Difference between revisions of "Portaal: Congo en de wetenschap"

From Bestor_NL
Jump to: navigation, search
m
m (Wetenschappers)
Line 14: Line 14:
 
|- valign="top"
 
|- valign="top"
 
|style="width: 25%;|
 
|style="width: 25%;|
[[file:poissoncongoportaal.png|260px]]<br/><br/><font color="696969">'''<big>Natuur</big>'''<br/>agronomen en botanici  [[Laurent, Émile Ghislain (1861-1904)|<font color="2E2E2E">Emile Laurent</font>]] [[Gentil, Louis (1874-1958)|<font color="696969">Louis Gentil</font>]]...<div class=" mw-collapsible mw-collapsed">[[Dewèvre, Alfred Prosper (1866-1897)|<font color="2E2E2E">Alfred Dewevre</font>]]  [[Laurent, Marcel (1879-1924)|<font color="696969">Marcel Laurent</font>]] [[Gillet, Justin (1866-1943)|<font color="2E2E2E">Justin Gillet</font>]] [[Leplae, Edmond (1868-1941)|<font color="696969">Edmond Leplae</font>]] [[Fontana (Goossens), Marthe (1889-1957) | <font color="2E2E2E">Marthe Fontana</font>]] [[Louis, Jean Laurent Prosper (1903-1947) |<font color="696969">Jean Louis</font>]] [[Lebrun, Jean Paul (1906-1985)|<font color="2E2E2E">Jean Lebrun</font>]] [[Demaret, Fernand (1911-2008)|<font color="696969">Fernand Demaret</font>]] [[Léonard, Jean (1920-2013) |<font color="2E2E2E">Jean Leonard</font>]] [[Marchal, Émile Jules Joseph (1871-1954)|<font color="696969">Emile Marchal</font>]] [[Baeyens, Jozef (1895-1990)|<font color="2E2E2E">Jozef Baeyens</font>]] [[Robyns, Walter (1901-1986)|<font color="696969">Walter Robyns</font>]] [[Durand, Théophile Alexis (1855-1912) |<font color="2E2E2E">Théophile Durand</font>]] [[Durand, Hélène (1883-1934)|<font color="696969">Hélène Durand</font>]] [[Vermoesen, Camille (1882-1925)|<font color="2E2E2E">Camille Vermoesen</font>]] [[Homès, Marcel Victor Léon (1906-1986)|<font color="696969">Marcel Homès</font>]]  <big><font color="DC143C">'''&bull;'''</font></big>  ecologen [[Martens, Pierre (1895-1981)|<font color="2E2E2E">Pierre Martens</font>]] [[Wéry (Schouteden), Josephine (1879-1954)|<font color="696969">Josephine Wéry</font>]] [[Bouillenne, Raymond Léon Eugène (1897-1972)|<font color="2E2E2E">Raymond Bouillenne</font>]] [[Van Straelen, Victor Émile (1889-1964)|<font color="696969">Victor Van Straelen</font>]]  <big><font color="DC143C">'''&bull;'''</font></big>  zoölogen, veeteelt- en visserijkundigen [[Frateur, Joseph Constant Leopold (1877-1946)|<font color="2E2E2E">Joseph Frateur</font>]] [[Poll, Max Fernand Léon (1908-1991)|<font color="696969">Max Poll</font>]] [[Brien, Paul Louis Philippe (1894-1975)|<font color="2E2E2E">Paul Brien</font>]] [[Raignier, Albert (1904-2002)|<font color="696969">Albert Raignier</font>]] [[Stappers, Louis (1883-1916)|<font color="2E2E2E">Louis Stappers</font>]] [[Boulenger, Georges Albert (1858-1937)|<font color="696969">Georges Boulenger</font>]] [[Van Oye, Paul (1886-1969)|<font color="2E2E2E">Paul Van Oye</font>]]</div></font>
