Errera, Leo Abram (1858-1905)

From Bestor_NL
Jump to: navigation, search
De Wildeman, Emile, "Notice sur Léo Errera", in: Bulletin de la Société royale de botanique de Belgique, 44 (1907), 8.

Botanicus, geboren te Laken op 4 september 1858 en overleden te Ukkel op 1 augustus 1905.

Biografie

Léo Errera werd geboren te Laken op 4 september 1858. Hij volgde middelbaar onderwijs aan het Atheneum van Brussel, maar kreeg ook thuis les. Hij voltooide aan de ULB de kandidatuursopleiding aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte. Hij schakelde echter over naar de Faculteit Wetenschappen aan dezelfde universiteit. In 1877 werd hij kandidaat in de plantkunde. In 1879 promoveerde hij tot doctor in de plantkunde.[1] Hij vervolledigde zijn opleiding aan verschillende buitenlandse laboratoria.[2] Zo verbleef hij in 1879, 1880 en 1881 regelmatig te Straatsburg aan de laboratoria van De Bary en Hoppe Seyler. Hij volgde hier ook les in de histologie, gedoceerd door Waldeyer en in de botanica door Stahl. In 1882 verbleef hij aan het laboratorium voor plantenfysiologie van Sachs te Würzburg. Na zijn terugkeer naar Brussel behaalde hij zijn aggregaat met een thesis over de glucosiden bij paddestoelen. Hij schreef deze publicatie aan de hand van het materiaal dat hij had verzameld en bestudeerd te Straatsburg en Würzburg.[3]


In 1884 werd hij door de ULB belast het doceren van de cursus: Anatomie et phsyiologie végétales, spécialement appliquées à l'étude des Cryptogames. Deze specialistencursus werd gedoceerd aan doctorandi in de natuurwetenschappen.[4] In 1885 trouwde hij met Eugénie Rose May en kreeg met haar drie kinderen. Hun oudste zoon Alfred Errera werd professor wiskunde aan de ULB.[5]


In 1895 bij het overlijden van Jean-Edouard Bommer werd Errera gevraagd om botanica te doceren aan de Universiteit van Brussel. Hij was ook belast met het onderwijs van de plantenanatomie en –fysiologie. Uiteindelijk doceerde hij bijna alle vakken binnen het vakgebied van de botanica.[6] Hij benadrukte het belang van laboratoria bij de opleiding tot plantkundige. In 1884 ging hij op eigen kosten een laboratorium inrichten in de gebouwen van de Kruidtuin. Hij introduceerde eveneens laboratoriumconferenties: wekelijkse bijeenkomsten waarop studenten, jonge doctors, onder de leiding van de professor de voornaamste wetenschappelijke publicaties bestudeerden.[7] Jean Massart, Auguste Lameere en Jean Émile Charles Timmermans waren regelmatig aanwezig op deze conferenties.


De door Errera opgerichtte laboratoria bleken al gauw te klein. Hij wilde deze vervangen door een volledig instituut, dat nauw zou gaan samen werken met de Botanische Tuin van de ULB. Vanaf 1891 kon hij beschikken over een huis dat grensde aan de Kruidtuin. Het Instituut dat hier werd opgericht beschikte over laboratoria voor scheikunde en microscopie, een foto-atelier, auditoria, serres, tentoonstellingsruimte, .... [8] Hij werd op 15 december 1887 verkozen tot corresponderend lid van de Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique en tot lid op 15 december 1898.


Aan deze Academie werd in 1906 de Léo Errera prijs opgericht.


Werken

Hij had bijzonder veel belangstelling voor de plantenfysiologie vanuit een reeds grotendeels moleculair perspectief.[9]
Léo Errera wees als één van de eersten op het belang van simultane studie van soorten in interdependentie-interactie, in het bijzonder de insecten en de geassocieerde bloemen.[10]
Hij ontdekte glycogeen bij de zwammen, lokaliseerde alkaloïden en glucosiden in planten, bestudeerde de fysisch-scheikundige transformaties tijdens de vorming van de celwand.[11]
Hij publiceerde eveneens over plantensystematiek, namelijk de nota Routines et progrès de la botanique systematique.[12]
In 1876 was Errera de jongste verdediger van het Darwinisme in het openbaar. Hij en Jean Massart onderstreepten het belang van mutaties in het evolutionaire mechanisme. In de tweede editie van Une leçon élémentaire sur le Darwinisme werden de onderzoeksresultaten van de Nederlandse botanicus Hugo De Vries opgenomen. Errera onderhield met hem nauwe contacten.[13]

