Dumont, André - Monument in Genk
Standbeeld van André Dumont (1874-1920), opgericht in Genk in 1951, van de hand van kunstenaar Harry Elström.
Zie ook:
Contents
Voorstelling
Het Genkse monument werd opgericht in 1951 en het bestaat uit een carré van stenen, waarop door Harry een aantal beeldengroepen in reliëf werden uitgebeeld. Het centrale reliëf verbeeldt André Dumont met een brok steenkool in zijn hand. Hij wordt geflankeerd door een landbouwer die een boortoren draagt, en een mijnwerker die voorzien is van een mijnlamp.
Het indrukwekkende stenen herdenkingsmonument is opgebouwd uit twee massieve onderdelen, die via een stenen bodem en trappen een visueel geheel vormen. Op het achterplan staat een muurtje met daarop tekst aangebracht. Het vierkant blok op de voorgrond draagt op de voorzijde een laagreliëf dat de Belgische geoloog en mijnbouwkundige André Dumont voorstelt. Dumont was de bedenker van verschillende nieuwe procedés in de mijnontginning. Nationale roem dankt hij echter aan zijn ontdekking van steenkoollagen in de Kempense ondergrond. Steenkool was in die tijd een gegeerde grondstof vooral voor de staalindustrie. Vanaf 1876 al waren Dumont en zijn leermeester, de Leuvense hoogleraar Guillaume Lambert, ervan overtuigd dat in de Vlaamse ondergrond steenkoolafzettingen te vinden waren. Het was Dumont die in 1877 Belgisch Limburg als precieze locatie postuleerde. Omwille van de economische crisis en verschillende andere obstakels, waaronder financiële belemmeringen, gingen bijna drie decennia voorbij zonder dat Dumont zijn hypothese via proefboring kon toetsen. Na een onsuccesvolle boring in Elen ondernam de hoogleraar in juni 1901, met nieuwe fondsen, een poging nabij het dorpje As, op de weg naar Opglabbeek. Na enkele weken boren volgde, op 2 augustus 1901, de doorbraak. De eerste mijn werd geopend in 1907, in Winterslag, en na de oorlog vestigden zich er ook in Waterschei, Zwartberg, Eisden, Zolder, Houthalen en Beringen private ontginningsbedrijven. In As zelf kwam geen steenkoolmijn, omdat het gemeentebestuur van As zich daartegen kantte.
Eenmaal in volle werking garandeerden de mijnen de nationale industrie een continue stroom van het felbegeerde zwarte goud. Dumonts ontdekking had niet alleen op de Belgische industrie en economie een gigantische impact. Ook de bredere Limburgse samenleving en zelfs de geografie van Belgisch Limburg zouden na de ontdekking nooit meer dezelfde zijn. De mijnsites met zijn terrils en typische mijnwerkerscités veranderden het Kempense landschap ingrijpend. De mijnen lokten arbeiders uit alle contreien van het land. Pas later zou blijken hoe ongezond het ontginningswerk was. De Limburgse samenleving werd vanaf de jaren 1950 steeds meer een smeltkroes naarmate ook Italiaanse, Turkse en Marokkaanse gastarbeiders werden aangetrokken. De bloedige stakingen in de jaren 1970 ten slotte, toen de mijnen uitgeput raakten tekende de geschiedenis van de Belgische arbeidersbeweging.
Het opschrift in de bronzen plaat luidt:
Historiek
Locatie
Het monument bevindt zich in Genk, op het Schepen Noël Bijnensplein voor de Sint-Martinuskerk in de Stationsstraat.
Bibliografie
- "Dumont André", op: Standbeelden.be, geraadpleegd op 18/02/2016. Hier zijn nog meer foto's en close-ups van het monument te vinden.
