Difference between revisions of "Nationale Commissie voor Wetenschappen"
m |
m |
||
| Line 22: | Line 22: | ||
340/5000 | 340/5000 | ||
<br/> Het werk van de Nationale Commissie voor Wetenschappen getuigt van en heeft bijgedragen tot een bewustzijn in de politieke wereld van de materiële deprivatie die toen door het onderzoek in België werd geleden. Ze leidden tot een [[Een effort voor wetenschap en vaderland. Het Belgische wetenschapsbeleid]]. | <br/> Het werk van de Nationale Commissie voor Wetenschappen getuigt van en heeft bijgedragen tot een bewustzijn in de politieke wereld van de materiële deprivatie die toen door het onderzoek in België werd geleden. Ze leidden tot een [[Een effort voor wetenschap en vaderland. Het Belgische wetenschapsbeleid]]. | ||
| + | |||
| + | ONDER CONSTRUCTIE ! | ||
| + | <!-- | ||
| + | ===Samenstelling=== | ||
| + | Leden, aangeduid door het Koninklijk besluit van 17 januari 1957: | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | * Mgr. Honoré Van Waeyenbergh, Rector magnificus van de [[Universiteit van Leuven]] | ||
| + | * [[Gillis, Jan Baptist (1893-1978)|Jan Baptist Gillis]] (tot 23 september 1957) daarna Pieter Lambrechts, rector van de [[Universiteit van Gent]] | ||
| + | * [[Dubuisson, Marcel Georges Valère Céline (1903-1974)|Marcel Dubuisson]], rector van de [[Universiteit van Luik]] | ||
| + | * Henri Janne, rectorr de l’[[Université libre de Bruxelles]] | ||
| + | * Marcel Van den Abeele, Administrateur général du Congo belge et du Ruanda-Urundi, membre de l’Académie royale des sciences coloniales | ||
| + | * Le Baron J. Snoy et d’Oppuers, Secrétaire général du Ministère des Affaires économiques | ||
| + | * E. P. Seeldrayers, Secrétaire général du Ministère de l’Instruction publique | ||
| + | * Le général H. Vanvreckom, Commandant de l’[[École Royale Militaire]] | ||
| + | * Paul Houzeau de Lehaie, recteur de la [[Université de Mons|Faculté polytechnique de Mons]] | ||
| + | * [[Willems, Jean (1895-1970)|Jean Willems]], vice-président et directeur du [[Fonds National de la Recherche Scientifique]] | ||
| + | * Louis Henry, directeur de l’[[Institut pour l'encouragement de la Recherche Scientifique dans l'Industrie et l'Agriculture - Instituut tot Aanmoediging van het Wetenschappelijk onderzoek in Nijverheid en Landbouw|Institut pour la Recherche Scientifique dans l’Industrie et l’Agriculture]] | ||
| + | * [[Van den Berghe, Louis (1906-1979)|Louis Van den Berghe]], directeur de l’[[Institut pour la Recherche scientifique en Afrique centrale - Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek in Centraal Afrika|Institut de recherches scientifiques en Afrique centrale]] | ||
| + | * [[Darimont, Fredi (1917-1966|Fredi Darimont]], professeur à l’[[Université de Liège]], directeur général de l’Administration de l’Enseignement supérieur et de la Recherche scientifique | ||
| + | * [[Ryckmans, Pierre (1891-1959)|Pierre Ryckmans]], membre de l’[[Académie Royale des Sciences d’Outre-Mer - Koninklijke Academie voor Overzeese Wetenschappen|Académie royale des sciences coloniales]], Commissaire à l’Énergie atomique | ||
| + | * J. Haesaert, Secrétaire perpétuel de la [[Académie royale des sciences des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique - Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten|Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten]], membre de la [[Académie royale des sciences des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique - Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten|Académie royale des sciences des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique]] | ||
| + | * [[Heymans, Corneille Jean François (1892-1968)|Corneel Heymans]], membre de l'[[Académie royale de médecine de Belgique]], membre de la [[Académie royale des sciences des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique - Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten|Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten]] | ||
