Van Raemdonck, Jean-Hubert (1817-1899)

EnglishNederlandsfrançais

FR

Of: Jan Van Raemdonck.
Archeoloog, geboren op 12 juli 1817 in Sint-Niklaas en daar gestorven op 12 juni 1899.

Biografie

Van Raemdonck studeerde in 1845 af aan de Universiteit van Gent als doctor in de geneeskunde en het jaar daarop als doctor in de vroedkunde. Na een tijdlang als interne leerling in het Hôpital de Gand te hebben gewerkt, ging Van Raemdonck in de functie van armendokter ("Médecin des pauvres") voor het Weldadigheidsbureau van Sint-Niklaas aan de slag. Hij bleef een dertigtal jaar lang op deze post. Ondertussen ging zijn persoonlijke interesse uit naar de geschiedenis, prehistorie en folklore van zijn streek. In 1861 was Van Raemdonck een van de stichtende leden van de Koninklijke oudheidkundige kring van het land van Waas. Hij droeg een groot aantal objecten aan voor de collectie van het museum van de Kring in Sint-Niklaas – zoals silexen, fossielen, urnen en Romeinse munten – waarvan een deel uit eigen archeologische opgravingen afkomstig was. Ook deed hij onderzoek naar de figuur van de geograaf Gerard Mercator. Typerend voor de algemene oriëntatie van zijn onderzoek was dat Van Raemdonck verschillende artikels wijdde aan het vraagstuk van de nationaliteit van Mercator, die hij als Rupelmonds, Vlaams en Belgisch beschouwde. Van Raemdonck kwam hierdoor in een heftig conflict terecht met Duitse historici die de befaamde cartograaf als Duitser beschouwden. Na Van Raemdoncks recuperatie van Mercator als belg werden her en daar in Vlaanderen, onder meer in de Académie royale de Belgique bustes van de befaamde cartograaf Daarmee kaderde zijn werk in de ideologisch en politiek beladen geschiedschrijving van het einde van de negentiende eeuw, die onder meer naar een Vlaamse culturele identiteit peilde. Van Raemdonck verzamelde voor het verenigingsmuseum ook een groot aantal objecten die met Mercator hadden te maken, zoals kaarten en publicaties. In 1871 werd Van Raemdonck tot erelid van de Koninklijke oudheidkundige kring van het land van Waas benoemd.

Van Raemdonck was verder nog lid van de Académie d'Archéologie de Belgique (1883) van de Société royale belge de Géographie (1877) en corresponderend lid van de Cercle archéologique de Mons (1888), de Société royale des beaux-arts et de littérature de Gand (1875) en een aantal buitenlandse wetenschappelijke genootschappen zoals het Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap van Amsterdam (1883) en de Société des anciens textes russes van Sint-Petersburg (1880).

Publicaties

Van Raemdoncks publicaties behandelen hoofdzakelijk historische archeologische en paleontologische thema’s en focussen op de streek van het Land van Waas. Zijn wetenschapshistorische werken hebben haast uitsluitend de cartograaf Gerard Mercator en de Leuvense zeventiende-eeuwse anatomist Philip Verheyen als onderwerp. Een exhaustieve publicatielijst kan worden geraadpleegd in De Bock, Clement , “Notice biographique du docteur Jean-Hubert Van Raemdonck”, in: Annalen van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, 18 (1898-1900), 444-447.

Publicatie in boekvorm:

• Gérard Mercator. Sa vie et ses oeuvres, Sint-Niklaas, 1869.

Bijdragen in de Annalen van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas (een aantal van deze artikels verscheen ook als een aparte publicatie):

• “Declaratio insignorum utilitatum quae sunt in globo terrstri, coelesti et annulo astronomico, ad invictissimum romanum imperatorem Carolum Quintum: opuscule inédit de Gérard Mercator”, 5 (1868), 1-30.
• ”Gérard De Cremer ou Mercator, géographe flamand: réponse à la conférence du Dr. Breusing, directeur de l'école de navigation à Brème, tenue à Duisburg le 30 mars”, 4 (1870- 1873), 21-93.
• “Hommage des membres du congrès de géographie à la mémoire des géographes belges Abraham Ortelius et Gérard Mecator”, 4 (1870-1873), 215-218.
• “Les sphères terrestres et céleste de Gérard Mercator”, 5 (1873-1875), 259-324.
• “La grande carte de Flandre par Gérard Mercator (1540)", 9 (1882-1884), 173-200.
• “La géographie ancienne de la Palestine: lettre de Gérard Mercator à André Masius, datée de Duisburg au 22mai 1567”, 10 (1885-1886), 41-71.
• “Relations commerciales entre Mercator et Christophe Plantyn à Anvers, 10 (1885-1886) ,73-106.
• “Orbis imago: mappemunde de Gérard Mercator de 1538”, 10 (1885-1886) , 301-393.
• “La première réduction de la grande carte de Flandre de Mercator”, 11 (1887-1888), 105-108.
• “Sphères connues de Mercator”, 12 (1889-1890), 195-198.
• “Gérard Mercator Rupelmondois et non Anversois”, 12 (1889-1890), 297-309 en 397-402.
• “ Philip Verheyen”, 4 (1870-1873), 335- 340.
• “Levensbeschrijving van Philip Verheyen”, 1 (1862), 1- 91 (bijzondere uitgaven).

Bibliografie

• Bolsee, J., "Van Raemdonck (Jean-Hubert)", in: Biographie Nationale, d. 26, 1936-1938, kol. 473-474.

• Bruyninckx, Georges, “In memoriam Dr. Jan-Hubertus Van Raemdonck”, in: Annalen van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, 15 (1962), 15-23.

• “Discours prononcé aux funérailles du docteur Jean Van Raemdonck, fondateur du Cercle archéologique du Pays de Waas le 15 juin 1899: discours de Mr. G. Willemsen, président; discours de Mr. Hector Van Hooff, vice-président”, in: Annalen van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, 18 (1898-1900), 229-232.

• De Bock, Clement , “Notice biographique du docteur Jean-Hubert Van Raemdonck”, in: Annalen van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, 18 (1898-1900), 421-447.