Van Dormael, André (1915-1993)

EnglishNederlandsfrançais

FR

Scheikundige, werkzaam aan de onderzoeksdienst van Gevaert, geboren in 1915 en overleden in 1993.

Biografie

Hij werd geboren in Oxford, studeerde aan de Universiteit van Leuven en behaalde er de doctorstitel onder leiding van Pierre Bruylants. Hij werd de opvolger van zijn promotor. Er wachtte hem de zware en delicate taak naast de industriële activiteiten ook de leiding van de onderzoeksdienst van Gevaert over te nemen.

Hij won de Chavanne-Pinkus Prijs. Hij werd verkozen tot voorzitter van de Société Chimique de Belgique en aangesteld als docent aan de Universiteit van Leuven.

Werken

Hij toonde al vroeg belangstelling voor het verband tussen de structuur en de spectraal- en reactie-eigenschappen van de moleculen, en stelde een reeks regels op waarmee nieuwe kleurstoffen werden gemaakt die konden dienen als fotografische sensibilisator. Het lijkt paradoxaal dat volstrekt kleurloos zilverchloride en het gelige zilverbromide de twee zouten zijn die dienen om foto's te maken in zichtbaar licht dat niet is geabsorbeerd door de emulsie. De fotografie is slechts mogelijk wanneer de zilverzoutkorrels bedekt zijn met een zeer dunne laag kleurstof waarvan de elektrochemische en spectraaleigenschappen toelaten een elektron te injecteren naar het zilverchloorbromide onder inwerking van het licht. De gebruikelijke kleurstoffen waren de oxonolen, die een geconjugeerd systeem van koolstof-koolstof-dubbele bindingen bezitten, aan één uiteinde afgesloten door een carbonylgroep, aan het andere door een enolaat oxanion. De cyaninen hebben een gelijkaardig koolstofskelet maar worden afgesloten door twee stikstofatomen. Van Dormael bedacht, synthetiseerde en gebruikte nieuwe structuren die uitstekende sensibilisators doch minder goede kleurstoffen bleken te zijn. Het waren merocyaninen met een stikstofatoom aan het ene uiterste en een zuurstofatoom aan het andere. Deze uitstekende proefnemer onderzocht eveneens het effect van een volumineuze groep die is gefixeerd op het midden van de koolstofketen, in het bijzonder de fosforhoudende substituenten. Hij was steeds bereid zijn resultaten te analyseren met behulp van de meest recente theorieën en aarzelde niet het werk van anderen maar ook het zijne aan de nodige kritiek te onderwerpen. Zijn oeuvre omvat meer dan 200 publicaties en talrijke brevetten.

Reeds in 1945 redigeerde hij samen met Pierre Bruylants de syllabi van de cursussen Constitution et coloration en Les cyanines. Op het einde van zijn loopbaan werd hij nog uitgenodigd om lessen en seminaries te geven in het kader van de internationale postuniversitaire cursussen die in België werden georganiseerd.