|
In augustus 1914 trekt de hemel boven België dicht. Met de Duitse schending van de Belgische neutraliteit begint een vier jaar durende bezetting. De bezetter heeft het bijzonder gemunt op geleerden en hun instellingen. Dat de Centralen wetenschap zo belangrijk vinden, is logisch: zelf geloven zij rotsvast dat zij de oorlog zullen winnen dankzij hun onderzoekslaboratoria.
[Expand]
In 1915 sluiten hoogleraren de deuren van hun universiteiten. Dat is een vorm van verzet tegen de Duitse bemoeienissen. Elders protesteren geleerden tegen de plundering of brandschatting van laboratoria, bibliotheken en kabinetten. Dat komt hen soms duur te staan. Anderen ontlopen deportatie en gaan met hun protest ondergronds. Sommige wetenschappers proberen hun hun situatie zo goed als mogelijk te handhaven. Zij gaan onder meer aan de slag aan de Nederlandstalige Von Bissinguniversiteit.
[Expand]
Sommige geleerden en intellectuelen, voor wie de grond te heet onder de voeten wordt, vluchten naar vrijere oorden. Velen hebben eerder in hun carrière gereisd en kunnen bij buitenlandse collegae terecht. Anderen zijn nog kind wanneer ze met hun ouders op de vlucht slaan. Velen emigreren niet, maar verschansen zich studiekamers en huislaboratoria, vanwaar ze hun onderzoek zo goed als mogelijk verderzetten.
[Expand]
Een groot aantal wetenschappers gaat onder de wapens. Vaak breken ze hiervoor een ontluikende carrière af. Anderen zamelen geld in, zetten zich in bij het ruimen van puin of bij de ravitaillering. Nog anderen vechten terug… met wetenschap.
|
