Swarts, Frédéric Jean Edmond (1866-1940)
Scheikundige, geboren te Elsene op 2 september 1866 en overleden te Gent op 6 september 1940. Zoon van Théodore Swarts.
Voluit: Frédéric Jean Théodore Edmond Swarts
Biografie
Swarts volgde middelbaar onderwijs aan het Koninklijk Atheneum van Gent en vervolgens startte hij in oktober 1883 als leerling van de Normaalschool voor Wetenschappen, verbonden aan de Universiteit van Gent. In 1889 werd hij doctor in de natuurwetenschappen en in augustus 1891 doctor in de geneeskunde. Hij werd preparator 2de klasse en assistent van de cursus algemene scheikunde bij August Kekulé en in juli 1891 werd hij aangesteld als repetitor voor deze cursus.[1] In 1901 werd hij benoemd voor de algemene scheikunde in de Voorbereidende Scholen. Na het ontslag van zijn vader in 1903 werd hij belast met de cursussen algemene scheikunde en de methodologie van de scheikunde voor het aggregaat. Vanaf 1910 doceerde hij eveneens de cursus algemene scheikunde in het doctoraat.[2] Op 19 februari 1910 werd hij gewoon hoogleraar aan de Universiteit van Gent.[3]
Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Swarts initiatiefnemer van de sluiting van de Gentse universiteit, samen met Henri Pirenne en Paul Fredericq. Omdat ze weigerden de universiteit te heropenen, werden Pirenne en Fredericq naar Duitsland gedeporteerd. Swarts bleef verder actief in het protest tegen de Von Bissing universiteit te Gent en verzamelde hiervoor de nodige financiële middelen. Hij zorgde ervoor dat personeel massaal vertrok uit de Universiteit.[4] Swarts zou tot aan zijn emeritaat de vernederlandsing van de Gentse universiteit blijven bestrijden.[5]
Na de oorlog was Swarts medeverantwoordelijk voor de oprichting van het Nationaal Comité voor Scheikunde en werd hiervan ook voorzitter. Swarts en het Comité voor Scheikunde speelden een belangrijke rol tijdens de vergaderingen van de internationale Unie voor pure en toegepaste scheikunde.[6]
Swarts werd op 4 juni 1904 corresponderend lid van de Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique , effectief lid op 10 juni 1911 en directeur van de Klasse Wetenschappen in 1925. Hij was aan het NFWO de eerste voorzitter van de derde wetenschappelijke commissie gewijd aan de organische en minerale scheikunde.[7] Hij was ook voorzitter van het wetenschappelijk comité van het Internationale Solvay Instituut.[8] Daarnaast was hij corresponderend lid van de Parijse Academie voor Wetenschappen en van de Société royale des Sciences de Liège. Hij was lid van de Société chimique de Belgique, van de Academie voor Exacte Wetenschappen en natuurwetenschappen te Madrid en erelid van de Royal Institution of Great Britain.
Swarts ontving eredoctoraten van de universiteiten van Brussel, Cambridge en Nancy.[9] Hij won in 1919 de Tienjaarlijkse prijs van de Belgische Regering voor Fysica en Chemie.[10] Hij was Grootofficier in de Leopoldsorde en in de Kroonorde. Hij was Officier in het Erelegioen en werd commandeur in de Orde van de Spaanse Republiek.[11]
Op 29 september 1936 werd Swarts toegelaten tot het emeritaat.[12] Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog was de hoogleraar wegens gezondheidsredenen in Talloires (Frankrijk), waar hij altijd zijn vakanties doorbracht. Hij keerde terug naar Gent en overleed daar op 19 september 1940.[13]
Werken
In 1892 communiceerde hij de eerste resultaten van zijn onderzoek naar de gefluoreerde derivaten aan de Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique .[14]
Hij won in 1900 de gouden medaille van de Academie met Contribution à l'étude des combinaisons organiques du fluor.[15]
Hij was de grondlegger van de organische fluorchemie en deed hiernaar onderzoek tot aan zijn emeritaat, bijgestaan door zijn werkleider Yvonne Désirant. Hij legde de basis van de bereiding, reactiviteit en studie van de fysische constanten van fluoralkanen en fluorarenen.[16]
De floratiemethode met stannifluoride, ontwikkeld door Swarts, heeft toegelaten systematisch het fluooratoom in organische moleculen in te voeren zonder dat het koolstofskelet gewijzigd wordt.[17]
Publicaties
- Lijst met publicaties in: Goubau, R., "Fréderic Swarts" in: Liber Memorialis, jaargang 1960, 37-38.
