en hij wilde nieuwe soorten ontdekken. Hij was gepassioneerd door de zoölogie en de plantkunde.
In 1828 ontmoette hij Henri Stephens, een tuinier aan de Universiteit van Luik waarmee hij een geclassificeerd herbarium samenstelde, aanvankelijk volgens de methode van Linné en nadien volgens de methode van Jussieu.
In 1829 keerde zijn leraar terug van Parijs en de jonge man wijdde zich vervolgens aan zijn passie voor de natuurlijke historie door het lezen van artikelen over dit onderwerp. Hi ging niet naar het College of de Universiteit.
Op 5 mei van hetzelfde jaar werd hij op 16-jarige leeftijd effectief lid van de Société des sciences naturelles de Liège. Hij profiteerde van de ondersteuning van Stephens en de Davreux en stelde een publicatie voor over de motten in de provincie Luik.
In 1830 was hij voorstander van de Belgische Revolutie, maar verontwaardigd over de oprichting van een constitutionele monarchie in plaats van een republiek.
Op 27 februari 1838 trouwde hij met de dochter van Jean-Baptiste d’Omalius d’Halloy, Sophie-Caroline. Ze hadden samen vier kinderen.
de Sélys Longchamp was nog steeds actief in de politiek; hij was trouw aan het Tweede Keizerrijk en verdedigde de liberale, democratische, republikeinse en revolutionaire ideeën.
Hij werd op 7 mei 1841 benoemd tot corresponderend lid van de Académie royale des Sciences et Belles-Lettres de Bruxelles, effectief lid werd hij op 16 december 1846. Hij was directeur van de Klasse Wetenschappen in 1854 en 1879.
de Sélys Longchamps schonk aan de Klasse Wetenschappen een eeuwige lijfrente. Hiermee wordt de vijfjaarlijkse Edmond de Selys Longchampsprijs bekostigd. Deze prijs wordt uitgereikt aan een originele publicatie of manuscript over een deel of de volledige Belgische flora, bestaande of fossiele.
In 1841 werd hij raadslid voor Borgworm.
In 1846 nam hij actief deel aan het Liberale Congres van 14 juni en in hetzelfde jaar werd hij verkozen tot provinciaal raadgever. Hij oefende deze functie twee jaar uit.
In 1848 werd hij verkozen tot lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers voor het arrondissement Borgloon, maar hij gaf al snel zijn ontslag.
In 1855 werd hij senator en bleef 45 jaar lang actief in de Senaat. In 1880 en 1884 was hij voorzitter van de Senaat.
In 1865 werd hij door Koning Leopold II belast met de aankondiging van diens troonbestijging aan het Italiaanse hof.
In 1855 stelden de stichtende leden van de Société entomologique de Belgique voor aan de Selys Longchamps om voorzitter te worden van hun genootschap. Vervolgens werd hij hiervan ere-voorzitter.
In 1900 trok hij zich terug uit de politiek en ontving hij het Grootlint in de Leopoldsorde.
Op 24 mei 1900 ontving hij een eerbetoon.
In hetzelfde jaar assisteerde hij aan het Derde Internationale Congres voor de Ornithologie te Parijs.
Hij overleed te Luik op 11 december 1900.