Pedagogische werken
Hij publiceerde over de instrumenten om plantkunde te doceren. Ook de noodzakelijke technieken om de specimen te beschrijven werden door hem beschreven. Wetenschappelijke terminologie ontsnapte ook niet aan zijn aandacht.[14]

Cursussen
Hij publiceerde de samenvattingen van zijn cursussen, congressen en publieke lessen. Zo publiceerde hij onder meer: Le sommaire du cours de botanique.
Posthuum verscheen zijn cursus Cours de Physiologie moléculaire.[15]

Literatuur
Daarnaast was hij sterk geïnteresseerd in literatuur en schreef samen met Cattier het werk: Recueil d'oeuvres de Léo Errera.[16]
Ook schreef hij werken over de bestrijding van antisemitisme zoals l'Acte de tolérance en Six sermons sur les juifs.[17]

Filosofie
Hij schreef onder meer het filosofisch georiënteerd werk: A propos de la conférence de M. Raoul Pctet sur le libre arbitre en face de la physique contemporaine.[18]

Publicaties

  • Lijst met publicaties in: Massart, Jean & Fredericq, Léon, "Errera Léo", in: Annuaire ARB, jaargang 1908, p. 247-279.


Bibliografie

  • Massart, Jean & Fredericq, Léon, "Errera Léo", in: Annuaire ARB, jaargang 1908, p. 131-246
  • Homès, M., "Errera Léo", In: Biographie Nationale, vol. 32, kol. 177-185.
  • Brien, Paul herschreef de notitie van Massart, Jean & Fredericq, Léon , "Errera Léo", in Florilège des sciences en Belgique, 1968, p. 659-682.
  • De Wildeman, Emile, "Notice sur Léo Errera", in: Bulletin de la Société royale de botanique de Belgique, 44 (1907), 9-58.


Nota’s

  1. Homès, M., "Errera Léo", In: Biographie Nationale, vol. 32, kol. 177.
  2. Homès, M., "Errera Léo", In: Biographie Nationale, vol. 32, kol. 178.
  3. Brien, Paul herschreef de notitie van Massart, Jean & Fredericq, Léon, "Errera Léo", in Florilège des sciences en Belgique, 1968, p. 664.
  4. Massart, Jean & Fredericq, Léon, "Errera Léo", in: Annuaire ARB, jaargang 1908, p. 148.
  5. Brien, Paul herschreef de notitie van Massart, Jean & Fredericq, Léon , "Errera Léo", in Florilège des sciences en Belgique, 1968, p. 666.
  6. Brien, Paul herschreef de notitie van Massart, Jean & Fredericq, Léon , "Errera Léo", in Florilège des sciences en Belgique, 1968, p. 665.
  7. Despy-Meyer, A., Instellingen en netwerken; In: Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia/La Renaissance du livre, 2001, vol. 1, p. 78.
  8. Brien, Paul herschreef de notitie van Massart, Jean & Fredericq, Léon , "Errera Léo", in Florilège des sciences en Belgique, 1968, p. 666-667.
  9. Thieffry, Denis, "De fundamentele biologie: van het organisme tot de cel, van de molecule tot het ecosysteem", In: Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia, 2001, vol. 2, p. 202.
  10. Thieffry, Denis, "De fundamentele biologie: van het organisme tot de cel, van de molecule tot het ecosysteem", In: Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia, 2001, vol. 2, p. 217.
  11. Lawalrée, André, "De plantkunde", In: Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia, 2001, vol. 2, p. 252.
  12. Homès, M., "Errera Léo", In: Biographie Nationale, vol. 32, kol. 181.
  13. Tentoonstellingsbrochure, "De evolutietheorie van Darwin, de sensatie van de 19de eeuw", "Darwin in de collecties van de Koninklijke Bibliotheek", georganiseerd door het Nationaal Centrum voor de geschiedenis van de Wetenschap, p. 19.
  14. Massart, Jean & Fredericq, Léon, "Errera Léo", in: Annuaire ARB, jaargang 1908, p. 183.
  15. Homès, M., "Errera Léo", In: Biographie Nationale, vol. 32, kol. 183.
  16. Brien, Paul herschreef de notitie van Massart, Jean & Fredericq, Léon , "Errera Léo", in Florilège des sciences en Belgique, 1968, p. 680.
  17. Homès, M., "Errera Léo", In: Biographie Nationale, vol. 32, kol. 184.
  18. Massart, Jean & Fredericq, Léon, "Errera Léo", in: Annuaire ARB, jaargang 1908, p. 185.