Folie, François-Jacques-Philippe (1833-1905)

EnglishNederlandsfrançais

Wiskundige en astronoom, geboren te Venloo op 11 december 1833 en overleden te Luik op 29 januari 1905.

Biografie

François Folie werd geboren op 11 december 1833 als zoon van Anselme-François-Joseph Folie, commandant van de École de pyrotechnie de Liège. In 1855 promoveerde hij tot doctor in de natuurkunde en de wiskunde aan de Universiteit van Luik. In 1857 werd hij repetitor van de cursussen algebra, wiskundige analyse en analytische geometrie aan dezelfde instelling. Vanaf 1857 tot 1862, verbleef hij verschillende malen aan de Universiteit van Bonn, waarhij werkte onder leiding van de astronoom Argelander en hij ontmoette er Clausius.
Na het bestuderen van publicaties van Clausius, startte Folie met vrije cursussen over theorie van de mechanica van de warmte. Hij startte met de lessen in 1867 en deed dit verschillende jaren. In 1868 nam hij omwille van persoonlijke redenen ontslag als repetitor.
In 1872 was François Folie hoogleraar aan de Luikse École industrielle en werd administrateur-inspecteur aan de Universiteit. Hij bleef in functie tot in 1884. Tijdens zijn mandaat werden de meerderheid van de instituten van de Faculteit Wetenschappen en de Faculteit Geneeskunde opgericht, ondermeer het Instituut voor Astrofysica te Cointe, waarvan hij tot in 1893 directeur was.
Hij werd op 15 december 1869 benoemd tot corresponderend lid Académie royale des Sciences et Belles-Lettres de Bruxelles en tot effectief lid op 15 december 1874.
De wet op het Hoger Onderwijs van 1876 stelde aan de universiteit een cursus hogere geometrie in. Folie was hiervan de eerste titularis aan de Universiteit van Luik, maar droeg dit in 1879 over aan Constantin Le Paige. Hij werd vervolgens belast met de cursussen astronomie en behield deze cursus tot in 1897.
Hij was in 1855 de opvolger van Houzeau als directeur van het Observatorium en hield zich bezig met de constructie van de lokalen te Ukkel.
Folie ging op pensioen in 1897 en verbleef de laatste jaren van zijn leven in Luik. Hij overleed op 29 januari 1905.

Werken

Hij publiceerde franse vertalingen van verschillende werken over thermodynamica van Claudius en van de mechanica theorie van Chaleur.
In 1865 publiceerde hij een nieuwe theorie over de beweging van een vast lichaam, nadien wijdde hij zich gedurende een periode van 10 jaar aan de hogere meetkunde. Op het einde van zijn carrière, wijdde hij zich aan de astronomie.
In zijn jeugd stichtte hij samen met Delboeuf, Guinotte, Hanssens en Houtain, een tijdschrift voor belletrie en sociologie: La Belgique contemporaine, dat slechts een korte periode bestond.
In 1885 publiceerde Folie een nieuwe theorie over de beweging van een vast lichaam.
In geometrie deed hij onderzoek naar de uitbreiding van de krommen en algebraïsche oppervlakken van de theorema van Pascal en naar de conische Brianchon.
Hij publiceerde met C. Le Paige, een publicatie over een algebraïsche kromme.
In het vakgebied van de astronomie, publiceerde hij tabellen voor de berekening van stellaire vermindering in 1883 en een traktaat over hetzelfde onderwerp in 1888.
Hij interesseerde zich eveneens voor de meteorologie waarbij hij de koude fronten op vastgestelde data en de invloed van de maanfasen op de barometer bestudeerde.
Folie werd belast met de publicatie van de werken van zijn overleden leermeesters: namelijk Précis de Mécanique appliquée et les Principes du calcul différentiel et du calcul intégral van J.-B. Brasseur en Calcul des Probabilités van A. Meyer.

Publicaties

• Een complete lijst met publicaties is beschikbaar in GODEAUX, Lucien, "Notice sur François-Jacques-Philippe Folie", in Annuaire de l’Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique, 1942, p. 11-33.
  

Bibliografie

• GODEAUX, Lucien, "Notice sur François-Jacques-Philippe Folie", in Annuaire de l’Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique, 1942, p. 1-33.
• GODEAUX, Lucien, "Folie, (François-Jacques-Philippe)", in Biographie Nationale, vol. 30, Brussel : Établissements Émile Bruylant, 1958, kol. 382-384.