+
[[file:poissoncongoportaal.png|260px]]<br/><br/><font color="696969">'''<big>Natuur</big>'''<br/>agronomen en botanici  [[Laurent, Émile Ghislain (1861-1904)|<font color="2E2E2E">Emile Laurent</font>]] [[Gentil, Louis (1874-1958)|<font color="696969">Louis Gentil</font>]]...<div class=" mw-collapsible mw-collapsed">[[Dewèvre, Alfred Prosper (1866-1897)|<font color="2E2E2E">Alfred Dewevre</font>]]  [[Laurent, Marcel (1879-1924)|<font color="696969">Marcel Laurent</font>]] [[Gillet, Justin (1866-1943)|<font color="2E2E2E">Justin Gillet</font>]] [[Leplae, Edmond (1868-1941)|<font color="696969">Edmond Leplae</font>]] [[Fontana (Goossens), Marthe (1889-1957) | <font color="2E2E2E">Marthe Fontana</font>]] [[Louis, Jean Laurent Prosper (1903-1947) |<font color="696969">Jean Louis</font>]] [[Lebrun, Jean Paul (1906-1985)|<font color="2E2E2E">Jean Lebrun</font>]] [[Demaret, Fernand (1911-2008)|<font color="696969">Fernand Demaret</font>]] [[Léonard, Jean (1920-2013) |<font color="2E2E2E">Jean Leonard</font>]] [[Marchal, Émile Jules Joseph (1871-1954)|<font color="696969">Emile Marchal</font>]] [[Baeyens, Jozef (1895-1990)|<font color="2E2E2E">Jozef Baeyens</font>]] [[Robyns, Walter (1901-1986)|<font color="696969">Walter Robyns</font>]] [[Durand, Théophile Alexis (1855-1912) |<font color="2E2E2E">Théophile Durand</font>]] [[Durand, Hélène (1883-1934)|<font color="696969">Hélène Durand</font>]] [[Vermoesen, Camille (1882-1925)|<font color="2E2E2E">Camille Vermoesen</font>]] [[Homès, Marcel Victor Léon (1906-1986)|<font color="696969">Marcel Homès</font>]]  <big><font color="DC143C">'''&bull;'''</font></big>  ecologen [[Martens, Pierre (1895-1981)|<font color="2E2E2E">Pierre Martens</font>]] [[Wéry (Schouteden), Josephine (1879-1954)|<font color="696969">Josephine Wéry</font>]] [[Bouillenne, Raymond Léon Eugène (1897-1972)|<font color="2E2E2E">Raymond Bouillenne</font>]] [[Van Straelen, Victor Émile (1889-1964)|<font color="696969">Victor Van Straelen</font>]]  <big><font color="DC143C">'''&bull;'''</font></big>  zoölogen, veeteelt- en visserijkundigen [[Frateur, Joseph Constant Leopold (1877-1946)|<font color="2E2E2E">Joseph Frateur</font>]] [[Poll, Max Fernand Léon (1908-1991)|<font color="696969">Max Poll</font>]] [[Brien, Paul Louis Philippe (1894-1975)|<font color="2E2E2E">Paul Brien</font>]] [[Raignier, Albert (1904-2002)|<font color="696969">Albert Raignier</font>]] [[Stappers, Louis (1883-1916)|<font color="2E2E2E">Louis Stappers</font>]] [[Boulenger, Georges Albert (1858-1937)|<font color="696969">Georges Boulenger</font>]] [[Van Oye, Paul (1886-1969)|<font color="2E2E2E">Paul Van Oye</font>]] [[Fraipont, Julien Jean Joseph (1857-1910)|<font color="696969">Julien Fraipont</font>]]</div></font>
 
