Vincent, Jean Joseph (1851-1932)

EnglishNederlandsfrançais

FR

Meteoroloog en eerste directeur van het Koninklijk meteorologisch instituut van België, geboren op 13 december 1851 in Sint-Joost-ten-Node en gestorven op 28 september 1932 in Vorst.

Biografie

Vincent liep school in het Sint-Michielscollege in Brussel. Na enige jaren als bediende bij de Nationale Spoorwegen te hebben gewerkt, werd hij in 1877 door Jean Houzeu benoemd tot tijdelijke hulp-meteoroloog aan de Sterrenwacht van België, waar hij zijn lekenpassie voor weerkunde kon uitleven. Ondanks de afwezigheid van een universitair diploma klom Vincent met grote stappen op de carrièreladder omhoog: in 1884 werd hij meteoroloog en op 24 december 1908 werd hij bij Koninklijk besluit tot directeur van de meteorologische dienst benoemd. Zijn voornaamste onderzoeksdomein betrof de morfologie van de wolken. In 1913 werd Vincent de eerste directeur van het ondertussen onafhankelijk geworden Koninklijk meteorologisch instituut van België. Onder zijn bewind werd het onderzoek in de hoge atmosfeer door middel van weerballonnen, een methode die Vincent eerder had geïntroduceerd – verder ontwikkeld, in het kader van een internationaal samenwerkingsverband. Vincent bleef tot aan zijn pensioen in 1919 op de directeursstoel.

Vincent was nauw betrokken bij de oprichting van het tijdschrift Ciel et terre, en behoorde in 1894 tot de stichtende leden van de Société royale belge d'astronomie, de météorologie, et de physique du globe. Weerkunde vond bij Vincent ook een uitweg in een belangstelling voor de historiek van de discipline. Hij deed onderzoek naar de figuur van Simon Stevin en schreef tussen 1901 en 1903 een artikelenreeks over de geschiedenis van de weerkunde in België voor de Annuaire météorologique de l'Observatoire royal de Belgique, die nadien als een apart werk verscheen.

Publicaties

Werken over meteorologie: Vincents œuvre bestaat grotendeels uit meteorologisch-wetenschappelijke publicaties, die voornamelijk in de Annales en in de Annuaire van de Meteorologische dienst en in de publicaties van de Académie royale des sciences verschenen. Zijn Traité de météorologie (1914) is het meest bekende van deze meteorologische studies. Daarnaast schreef Vincent ook zo’n honderdvijftigtal vulgariserende artikelen over weerkunde, voornamelijk in Ciel et terre, maar ook in andere tijdschriften.

• "Instructions pour l'observation des nuages" (1896)
• "Transformation d'un nuage" (1899)
• "Quelques considérations sur les volcans lunaires" (1901)
• "Aperçu de l'histoire de la météorologie en Belgique" (1902)
• "Une orientation nouvelle dans la prévision du temps" (1902)
• "La météorologie jugée par un astronome" (1903)
• "Les variations du temps et leur prévision" (1905)
• "Atlas des nuages" (1907)
• "Nouvelles recherches sur la température climatique" (1907)
• "Les ascensions de ballons-sondes en Belgique" (1907)
• "Les annonces de tempêtes du Service Météorologique" (1912)
• "Les sondages aériens du Service Météorologique" (1912)
• Traité de météorologie, Brussel, 1914.
• "Un nouveau système de prévision du temps" (1924)
• "Sur la théorie des cyclones et des anticyclones" (1926)
• "Sur l'origine et la constitution des cyclones" (1928)

Wetenschapshistorische werken: Van 1901 tot 1903 op een moment dat de belangstelling voor de geschiedenis der wetenschappen in België zowel bij historici als wetenschappers op een hoogtepunt was, publiceerde Vincent in de Annuaire météorologique de l'Observatoire royal de Belgique een artikelenreeks over de geschiedenis van de weerkunde in België. Het werk, dat nadien als een apart boek werd uitgegeven, was grotendeels op de geschriften van Adolphe Quetelet, Georges Monchamp en anderen gebaseerd, maar bood origineel onderzoek voor de meer recente geschiedenis. Vincent schreef ook een historisch werk over de geograaf Simon Stevin.

• Aperçu de l’histoire de la météorologie en Belgique, Brussel, 1901-1903.
• Le système géologique de Simon Stévin: un précurseur belge de la géologie au XVIe siècle, Brussel, 1901.

Bibliografie

• “Necrologie. Jean-Joseph Vincent”, in: Gazette Astronomique, vol. 19, 193-196.
• Édouard Vincent, "Le météorologiste Jean Vincent (1851-1932)", in: L'Expension belge, nr. 12 (1932).
• Dufour, L. Jean-Joseph Vincent, in: Biographie nationale de Belgique, deel XXXII (supplement), 1964, 724-729.
• Dufour, L., "Aperçu de l'œuvre scientifique de Jean Vincent", in: Institut royal météorologique de Belgique, Miscellannées, 21 (1947), wl-14 (met publicatielijst)
• Dufour, L., "L'œuvre scientifique de Jean Vincent" in: Ciel et Terre, 65 (1932), 209-214.