Werken

De Selys Longchamps werd geïnspireerd door Linné en was hierin ook sterk geïnteresseerd. Hij was lange tijd aanhanger van het creationisme, maar stapte later over naar het transformisme. Hij liet zich voor zijn classificatie inspireren door deze theorie. Hij bestudeerde de dieren in hun natuurlijke omgeving en tegelijkertijd hun leefmilieu. Het domein van Longchamps was het startpunt van zijn studies, observaties en collecties. Hij breidde zijn onderzoek uit naar de regio, vervolgens het hele land en nadien ook naar soorten van over de hele wereld door uitwisselingen met buitenlandse wetenschappers.
In 1828 schreef hij catalogue des Oiseaux des environs de Liège, classés d’après une nouvelle méthode, deze werd opgenomen in het geografisch woordenboek van de Provincie Luik, dat opgesteld was door Philipe Vandermaelen.
In 1829 presenteerde hij aan de Société des sciences naturelles de Liège een publicatie over vlinders in de Provincie Luik. Hij stuurde naar de Société entomologique de France een lijst met vlinders die hij had verzameld in Italië tijdens zijn huwelijksreis.
De jachtpartijen op het domein van Longchamps waren het vertrekpunt van de studie Faune de Belgique.
Hij ontdekte een tot dan toe niet-geregistreerde soort woelmuis. Hij schreef vervolgens verschillende studies over kleine zoogdieren.
In 1842 publiceerde hij relevé des mammifères, des oiseaux, des reptiles et des poissons. Hij werkte door de jaren heen verder aan deze publicatie en vulde het aan met zijn observaties.
Zijn studies in het vakgebied van de entomologie zijn bijzonder belangrijk. Hij interesseerde zich voor vlinders, voor rechtvleugeligen en vooral voor libellen. Hij bezat een collectie van 1500 soorten, afkomstig uit de hele wereld.
In 1857 behaalde hij het laureaatschap van de Vijfjaarlijkse prijs van de Belgische Regering voor Natuurlijke Wetenschappen voor de periode 1852-1856.

Publicaties

• Faune belge, 1^ère partie, Indication méthodique des mammifères, oiseaux, reptiles et poissons observés jusqu’ici en Belgique, Luik: Dessain; Brussel: Muquardt, 1842.
• "Des animaux vertébrés nuisibles on utiles", in Livre de la ferme et des maisons de campagne, onder leiding van M. P. Joigneaux, vol. 2, 1865; 2de, 1884.
• Essai monographique sur les campagnols des environs de Liége, Luik : Desoer, 1836.
• "Catalogue des oiseaux des environs de Liége classes d'après une nouvelle méthode", in Dictionnaire géographique de la province de Liège, gepubliceerd door Ph. Van der Maelen, 1831.
• "Catalogue raisonné des Orthoptères et des Névroptères de Belgique", in Annales de la Société Entomologique de Belgique, vol. 32, 1888.
• "Apparition accidentelle de la Mantis religiosa et de quelques autres insectes en Belgique", in Annales de la Société Entomologique de Belgique, vol. 36, 1892
• "Correction aux espèces et variétés nouvelles de Lépidoptères décrites dans l’énumération des Lépidoptères de la Belgique", in Annales de la Société entomologique de France, 3de reeks, vol. 7, 1859.
• Een volledige lijst van de publicaties van Selys Longchamps is beschikbaar in : LAMEERE, Auguste, "Edmond Selys Longchamps et liste des publications scientifiques", in Mémoire de la société entomologique de Belgique, vol. 9, 1902, p. 15-31.
  

Publicaties aan de Academie

• "Analyse et extraits d'un Essai sur I'histoire naturelle du Brabant, lus le 6 octobre 1848", in Nouveaux mémoires de l’Académie Royale des Sciences et Belles-Lettres de Bruxelles, vol. 24, Brussel: M. Hayez, 1850, p. 21-22.
• "Observations ornithologiques faites à Liège", in Nouveaux mémoires de l’Académie Royale des Sciences et Belles-Lettres de Bruxelles, vol. 15, Brussel: M. Hayez, 1842, p. 21-22.
• Verschillende bijdragen in de tijdschriften van de Koninklijke Academie.
  

Bibliografie

• BRIEN, Paul, "Michel-Edmond Baron de Selys Longchamps", in Florilège des sciences en Belgique, 1968, p. 799-825.
• LAMEERE, Auguste, "Edmond Selys Longchamps et liste des publications scientifiques", in Mémoire de la société entomologique de Belgique, vol. 9, 1902, p. 1-31.
• MICHEELS, Henri, "Selys Longchamps (Michel-Edmond baron de)", in Biographie Nationale, vol. 22, Brussel : Établissements Émile Bruylant, 1914-1920, kol. 192-199.
• PLATEAU, Félix, "Notice sur Michel-Edmond baron de Selys Longchamps, membre de l’Académie", in Annuaire de l’Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique, 1902, p. 45-59.