||
 
||
 
|style="width: 25%;|
 
|style="width: 25%;|
[[file:cornetite.jpg|260px]]<br/><br/><font color="696969">'''<big>Bodem</big>'''<br/> geologen en mijningenieurs [[Dupont, Édouard-François (1841-1911)|<font color="2E2E2E">Edouard Dupont</font>]]... <div class=" mw-collapsible mw-collapsed">  [[Diderrich, Norbert (1867-1925)|<font color="696969">Norbert Diderrich</font>]]  [[Salée, Achille Léon (1883-1932)|<font color="2E2E2E">Achilles Salée</font>]]  [[Asselberghs, Étienne, Paul, Charles (1889-1959)|<font color="696969">Etienne Asselberghs</font>]] <big><font color="DC143C">'''&bull;'''</font></big>  mineralogen [[Buttgenbach, Henri Jean François (1874-1964)|<font color="2E2E2E">Henri Buttgenbach</font>]]    [[Cornet, Jules (1865-1929)|<font color="696969">Jules Cornet</font>]]  [[Cahen, Lucien Simon (1912-1982)|<font color="2E2E2E">Lucien Cahen</font>]]  [[Lepersonne, Jacques Lambert Désiré (1909-1997)|<font color="696969">Jacques Lepersonne</font>]]  [[Robert, Maurice Jules (1880-1958)|<font color="2E2E2E">Maurice Robert</font>]]  [[Thoreau, Jacques (1886-1973)|<font color="696969">Jacques Thoreau</font>]] <big><font color="DC143C">'''&bull;'''</font></big> topograaf [[Dehalu, Marcel Jacques Joseph (1873-1960)|<font color="2E2E2E">Marcel Dehalu</font>]] </div></font>
+
[[file:cornetite.jpg|260px]]<br/><br/><font color="696969">'''<big>Bodem</big>'''<br/> geologen en mijningenieurs [[Dupont, Édouard-François (1841-1911)|<font color="2E2E2E">Edouard Dupont</font>]]... <div class=" mw-collapsible mw-collapsed">  [[Diderrich, Norbert (1867-1925)|<font color="696969">Norbert Diderrich</font>]]  [[Salée, Achille Léon (1883-1932)|<font color="2E2E2E">Achilles Salée</font>]]  [[Asselberghs, Étienne, Paul, Charles (1889-1959)|<font color="696969">Etienne Asselberghs</font>]] <big><font color="DC143C">'''&bull;'''</font></big>  mineralogen [[Buttgenbach, Henri Jean François (1874-1964)|<font color="2E2E2E">Henri Buttgenbach</font>]]    [[Cornet, Jules (1865-1929)|<font color="696969">Jules Cornet</font>]]  [[Cahen, Lucien Simon (1912-1982)|<font color="2E2E2E">Lucien Cahen</font>]]  [[Lepersonne, Jacques Lambert Désiré (1909-1997)|<font color="696969">Jacques Lepersonne</font>]]  [[Robert, Maurice Jules (1880-1958)|<font color="2E2E2E">Maurice Robert</font>]]  [[Thoreau, Jacques (1886-1973)|<font color="696969">Jacques Thoreau</font>]] [[Schoep, Alfred Ferdinandus Maria Ghislenus (1881-1966)|<font color="2E2E2E">Alfred Schoep</font>]] [[Polinard, Edmond Pierre Joseph (1891-1954)|<font color="696969">Edmond Polinard</font>]]  <big><font color="DC143C">'''&bull;'''</font></big> topograaf [[Dehalu, Marcel Jacques Joseph (1873-1960)|<font color="2E2E2E">Marcel Dehalu</font>]] </div></font>
 
||
 
||
 
|style="width: 25%;|
 
|style="width: 25%;|

Revision as of 13:26, 24 January 2019



Wetenschappers

Wetenschappers


‘Connaître pour dominer!’ Congo moet worden verkend, gemeten en geschat. Overheid en privémaatschappijen schakelen hiervoor wetenschappers in. Deze laten zich graag inlijven voor een expeditie, de lokroep van de ongerepte tropen is erg verleidelijk. Terwijl ze hun eigen wetenschappelijke nieuwsgierigheid bevredigen, verzamelen geleerden nuttige gegevens, meestal voor mijnbouwkundige of agronomische doeleinden. Sommigen, zoals Leplae of Vermoesen bouwen een heuse carrière als koloniaal ambtenaar uit. Anderen keren na een of meerdere missies terug met een schat aan bodemstalen, planten en dieren.


