Wildeman, Émile Auguste Joseph de (1866-1947)

EnglishNederlandsfrançais

FR

Apotheker en plantkundige. Directeur van de Rijksplantentuin, geboren te Sint-Joost-ten-Noode op 19 oktober 1866 en overleden te Brussel op 24 juli 1947.

Biografie

Émile De Wildeman deed zijn humaniora aan het Atheneum van Brussel. In 1883 schreef hij zich in voor de farmacieopleiding aan de Universiteit van Brussel, waar hij op 17 maart 1887 afstudeerde. Hij was een korte periode als apotheker actief . Zijn werkelijke interesse ging echter uit naar de plantkunde, vandaar dat hij als vrije werknemer aan de slag ging aan de Rijksplantentuin. Op 27 november 1891 werd hij benoemd tot "préparateur" aan de Rijksplantentuin. Tegelijkertijd schreef hij zich in voor de opleiding natuurkunde aan de Universiteit van Brussel. Zijn doctoraat Etudes sur l'attache des cloisons cellulaire schreef hij onder leiding van Leo Errera. Hij promoveerde tot doctor in de natuurkunde op 20 juli 1892. In 1893 won hij een reisbeurzenwedstrijd, waarmee hij verschillende internationale botanische instituten (Nancy, Parijs en Genève) bezocht. In 1894 trouwde hij met Anna-Marie De Cort, waarmee hij één dochter kreeg. De Wildeman werd op 30 maart 1895 gepromoveerd tot assistent-plantkundige aan de Rijksplantentuin. Op 31 december 1900 werd hij conservator aan dezelfde instelling. Om op de hoogte te blijven van het buitenlandse onderzoek naar de Afrikaanse flora, verbleef hij verschillende keren in Parijs en Londen aan het Natuurhistorisch Museum en hij bezocht de botanische tuinen van Berlijn en Dresden. In 1904 werd de Wildeman belast met de cursus koloniale teelt aan het Hoger Rijksinstituut voor Tuinbouw te Vilvoorde. Hij bleef deze functie uitoefenen tot in 1912, toen hij tot directeur van de Rijksplantentuin werd aangesteld. Hij was hier de opvolger van Théophile Alexis Durand. In 1910 werd de Wildeman aangeduid als directeur-generaal van het Internationaal Botanisch Congres, dat in Brussel werd georganiseerd. In 1911 werd hij aangesteld als docent aan het commercieel instituut dat verbonden was aan de Universiteit van Gent. Hier doceerde hij het vak koloniale teelt. Aan hezelfde instituut promoveerde hij in 1926 tot hoogleraar. Daarnaast was de Wildeman ook hoogleraar (vanaf 1921) en voorzitter (vanaf 1928) van de academische raad aan de Koloniale Universiteit van Antwerpen. In 1931 werd de Wildeman tot het emeritaat toegelaten. Als directeur van de plantentuin werd hij in 1931 opgevolgd door Walter Robyns.

De Wildeman werd op 15 december 1926 aangesteld als corresponderend lid van de Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique , effectief lid op 7 juni 1930 en directeur van de Klasse Wetenschappen in 1940. Vanaf 1883 maakte hij deel van Société royale de botanique de Belgique. Hij was hiervan 1913 tot 1919 secretaris en voorzitter van 1910 tot 1911 en van 1925 tot 1923. Hij was daarnaast vanaf 6 maart 1929 lid van Koninklijke Academie voor Koloniale Wetenschappen. Hij was lid van de Société belge de biologie en van de Société scientifique de Bruxelles. Hij was sinds 1900 lid van de permanente studiecommissie voor de collecties aan het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika-Musée royal de l'Afrique centrale. Vanaf 1910 was hij aan dezelfde instelling lid van de observatiecommissie. e wildeman was sinds 1923 corresponderend lid van de Parijse Koloniale Academie. Hij was vanaf 1932 buitenlands lid van de Parijse Academie voor Geneeskunde. Hij was sinds 1920 geassocieerd lid van het Internationale Koloniale Instituut. Hij ontving in 1912 de Emile Laurentprijs en de Crépin prijs, uitgereikt door de Société royale de botanique de Belgique. In 1928 bekroonde de Belgische overheid hem met de Tienjaarlijkse prijs van de Belgische Regering voor Natuurkunde. Hij was Grootofficier in de Leopoldsorde en in de Kroonorde. Hij was ook Officier in de Académie de France. Hij was Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Werken