| + | * [[Bourgeois, Paul Eugène Édouard (1898-1974)|Paul Bourgeois]], directeur de l’[[Observatoire royal de Belgique – Koninklijke sterrenwacht van België|Observatoire royal de Belgique]] | ||
| + | * Jacques Errera, conseiller pour les Affaires nucléaires au Ministère des Affaires étrangères et du Commerce extérieur et au Ministère des Affaires économiques | ||
| + | * H. Lavachery, Secrétaire perpétuel de [[Académie royale des sciences des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique - Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten|Académie royale des sciences des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique]] | ||
| + | * F. Jurion, vice-président et directeur général de l’[[Institut National pour l'Étude Agronomique du Congo belge]] | ||
| + | <br/>Secrétariat : Y. de Hemptinne | ||
| + | <br/>Chargée d’enquêtes : Mlle N. Visart de Bocarmé | ||
| + | <br/>Secrétaires : Mme J. Plumier Van Neck, Mlles J. Genis et M. Collin | ||
| + | |||
| + | <br/>Furent cooptés : | ||
| + | * [[Bigwood, Edouard (1891-1975)|Edouard Bigwood]], pro-recteur et professeur à l’[[Université libre de Bruxelles]] | ||
| + | * C. Bonnami, directeur des Services techniques de la « Petrofina » | ||
| + | * [[Campus, Ferdinand Alexis Auguste (1894-1983)|Ferdinand Campus]], pro-recteur et professeur à l’[[Université de Liège]] | ||
| + | * [[Capart, André (1914-1991)|André Capart]], directeur de l’[[Institut royal des sciences naturelles de Belgique - Koninklijk Belgisch instituut voor natuurwetenschappen|Institut Royal des Sciences Naturelles de Belgique]] | ||
| + | * E. Cornez, gouverneur de la Province de Hainaut | ||
| + | * [[Dalcq, Albert Maurice Antoine (1893-1973)|Albert Dalcq]], secrétaire perpétuel de l’[[Académie royale de médecine de Belgique]] | ||
| + | * C. De Baere, secrétaire perpétuel de la Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde van België | ||
| + | * [[Béthune, Pierre Félix, baron de (1909-1991)|Baron Pierre de Béthune]], professeur à l’[[Université de Louvain]] | ||
| + | * [[Hemptinne, Marc Ferdinand Léon, comte de (1902-1986)|Comte Marc de Hemptinne]], professeur à l’[[Université de Louvain]] | ||
| + | * Comte Charles de Limburg-Stirum, Président du Conseil supérieur des Forêts | ||
| + | * I. de Magnée, professeur à l’[[Université libre de Bruxelles]] | ||
| + | * G. Deurinck, Délégué général de l’Office belge pour l’accroissement de la Productivité, Conseiler général de la Fondation Industrie – Université pour le perfectionnement des dirigeants d’entreprise | ||
| + | * E. Devroey, secrétaire perpétuel de l’[[Académie Royale des Sciences d’Outre-Mer - Koninklijke Academie voor Overzeese Wetenschappen|Académie royale des sciences coloniales]] | ||
| + | * J. Frederick, Directeur général et ingénieur au Ministère du Congo belge et du Ruanda-Urundi | ||
| + | * [[Gillis, Jan Baptist (1893-1978)|Jan Baptist Gillis]], pro-recteur et directeur de l’Institut de Chimie analytique à l’[[Université de Gand]] | ||
| + | * M. Goffoel, recteur de la Faculté universitaire Saint-Louis à Bruxelles | ||
| + | * Victor Gothot, professeur à l’[[Université de Liège]] | ||
| + | * A. Grosjean, directeur du Service géologique de Belgique | ||
| + | * Pierre Harmel, Ministre des Affaires culturelles, professeur à l’[[Université de Liège]] | ||
| + | * M. Hespel, recteur de l’[[Gembloux Agro-Bio Tech|Institut agronomique de l’État à Gembloux]] | ||
| + | * L. Hommel, secrétaire perpétuel de l’Académie royal de Langue et de Littérature françaises | ||
| + | * P. Janssens, directeur de l’[[Institut de Médecine Tropicale-Instituut voor Tropische Geneeskunde|Institut de Médecine Tropicale]] | ||
| + | * A. Lacquet, secrétaire perpétuel de la [[Koninklijke Vlaamse Academie voor Geneeskunde van België]] | ||
| + | * [[Lebrun, Jean Paul (1906-1985)|Jean Lebrun]], secrétaire général de l’[[Institut National pour l'Étude Agronomique du Congo belge]] | ||
| + | * A. Lousse, recteur de l’[[École Royale de Médecine vétérinaire de Cureghem]] | ||
| + | * Joseph Maisin, directeur de l’Institut du Cancer et professeur à l’[[Université de Louvain|Université catholique de Louvain]] | ||
