Spring, Walthère-Victor (1848-1911)

EnglishNederlandsfrançais

FR

Scheikundige en professor aan de Universiteit van Luik, geboren te Luik op 6 maart 1848 en overleden te Tilff op 17 juli 1911.

Biografie

Walthère Spring werd geboren te Luik op 6 maart 1848 als zoon van Antoine Spring. Hij volgde Grieks-Latijn aan het Atheneum van Luik. Hij was als autodidact bezig met houtbewerking en met scheikundige en fysica experimenten. Hij deed deze experimenten met instrumenten die hij zelf bouwde.
Hij had ruzie met zijn vader en installeerde zich in een Luik wapenatelier, waardoor hij zich vertrouw kon maken met mechanische technieken.
Ondersteund door Jean-Servais Stas, hij behaalde zijn humaniora en zijn graduaat in de letteren alvorens toegelaten te worden tot de École des mines de Liège, waar hij in 1871 ingenieur werd.
Hij volgde les bij Rudolph Clausius en Auguste Kekulé aan de Universiteit van Bonn.
In 1876 doceerde hij de cursus wiskundige natuurkunde aan de Universiteit van Luik. In 1877 volgde hij Laurent de Koninck op aan de leerstoel organische scheikunde. In 1884 hernam hij de leerstoel minerale scheikunde na het emeritaat van Chandelon. Hij doceerde zijn eerste les op 1 maart 1877 en bleef dit doen tot aan zijn dood.
In 1879 lag hij aan de basis van de stichting van losstaande en gespecialiseerde instituten aan de Universiteit van Luik. Hij was eveneens actief in de reorganisatie van de onderwijsprogramma's van de speciaalscholen. Spring was een voorstander van het oprichten van nieuwe onderzoeksentiteiten om de ulitaire studie van de wetenschappen tegen te gaan en was op deze manier ver verwijderd van de basis van de wetenschappen.
Aan de Universiteit van Luik vervulde hij administratieve functies. Hij was 1887 tot 1888 academisch secretaris. Hij weigerde twee maal de functie van rector.
Hij werd op 14 december 1877 benoemd tot corresponderend lid van de Académie royale des Sciences et Belles-Lettres de Bruxelles en tot effectief lid op 15 december 1884. In 1899 was hij voorzitter van de Academie en directeur van de Klasse Wetenschappen.
Hij trouwde met Jeanne Beaujean, waarmee hij twee kinderen kreeg.
Hij was erelid van de Société Chimique de Belgique, van de Société chimique allemande en van de Royal Society of London. Hij ontving eredoctoraten van de Universiteiten van Brussel, Gent en Genève.
In 1891 was hij lid van het redactiecomité van het Zeitschrift für Physikalische Chemie. Van 1889 tot 1898 maakte hij deel uit van de jury voor de uitreiking van de Vijfjaarlijkse prijs van de Belgische Regering voor Wis- en Natuurkundige wetenschappen/Tienjaarlijkse prijs van de Belgische Regering voor Fysica en Chemie.
Hij won de Vijfjaarlijkse prijs van de Belgische Regering voor Wis- en Natuurkundige wetenschappen voor de periode 1884-1888.
In 1884 volgde hij Jean-Servais Stas op als permanent examinator voor de scheikunde en de natuurkunde aan de Koninklijke Militaire School. Hij bleef tot in 1906 op zijn post.
Spring stierf op 17 juli 1911 te Tilff (Esneux) aan complicaties van een larynxoedeem.

Werken

Hij maakte gebruik van de thermodynamica en een fysische benadering van de scheikunde.
Hij was de eerste Belg die onderzoek deed naar de fysico-chemie van de vaste toestand. Hij besteedde aandacht aan de studie van de colloïden.
Spring onderzocht het werk van Kekulé en wilde het uitbreiden tot andere elementen dan koolstof, het postulaat van de onveranderlijkheid van valenties. Hij bestudeerde het wederzijdse gedrag van koper en zink bij een druk van duizenden atmosferen.
Meer in het algemeen, voerde Spring een reeks van experimenten uit, die beetje bij beetje, het belang van druk bepalen, bij de overgang van een lichaam van een vloeibare vorm naar een vaste vorm, hij onderscheidde dit van het fenomeen fusie.
Hij was de eerste om te constateren dat zowel in vaste toestand als in opgeloste toestand, de reacties van de dubbele ontleding van zouten beperkt zijn tot een chemisch evenwicht en dat dit evenwicht wordt beïnvloed door temperatuur en druk.
Hij verklaarde eveneens het bestaan van phyllates en andere rotsen van leisteen.
Het tweede grote onderdeel van het oeuvre van Spring wordt gevormd door een verzameling van werken gewijd aan de kleur van puur water en natuurlijk water en de vergelijking met organische vloeistoffen.
Spring vervaardigde zelf geschikte instrumenten voor zijn onderzoek.

Publicaties

• Een deel van de publicaties van Walthère Spring is beschikbaar op de website : ORBi van de Universiteit van Luik.
  

Bibliografie

• DEMARÉE, Gaston en VERHEYDEN, Rosiane, "Walthère Victor Spring: a forerunner in the study of the greenhouse effect" in: Papers on Global Change IGPB, 23 (2016), 153-158.
• DEMARÉE, Gaston, BROUYAUX, François en VERHEYDEN, Rosiane, "Walthère Spring un précurseur liégois de l'effet de serre", in Ciel et Terre, Vol 125, n°6, 2009.
• CRISMER, Léon., Walthère Spring : sa vie et son œuvre, Brussel : Ad. Hoste, 1912. (Digitale versie van het artikel beschikbaar op link).
• DESPY-MEYER, Andrée, "Instellingen en netwerken", in Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia/La Renaissance du livre, 2001, vol. 1, p. 77.
• DEELSTRA, Hendrik, "De scheikunde aan de universiteiten en hogescholen", in Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia/La Renaissance du livre, 2001, vol. 1, p. 174
• HALKIN, Léon, Liber Memorialis : L’Université de Liège de 1867 à 1935 : notices biographiques, vol. 2, Faculté des Sciences, Ecoles spéciales, Faculté technique. Luik : Rectoraat van de Universiteit van Luik, 1936 (Genummerde versie van het artikel beschikbaar op link)
• TIMMERMANS, Jean-Alexis, "Spring, (Walthère-Victor)", in Biographie Nationale, vol. 32, Brussel : Établissements Émile Bruylant, 1964, kol. 675-678.
• "Lettre de Walthère Spring demandant de n’écrire aucune notice", in Annuaire de l’Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique, 1956, p. 79-80.
• D’OR, Louis, "Walthère Spring, 1848-1911", in Florilège des sciences en Belgique pendant le 19^e et le début du 20^e, Brussel : Académie royale de Belgique Classe des sciences, 1968, p. 323-350.
• Website gewijd aan Walthère Spring