De Wildeman publiceerde vanaf 1885 over de zwammen en de algen. Zijn doctoraat was getiteld: Etudes sur l'attache des cloisons cellulaires. Zijn eerste onderzoek aan de Rijksplantentuin handelde over de algen. Omstreeks 1895 begon de Wildeman onder invloed van François Crépin en Théophile Durand de vaatflora van de Onafhankelijke Congostaat te bestuderen. Het werd zijn specialiteit. Samen met deze Durand publiceerde hij verschillende reeksen over de Congolese flora.

Vanaf 1895 deed de Wildeman aan de Rijksplantentuin onderzoek naar de Congolese flora. Hij publiceerde zijn bevindingen in de tijdschriften van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika-Musée royal de l'Afrique centrale. In 1899 verscheen hierin onder meer de bijdrage: Contributions à la Flore du Congo. Het was een eerste aanzet naar een lange reeks publicaties over de Congolese flora, zowel bijdragen in tijdschriften als losstaande publicaties. De Wildeman werd gaandeweg beschouwd als een autoriteit op valk van Congolese flora. Hij zette nooit een voet op Congolese bodem, maar werkte uitsluitende op naar de plantentuin overgebrachte herbaria.

Van de Wildemans hand zijn ook enkele werken bekend over de morfologische en de ethologische problemen alsook een werk in acht delen over de herbariums en levende planten die Leon van den Bossche (1841-1911) in Tienen bij elkaar had gebracht: Icones selectae Horti Thenensis, et Plantae novae... ex Herbario Horti Thenensis (1899-1910). De Wildeman was bovendien een zeer productief algenkenner: in 154 van zijn werken komen de algen aan bod en minstens een honderdtal zijn er exclusief aan gewijd. In het begin van zijn loopbaan schreef de Wildeman onder meer een Catalogue de la flore algologique de la Suisse (1895), Flore des Algues de Belgique (1896), Prodrome de la flore algologique des Indes néerlandaises (2 delen, 1897 en 1899) en Les Algues de la flore de Buitenzorg (1900). In 1935 publiceerde hij Observations sur des Algues rapportées par l'expédition antarctique de la Belgique. In Prodrome de la flore belge (3 delen, 1898-1907) vatten De Wildeman en Théophile Alexis Durand de bestaande kennis over de repartitie van de zaaddragende planten en sporenplanten in België samen.

Vulgarisatie van de wetenschappen
Tijdens de Eerste Wereldoorlog schreef de Wildeman in opdracht van Nationaal Instituut voor de Landbouwkunde in Belgisch Congo: Histoire de la Flore du Congo.

Publicaties

• Lijst met publicaties in: Marchal, Émile, "Emile De Wildeman", In: Annuaire ARB, jaargang 1951, p. 161-212.
  
• Lijst met publicaties in: "Emile De Wildeman", In: Liber memorialis, jaargang 1960, p. 261-276.
  

Bibliografie

• Marchal, Émile, "Emile De Wildeman", In: Annuaire ARB, jaargang 1951, p. 139-160.
• Lawalrée, André, "Emile De Wildeman", In: Florilège des Sciences en Belgique, vol. 2, Brussel, 1980, ARB, p. 569-583.
• Robyns, Walter, "Emile De Wildeman", In: Biographie Nationale, vol. 37, kol. 829-843.
• Robyns, Walter, "Emile de Wildeman (1866-1947), in: Bulletin du jardin botanique de l'Etat à Bruxelles, 19 (1948), nr. 1, 1-35.
• "Emile De Wildeman", In: Liber memorialis, jaargang 1960, p. 260-261.
  
• Hauman, L., "E. Wildeman (1866-1947)", in Bulletin de la Société royale Botanique de Belgique, 82 (1949), nr. 1, 5-7.