Portaal: Congo en de wetenschap

From Bestor_NL
Revision as of 14:21, 13 April 2020 by Bestor (talk | contribs)
Jump to: navigation, search



Wetenschappers

Wetenschappers


‘Connaître pour dominer!’ Congo moet worden verkend, gemeten en geschat. Overheid en privémaatschappijen schakelen hiervoor wetenschappers in. Deze laten zich graag inlijven voor een expeditie, de lokroep van de ongerepte tropen is erg verleidelijk. Terwijl ze hun eigen wetenschappelijke nieuwsgierigheid bevredigen, verzamelen geleerden nuttige gegevens, meestal voor mijnbouwkundige of agronomische doeleinden. Sommigen, zoals Leplae of Vermoesen bouwen een heuse carrière als koloniaal ambtenaar uit. Anderen keren na een of meerdere missies terug met een schat aan bodemstalen, planten en dieren.


Poissoncongoportaal.png

Natuur
agronomen en botanici Emile Laurent Louis Gentil...
Cornetite.jpg

Bodem
geologen en mijningenieurs Edouard Dupont...
Tsetsevliegportaal.png

Geneeskunde
bacteriologen Henri De Marbaix ...
Ferdinandcampusportaal.png

Onderwijs
Luc Gillon Albert Carlier Ferdinand Campus...




Instellingen

Instellingen


Door het bouwen en inrichten van wetenschappelijke infrastructuur naar het voorbeeld van het moederland probeert de kolonisator de kennis over Congo te ordenen en te verspreiden. Zo creëert men een parallelle Belgische wetenschapswereld in de tropen, compleet met botanische tuinen, laboratoria en onderwijsinstellingen. Anderzijds komt ook in het moederland wetenschappelijke infrastructuur tot stand die de uitbouw van het koloniaal kennisapparaat ondersteunt.


Yangambinilcoportaal.jpeg

Instituten
Bacteriologisch Rijksinstituten in Belgisch Congo ...
Tuinkisantuportaal.jpeg

Tuinen
Jardin botanique d'Eala Jardin Botanique de Kisantu Instituut der Nationale Parken van Belgisch Congo
Lovaniumportaal.jpg

Onderwijs
Instituut voor Tropische Geneeskunde ...
Bron: Collectie Universiteitsarchief Gent

Genootschappen
Koninklijk Belgisch Koloniaal Instituut en zijn leden ...




Wetenschapsverhalen

Wetenschapsverhalen





Sporen van kolonie en wetenschap in België

Sporen van kolonie en wetenschap in België


Vandaag vind je in het straatbeeld nog heel wat sporen van het Belgische koloniale verleden. De relicten van koloniale wetenschap springen dan wel minder in het oog dan een standbeeld van Leopold II te paard, maar zijn niet minder aanwezig.


Koloniaalmonumentportaal.jpg

Huldebeelden
geoloog en 'bevrijder' van de Congolezen ontdekker van de fabelachtige kopervoorraden van Katanga. eerste rector Lovanium

Africamuseumvandaag.jpg

AfricaMuseum
Het huidige AfricaMuseum herbergde Leopolds persoonlijke collectie terwijl men in het aanpalende Stanleypaviljoen, vandaag archiefbewaarplaats, onderzoek naar lucratieve tropische gewassen deed.

Logoacademieoverzeese.jpg

Academie voor Overzeese Wetenschappen
De Academie voor Overzeese Wetenschappen, gevestigd te Ukkel, heeft sinds de koloniale periode een internationaal karakter verworven

Geboouwenportaal.jpg

Gebouwen
Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en –beheer Instituut voor Tropische Geneeskunde




-====Onderzoek====

Onderzoek


Hieronder vind je een stand van zaken van het wetenschapshistorisch onderzoek over Congo in België. Ken jij nog andere publicaties of ben je zelf bezig met wetenschappelijk onderzoek? Laat het ons weten op bestor@rasab.be.


Lopend onderzoek

  • Reinout Vander Hulst: doctoraatsstudie in het kader van het onderzoeksproject "Catholic Medicine and its Others in Belgium and the Belgian Congo, 1900-1965" (KULeuven).
  • Maarten Langhendries: doctoraatsstudie in het kader van onderzoeksproject "Reproductieve gezondheid en katholieke geneeskunde in België en Belgisch Congo, 1960-1965" (KULeuven).
  • Stephanie Kerckhofs: doctoraatsstudie in het kader van het project "Landbouw in tropisch Afrika. Agrarische wetenschap en kennisnetwerken in Belgisch Congo, 1908–1960" (ICAG).
  • Eva Schalbroeck: doctoraatsstudie: "The Commission for the Protection of the Natives and Belgian Colonialism (1908-1957)" (University of Cambridge).