Poissoncongoportaal.png

Natuur
agronomen en botanici Emile Laurent Louis Gentil...
Cornetite.jpg

Bodem
geologen en mijningenieurs Edouard Dupont...
Tsetsevliegportaal.png

Geneeskunde
bacteriologen Henri De Marbaix ...
Ferdinandcampusportaal.png

Onderwijs
Luc Gillon Albert Carlier Ferdinand Campus...




Instellingen

Instellingen


Door het bouwen en inrichten van wetenschappelijke infrastructuur naar het voorbeeld van het moederland probeert de kolonisator de kennis over Congo te ordenen en te verspreiden. Zo creëert men een parallelle Belgische wetenschapswereld in de tropen, compleet met botanische tuinen, laboratoria en onderwijsinstellingen. Anderzijds komt ook in het moederland wetenschappelijke infrastructuur tot stand die de uitbouw van het koloniaal kennisapparaat ondersteunt.


Yangambinilcoportaal.jpeg

Instituten
Bacteriologisch Rijksinstituten in Belgisch Congo ...
Tuinkisantuportaal.jpeg

Tuinen
Jardin botanique d'Eala Jardin Botanique de Kisantu
Lovaniumportaal.jpg

Onderwijs
Instituut voor Tropische Geneeskunde ...
Bron: Collectie Universiteitsarchief Gent

Genootschappen
Koninklijk Belgisch Koloniaal Instituut en zijn leden ...




Wetenschapsverhalen

Wetenschapsverhalen





Sporen van kolonie en wetenschap in België

Sporen van kolonie en wetenschap in België


Vandaag vind je in het straatbeeld nog heel wat sporen van het Belgische koloniale verleden. De relicten van koloniale wetenschap springen dan wel minder in het oog dan een standbeeld van Leopold II te paard, maar zijn niet minder aanwezig.


Koloniaalmonumentportaal.jpg

Huldebeelden
geoloog en 'bevrijder' van de Congolezen ontdekker van de fabelachtige kopervoorraden van Katanga. eerste rector Lovanium

Africamuseumvandaag.jpg

AfricaMuseum
Het huidige AfricaMuseum herbergde Leopolds persoonlijke collectie terwijl men in het aanpalende Stanleypaviljoen, vandaag archiefbewaarplaats, onderzoek naar lucratieve tropische gewassen deed.

Logoacademieoverzeese.jpg

Academie voor Overzeese Wetenschappen
De Academie voor Overzeese Wetenschappen, gevestigd te Ukkel, heeft sinds de koloniale periode een internationaal karakter verworven

Geboouwenportaal.jpg

Gebouwen
Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en –beheer Instituut voor Tropische Geneeskunde




Onderzoek

Onderzoek


Hieronder vind je een stand van zaken van het wetenschapshistorisch onderzoek over Congo in België. Ken jij nog andere publicaties of ben je zelf bezig met wetenschappelijk onderzoek? Laat het ons weten op bestor@rasab.be.


Lopend onderzoek

  • Reinout Vander Hulst: doctoraatsstudie in het kader van het onderzoeksproject "Catholic Medicine and its Others in Belgium and the Belgian Congo, 1900-1965" (KULeuven).
  • Maarten Langhendries: doctoraatsstudie in het kader van onderzoeksproject "Reproductieve gezondheid en katholieke geneeskunde in België en Belgisch Congo, 1960-1965" (KULeuven).
  • Stephanie Kerckhofs: doctoraatsstudie in het kader van het project "Landbouw in tropisch Afrika. Agrarische wetenschap en kennisnetwerken in Belgisch Congo, 1908–1960" (ICAG).