| + | * R. Marlière, professeur à la [[Université de Mons|Faculté polytechnique de Mons]] | ||
| + | * [[Massart, Lucien Marie Edward (1908-1988)|Lucien Massart]], professeur à l’[[Université de Gand]] | ||
| + | * André Molitor, chef de cabinet du Ministère des Affaires culturelles, directeur général de l’Administration des Études au Ministère de l’Instruction publique,s professeur à l’[[Université de Louvain]] | ||
| + | * G. Neujean, Administrateur-directeur du Fonds Reine Élisabeth pour l’Assistance médicale aux Indigènes du Congo belge | ||
| + | * K. Petit, recteur de l’[[Institut agronomique de l’État de Gand – Rijslandbouwhogeschool van Gent|Institut agronomique de l’État à Gand]] | ||
| + | * E. Spanoghe, professeur à l’[[Université de Gand]] | ||
| + | * C. Theys, secrétaire général de l'[[Institut pour l'encouragement de la Recherche Scientifique dans l'Industrie et l'Agriculture - Instituut tot Aanmoediging van het Wetenschappelijk onderzoek in Nijverheid en Landbouw|Institut pour l'encouragement de la Recherche Scientifique dans l'Industrie et l'Agriculture]] | ||
| + | * Révérent Père J. Sonet, puis Révérent Père, R. Troisfontaines, recteur des [[Université de Namur|Facultés universitaires Notre-Dame-de-la-Paix à Namur]] | ||
| + | * [[Van den Dungen, François Henri Antoine (1898-1965)|François Van den Dungen]], professeur à l’[[Université libre de Bruxelles]] | ||
| + | * G. Van Esbroeck, professeur à l’[[Université de Gand]] | ||
| + | * A. Wibail, directeur général des Études et de la Documentation au Ministère des Affaires économiques | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | ===Bibliografie=== | ||
| + | * Commission nationale pour l’étude des problèmes que posent à la Belgique et aux territoires d’outre-mer les progrès des sciences et leurs répercussions économiques et sociales, ''Rapports de la Commission nationale pour l’étude des problèmes que posent à la Belgique et aux territoires d’outre-mer les progrès des sciences et leurs répercussions économiques et sociales'', Bruxelles, [s.n.], 1959. | ||
| + | * Halleux, R. et al., ''Histoire des sciences en Belgique (1815-2000)'', t. II, Bruxelles, La Renaissance du Livre, 2001. | ||
| + | * Halleux, R., Xhayet, G., ''La liberté de chercher. Histoire du Fonds national belge de la recherche scientifique'', Liège, Éditions de l’Université de Liège, 2007. | ||
| + | * Bertrams, K. et al., ''Pour une histoire de la politique scientifique en Europe (xixe-xxe siècles) : actes du colloque des 22 et 23 avril 2005 au Palais des Académies'', Bruxelles, Académie royale des Sciences, 2007. | ||
| + | * Pirot, P., « La ‘Commission nationale des sciences’ et l’émergence d’un concept de politique scientifique en Belgique » in Malpangotto M., Jullien V., Nicolaidis E., ''L’homme au risque de l’infini. Mélanges d’histoire et de philosophie des sciences offerts à Michel Blay'', Bruxelles, Brepols, 2013. (Coll. « De Diversis Artibus », t. 93). | ||
| + | * Pirot, P., ''La dynastie belge et la science'', Thèse de doctorat en histoire, inédit, Université de Liège, année académique 2014-2015. | ||
| + | * Halleux, R. et al., ''Tant qu’il y aura des chercheurs'', Liège, Luc Pire, 2015. | ||
| + | --> | ||
| + | ===Notes=== | ||
Revision as of 13:42, 23 April 2019
De Nationale Commissie van Wetenschappen Nationale Commissie voor de studie van de problemen die de vooruitgang van de wetenschappen en hun economische en sociale repercussies met zich meebrengen voor België en zijn territoria van Overzeese Gebieden", of afgekort: Nationale Commissie voor wetenschappen was een commissie die opereerde tussen 17 januari 1957 en 12 januari 1959.. Haar opdracht was om het potentieel en de noden van België op vlak van toegepast en fundamenteel onderzoek in kaart te brengen. Ze bracht te inventariseren in termen van zowel fundamenteel als toegepast onderzoek.
- | Lees alles over de historiek van de Commissie in het wetenschapsverhaal Een effort voor wetenschap en vaderland. Het Belgische wetenschapsbeleid.