Voorbij onderzoek

  • Baetens, Roland (red.), Een brug tussen twee werelden. Het Prins Leopold Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen 100 Jaar, onuitgegeven document.
  • Bonneuil, Christophe, "Development as experiment: Science and state building in late colonial and postcolonial Africa", 1930-1970, in: Osiris, 15 (2000), 258-281.
  • Couttenier, Maarten, Congo tentoongesteld: een geschiedenis van de Belgische antropologie en het museum van Tervuren (1882-1925), Leuven, 2005.
  • Daniel Headrick, The tools of empire. Technology and European imperialism in the nineteenth Century, Oxford, 1981.
  • Danneels, Koenraad, Hospitalen en segregatie. Een analyse van de bouw van hospitalen en de medische invloed op stadsplanning en segregatie in het naoorlogse Belgisch Congo (1945-1960), Masterthesis, UGent, 2014.
  • De Vlieger, Pieter-Jan, Tweeënveertig jaar Koloniale Hogeschool in België : een historisch onderzoek naar de bestaansredenen van een instituut, Masterthesis, UGent, 2003.
  • Depuis, Jean-Michel, Un médecin dans son monde : mise en perspective des expériences de Robert Dumont au Congo belge (1931-1957), Masterthesis, ULiège, 2017.
  • Dhondt, Pieter, "Academic in the tropics: Leuven, Congo & science, 1885-1960", in: Paedagogica historica, 44 (2008), nr. 6, 786-790.
  • Diser, Lyvia, "De wetenschap van de staat: laboratoriumbeleid onder de tropenzon", in: Ambtenaren in witte jas. Laboratoriumwetenschap in het Belgisch overheidsbeleid (1870-1940), Onuitgegeven proefschrift, KU Leuven, departement Geschiedenis, 2013.
  • Eerdekens, Adriaan en Fien Danniau, "1956 Ganda-Congo", op: UGentMemorie, laatst gewijzigd 04.04.2017.
  • Eerdekens, Adriaan, Ganda-Congo 1956-1970. De Gentse universiteit en het wetenschappelijke avontuur in de kolonie, Masterthesis, 2010.
  • Govaerts, Bert, "De universiteit van Elisabethstad (1956-1960): arena van het laatste Vlaamse gevecht in Belgisch-Congo", in: Wetenschappelijke Tijdingen, 69 (2010), nr. 2, 107-146.
  • Grogna, N., L’action de l’Université de Liège au Katanga, licentiaatsverhandeling departement Geschiedenis, Universiteit Luik, 1986-1987.
  • Gunst, Brecht, Het Institut National pour l’étude Agronomique du Congo belge. De integratie van de Congolese peasant in het kapitalistische wereldsysteem, Masterthesis, UGent, 2013.
  • Lagae, Johan, ‘Het echte belang van de kolonisatie valt samen met dat van de wetenschap. Over kennisproductie en de rol van wetenschap in de Belgische koloniale context’, in: Het geheugen van Congo. De koloniale tijd, Tervuren/Gent, 2005.
  • Ledent, Carole, La recherche en histoire de l'environnement : Belgique, Luxembourg, Congo, Rwanda, Burundi : actes PREBel, Namur, décembre 2008, Namen, 2010.
  • Leduc-Grimaldi, Mathilde, "«This way!». Aperçu des apports africains aux expéditions européennes du XIXe siècle: porteurs, éclaireurs et interprètes", in: Patricia Van Schuylenbergh, Catherine Lanneau en Pierre-Luc Plasman, L’Afrique belge au XIXe et XXe siècles: nouvelles recherches et perspectives en histoire coloniale, Brussel, 2014.
  • Lyons, Maryinez, The colonial disease: a social history of sleeping sickness in northern Zaïre, 1900-1940, Cambridge, 1992.
  • Maenhout, Klaas, Van kolonialisme naar ontwikkelingssamenwerking. Het interfacultair Afrikabeleid van de Rijksuniversiteit Gent (1906-1990), Masterthesis, UGent, 2014.
  • Mantels, Ruben, "De klacht van Nkunda. Over universiteiten, kolonisatie en dekolonisatie in Belgisch-Congo", in: Studium, 3 (2010), 61-73.
  • Mantels, Ruben, Geleerd in de tropen Congo en de wetenschap, Leuven, 2007.
  • Mertens, Myriam, Chemical compounds in the Congo : pharmaceuticals and the 'crossed history' of public health in Belgian Africa (ca. 1905-1939), Doctoraatsscriptie, UGent, 2014.
  • Notteboom, Jolien, 'Witter dan wit': het blanke hygiënisch ideaal in Congo van 1950-1960, Masterthesis, UAntwerpen, 2015.
  • Poncelet, Marc, Nicolaï, Henri, Delhal, Jacques en Symoens, Jean-Jacques, "De overzeese wetenschappen" in: Robert Halleux et al. (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België, 1815-2000, vol. 2, Brussel, 2001, 235-265.
  • Ruppenthal, Jens, "Colonialism as «science and technology». The Hamburg Colonial Institute (1908-1919)", in: Idem.
  • Stanard, M., Selling the Congo. A History of European Pro-Empire Propaganda and the maing of Belgian imperialism, Londen, 2011.
  • Van Schuylenbergh, Patricia, "De nationale parken van Belgisch-Congo,", in: Het geheugen van Congo: de koloniale tijd, Gent, 2005, 155-158.
  • Vandersmissen, Jan, "The geographical societies of Brussels and Antwerp, and their focus on Africa in the decade preceding the Berlin Conference (1876-1885)", in: Idem.
  • Vandersmissen, Jan, "Science, économie et pouvoir: les ingénieurs et la construction de l’état indépendant du Congo", Scientific conference UCL - Centre d'Etude de l'Histoire de l'Europe contemporaine, 2011.
  • Vandersmissen, Jan, Koningen van de wereld. Leopold II en de aardrijkskundige beweging , Leuven, 2009.
  • Verbeke, Davy, “Koloniaal onderzoek aan de Universiteit Gent.”, op: UGentMemorie, laatst gewijzigd 02.05.2017.
  • Verbeke, Davy, “Koloniaal onderwijs aan de Universiteit Gent.”, op: UGentMemorie, laatst gewijzigd 03.05.2017.
  • Verbeke, Davy, "Van kolonialisme naar ontwikkelingssamenwerking", op: UGentMemorie, laatst gewijzigd 16.05.2017.