- Lijst met publicaties in: Timmermans, Jean, "Fréderic Swarts", in: Annuaire ARB, jaargang 1963, p. 66-72.
Bibliografie
- Timmermans, Jean, "Fréderic Swarts", in: Annuaire ARB, jaargang 1963, p. 51-65.
- Timmermans, Jean, "Fréderic Swarts", in: Biographie Nationale, vol. 32, kol. 692-696.
- Desreux, Victor., "Frederic Swarts", In: Florilège des Sciences en Belgique, vol. 2, Académie Royale de Belgique, Classe des Sciences, 1980, p. 455-467.
- Goubau, R., "Fréderic Swarts" in: Liber Memorialis, jaargang 1960, p. 35-36.
- Tavernier, Dirk, "Les derniers travaux de Frédéric Swarts et leur influence encore méconnue sur la recherche chimique belge", in: Chimie Nouvelle, 17 (1999), nr. 68, 3028-3031.
Nota’s
- ↑ Goubau, R., "Fréderic Swarts" in: Liber Memorialis, jaargang 1960, p. 35.
- ↑ Deelstra, Hendrik, "De scheikunde aan de universiteiten en hogescholen", in: Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia/La Renaissance du livre, 2001, vol. 1, p.173.
- ↑ Timmermans, Jean, "Fréderic Swarts", in: Biographie Nationale, vol. 32, kol. 693.
- ↑ Desreux, Victor, "Frederic Swarts", In: Florilège des Sciences en Belgique, vol. 2, Académie Royale de Belgique, Classe des Sciences, 1980, p. 457.
- ↑ Timmermans, Jean, "Fréderic Swarts", in: Biographie Nationale, vol. 32, kol. 694.
- ↑ Timmermans, Jean, "Fréderic Swarts", in: Biographie Nationale, vol. 32, kol. 693.
- ↑ Jacques, Nasielski, "De organische scheikunde", In:Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia, 2001, vol. 2, p.177.
- ↑ Timmermans, Jean, "Fréderic Swarts", in: Biographie Nationale, vol. 32, kol. 694.
- ↑ Timmermans, Jean, "Fréderic Swarts", in: Annuaire ARB, jaargang 1963, p. 53.
- ↑ Goubau, R., "Fréderic Swarts" in: Liber Memorialis, jaargang 1960, p. 35.
- ↑ Timmermans, Jean, "Fréderic Swarts", in: Annuaire ARB, jaargang 1963, p. 53.
- ↑ Goubau, R., "Fréderic Swarts" in: Liber Memorialis, jaargang 1960, p. 36.
- ↑ Goubau, R., "Fréderic Swarts" in: Liber Memorialis, jaargang 1960, p. 36.
- ↑ Desreux, Victor, "Frederic Swarts", In: Florilège des Sciences en Belgique, vol. 2, Académie Royale de Belgique, Classe des Sciences, 1980, p. 455.
- ↑ Desreux, V., "Frederic Swarts", In: Florilège des Sciences en Belgique, vol. 2, Académie Royale de Belgique, Classe des Sciences, 1980, p. 456.
- ↑ Nasielski, Jacques, "De organische scheikunde", In:Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia, 2001, vol. 2, p.177.
- ↑ Goubau, R., "Fréderic Swarts" in: Liber Memorialis, jaargang 1960, 36.