Oorsprong
De Nationale Commissie van Wetenschappen werd opgericht op 17 januari 1957 door de regering Van Acker IV op initiatief van Jean Willems, directeur van het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek, en Marcel Dubuisson, rector van de Universiteit van Luik. Haar missie was om de nieuwe uitdagingen van het tijdperk van de Big science aan te gaan, door de activiteiten van Belgische wetenschappers van elke onderzoeksinstelling beter te coördineren
De werken van de Commissie stonden onder het hoge patronage van koning Leopold III. Deze keuze getuigde van de wil tot verzoening van de socialistische premier Achille Van Acker - de donkere uren van de Koningskwestie lagen allen nog vers in het geheugen. De voormalige vorst en de regeringsleider verklaarden zodoende samen de Nationale Commissie van Wetenschappen voor geopend. Dit gebeurde op 5 februari 1957, tijdens een plechtige ceremonie in het Paleis der Academiën. Leopold III was een groot liefhebber van de wetenschappen. Ondanks zijn troonsafstand bestendigde hij de traditionele interesse van de dynastie voor de Belgische wetenschap.
Werking
De leden van de Commissie werden benoemd via Koninklijk besluit. Op hun beurt konden zij leden coöpteren, volgens de expertisedomeinen die ze nodig hadden. De Commissie telde hoge vertegenwoordigers van de stichtingen van de Egmontstraat: het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek, de Universitaire Stichting, de Francqui-stichting en het Instituut tot Aanmoediging van het Wetenschappelijk onderzoek in Nijverheid en Landbouw, Interuniversitair Instituut voor Kernwetenschappen… Verder waren er de rectoren van de universiteiten en andere instellingen van hoger onderwijs zoals de Facultés Notre-Dame-de-la-Paix de Namur, Koninklijke Militaire School. Vervolgens de vast secretarissen van de Academies en vertegenwoordigers van de federale wetenschapsinstellingen, zoals het Koninklijk Observatorium en het Koninklijk Belgisch instituut voor natuurwetenschappen, en van het koloniale apparaat ( waaronder de Académie royale des sciences coloniales, het IWOCA en het Nationaal Instituut voor de Landbouwkunde in Belgisch Congo. Ook hoogleraren, académiciens en enkele ambtenaren uit de betrokken kabinetten behoorden tot de leden.[1] In november 1958 trad ook Pierre Harmel, de nieuwe minister van Cultuur toe tot de sessies van de commissie.
De Commissie verdeelde zich in werkgroepen, die onder meer gewijd waren aan: hoger onderwijs, de begroting, de gebouwen, het wetgevingskader; de arbeidsomstandigheden van studenten en onderzoekers en de arbeidsmarkt voor afgestudeerden. Verder ook aan doctoraten en fellowships, academies, wetenschappelijk onderzoek en de middelen waarover het beschikt, de relaties van wetenschap met het bedrijfsleven, en de wetenshcappen in de overzeese gebieden. Deze subcommissies verzamelden hun informatie door geïnteresseerde partijen en deskundigen te raadplegen, door reeds bestaande gegevensverzamelingen samen te stellen, door, direct of onrechtstreeks (per contract) tellingen en enquêtes in België of in het buitenland te lanceren, of door symposia en colloquia te organiseren. Elke werkgroep stelde uiteindelijk een rapport op, dat vervolgens werd besproken en goedgekeurd tijdens de plenaire vergadering van de Nationale Commissie. Het werd daarna onmiddellijk naar de regering gestuurd.
De meeste van deze rapporten besloten met een oproep tot financiering door de overheid. In haar eindverslag eiste de Commissie meer middelen voor de stichtingen van de Egmontstraat en voor universiteiten, meer onderzoekers met betere lonen, meer wetenschappelijk personeel en universitaire gebouwen én de oprichting van permanente nationale onderzoekscentra. Deze rapporten gaan ook gepaard met scherpe maar beknopte analyses van de toestand van een bepaald wetenschapsgebied in België op dat moment, waardoor ze uiterst waardevolle bronnen voor de geschiedenis van de wetenschap zijn. Het eindverslag werd op 12 januari 1959 door koning Leopold III aan premier Gaston Eyskens bezorgd.
340/5000
Het werk van de Nationale Commissie voor Wetenschappen getuigt van en heeft bijgedragen tot een bewustzijn in de politieke wereld van de materiële deprivatie die toen door het onderzoek in België werd geleden. Ze leidden tot een Een effort voor wetenschap en vaderland. Het Belgische wetenschapsbeleid.
ONDER CONSTRUCTIE !
Notes
- ↑ Er waren ambtenaren uit het ministerie van koloniën, economische zaken, openbaar onderwijs en het Commissariaat voor Atoomenergie.
