Société géologique de Belgique

EnglishNederlandsfrançais

FR

Historiek

Gustave Dewalque (1826-1905), stichter van de Société géologique de Belgique

In 1874 stichtte Gustave Dewalque (1826-1905) samen met enkele vrienden de Société géologique de Belgique.
De eerste algemene vergadering van het genootschap werd gehouden te Luik op 18 januari 1874. Ze groepeerden 183 geologen en ingenieurs afkomstig uit verschillende Belgische steden. Laurent-Guillaume De Koninck (1809-1887) werd in 1874 verkozen tot voorzitter voor dat jaar. Professor Dewalque was van 1874 tot 1898 secretaris-generaal van het genootschap. Het genootschap vestigde zich te Luik, aan de poorten van de Ardennen en bood zo een hele reeks van onderzoeksonderwerpen aan.

De vereniging stelde zicht tot doel om de studie naar de mineralen aan te moedigen, om meer te weten te komen over de Belgische grond, vooral met betrekking tot het verband tussen industrie en landbouw. Ze wilden bijdragen aan de vooruitgang van de wetenschap. Tijdens zijn oprichting stelde het genootschap een catalogus op met Belgische mineralen, richtte een bibliotheek op, bouwde een mineraalcollectie op en publiceerde tijdschriften. Al vanaf zijn stichting onderhield het nauwe banden met de Universiteit van Luik, waar ze gevestigd waren en met de Association des ingénieurs sortis de l'Ecole de Liège. Met deze laatste organiseerden ze een internationaal congres over mijnen, metallurgie en toegepaste geologie. De Société deed onderzoek in onder meer de geologie, de lithologie en de mineralogie en deze reikten verder dan het Belgisch grondgebied, veel studies werden uitgevoerd in Congo.

Een aanslepende vete tussen Dewalque en Edouard Dupont, directeur van het Natuurhistorisch museum, over enkele persoonlijke en ook disciplinaire meningsverschillen, leidde tot de uitsluiting van leden die trouw bleven aan Dupont. Deze richtten in februari 1887 een tweede geologisch genootschap met zetel te Brussel op: de Société belge de Géologie, de Paléontologie et d'Hydrologie. Vanaf het eerste jaar telde het nieuwe genootschap al 176 effectieve leden, 61 geassocieerden en 50 ereleden, wat de malaise onder de aldus verdeelde Belgische geologen goed illustreerde. De twee genootschappen bleven apart bestaan tot in 1994. Toen fusioneerden ze, onder impuls van Maurice Streel tot de nieuwe Geologica Belgica.

Vandaag heeft het genootschap als doel bij te bedragen bij de ontwikkeling van de aardwetenschappen, hun toepassingen en de creatie van een gunstig klimaat om wetenschappelijke resultaten te verspreiden, zowel in binnen als buitenland.

De eerste voorzitters

• 1874: Laurent-Guillaume De Koninck
• 1874-1875: Alphonse Briart
• 1875-1876: Charles Louis de la Vallée Poussin
• 1876-1877: Jules Van Scherpenzeel Thim
• 1877-1878: François Cornet
• 1878-1879: Jules Van Scherpenzeel Thim
• 1879-1880: Alphonse Briart
• 1880-1881: Adolphe De Vaux

Organisatie

In 1874 bestond de administratieve raad uit een voorzitter, twee vice-presidenten, een secretaris-generaal, een adjunct-secretaris-bibliothecaris, een penningmeester en drie raadgevers. Allemaal werden ze verkozen voor één jaar.
Het genootschap hield zijn gewone zittingen één keer per maand te Luik in de lokalen van de Universiteit van Luik. Van augustus tot oktober organiseerden ze eveneens buitengewone sessies op verschillende sites in België of in aangrenzende provincies. De exploratielocaties werden gekozen tijdens de algemene vergadering. De geassocieerde leden worden gerekruteerd op basis van variabele criteria: aantal personeelsleden na de toelating door de Raad op voorspraak van twee leden, buitenlandse geleerden waarvan het aantal niet hoger mag zijn dan 30 personen en deze worden alleen toegelaten na een advies van de Raad en tot slot buitenlandse correspondenten, niet meer dan 60 individuen, worden ontvangen op voorspraak van drie leden.
In 1924 telde het genootschap 605 leden waaronder 473 effectieven.
De lijst met de voorzitters tot 1949 is beschikbaar in Annales de la Société géologique de Belgique, 1948-49, vol. 72.
De nieuwe statuten gepubliceerd in 2000 zijn beschikbaar op website Belgisch staatsblad.

Zetel

Sinds 1874 was het genootschap gevestigd in de lokalen van de Universiteit van Luik. Huidig adres : Unité de Documentation des Sciences de la Terre, allée de la Chimie 17 – Geb. B6, 4000 Luik.

Prijs

De André Dumont medaille werd uitgereikt vanaf 1948 aan een Belgisch of buitenlands wetenschapper die belangrijke publicaties geschreven heeft op het gebied van de mineralogie.
De eerste laureaat was professor Giotto Dainelli van de Universiteit van Firenze.

Publicaties

• Annales de la société géologique de Belgique vol. 1-120 1874-1997

code KBR: B 70 (Magazijn - Algemene Leeszaal)

• Revue de géologie et des sciences connexes vol. 1-20 1920-1940

code KBR: B 86 (Magazijn - Algemene Leeszaal)

• Geologica Belgica, 1998-2010, vol. 1-13 Code : BD 49.484 (Magazijn - Bibliographie de Belgique, legaal depot)
• Congrès international des mines, de la métallurgie et de la géologie appliquée. VIe session: Liège, 22-28 juin 1930. III: Section de géologie. Organisée par l'Association des ingénieurs sortis de l'École de Liège A. I. Lg. et la Société géologique de Belgique, à Liège , 1930

Code KBR : 926 R (Magazijn - Algemene Leeszaal)

Bibliografie

• Annales de la Société géologique de Belgique, 1874, vol. 1
• Annales de la Société géologique de Belgique, 1949-50, Vol. 73, 19.
• Vanpaemel, Geert, "Gustave Dewalque en de crisis van de Belgische Geologie op het einde van de negentiende eeuw", in: Actes du 13e Congrès Benelux d'Histoire des Sciences, 1996, 171-183.

Externe links

Jaarboeken van het genootschap
Geologica Belgica