Voorbij onderzoek

  • Leduc-Grimaldi, Mathilde, "«This way!». Aperçu des apports africains aux expéditions européennes du XIXe siècle: porteurs, éclaireurs et interprètes", in: Patricia Van Schuylenbergh, Catherine Lanneau en Pierre-Luc Plasman, L’Afrique belge au XIXe et XXe siècles: nouvelles recherches et perspectives en histoire coloniale, Brussel, 2014.
  • Vandersmissen, Jan, "The geographical societies of Brussels and Antwerp, and their focus on Africa in the decade preceding the Berlin Conference (1876-1885)", in: Idem.
  • Ruppenthal, Jens, "Colonialism as «science and technology». The Hamburg Colonial Institute (1908-1919)", in: Idem.
  • Diser, Lyvia, "De wetenschap van de staat: laboratoriumbeleid onder de tropenzon", in: Ambtenaren in witte jas. Laboratoriumwetenschap in het Belgisch overheidsbeleid (1870-1940), Onuitgegeven proefschrift, KU Leuven, departement Geschiedenis, 2013.
  • Gunst, Brecht, Het Institut National pour l’étude Agronomique du Congo belge. De integratie van de Congolese peasant in het kapitalistische wereldsysteem, Masterthesis, UGent, 2013.
  • Stanard, M., Selling the Congo. A History of European Pro-Empire Propaganda and the maing of Belgian imperialism, Londen, 2011.
  • Vandersmissen, Jan, "Science, économie et pouvoir: les ingénieurs et la construction de l’état indépendant du Congo", Scientific conference UCL - Centre d'Etude de l'Histoire de l'Europe contemporaine, 2011.
  • Mantels, Ruben, "De klacht van Nkunda. Over universiteiten, kolonisatie en dekolonisatie in Belgisch-Congo", in: Studium, 3 (2010), 61-73.
  • Eerdekens, Adriaan, Ganda-Congo 1956-1970. De Gentse universiteit en het wetenschappelijke avontuur in de kolonie, Masterthesis, 2010.
  • Ledent, Carole, La recherche en histoire de l'environnement : Belgique, Luxembourg, Congo, Rwanda, Burundi : actes PREBel, Namur, décembre 2008, Namen, 2010.
  • Vandersmissen, Jan, Koningen van de wereld. Leopold II en de aardrijkskundige beweging , Leuven, 2009.
  • Mantels, Ruben, Geleerd in de tropen Congo en de wetenschap, Leuven, 2007.
  • Couttenier, Maarten, Congo tentoongesteld: een geschiedenis van de Belgische antropologie en het museum van Tervuren (1882-1925), Leuven, 2005.
  • Lagae, Johan, ‘Het echte belang van de kolonisatie valt samen met dat van de wetenschap. Over kennisproductie en de rol van wetenschap in de Belgische koloniale context’, in: Het geheugen van Congo. De koloniale tijd, Tervuren/Gent, 2005.
  • Van Schuylenbergh, Patricia, "De nationale parken van Belgisch-Congo,", in: Het geheugen van Congo: de koloniale tijd, Gent, 2005, 155-158.
  • De Vlieger, Pieter-Jan, Tweeënveertig jaar Koloniale Hogeschool in België : een historisch onderzoek naar de bestaansredenen van een instituut, Masterthesis, UGent, 2003.
  • Poncelet, Marc, Nicolaï, Henri, Delhal, Jacques en Symoens, Jean-Jacques, "De overzeese wetenschappen" in: Robert Halleux et al. (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België, 1815-2000, vol. 2, Brussel, 2001, 235-265.
  • Bonneuil, Christophe, "Development as experiment: Science and state building in late colonial and postcolonial Africa", 1930-1970, in: Osiris, 15 (2000), 258-281.
  • Daniel Headrick, The tools of empire. Technology and European imperialism in the nineteenth Century, Oxford, 1981.